مفهوم توحید ذاتی و صفاتی؟

توحید ذاتی و صفاتی یعنی چه؟

توحید ذاتى یعنى یکتایى ذات پاک خداوند به عنوان خالق تمام جهان هستى که مبدأ تمام امور است. مراد از توحید صفاتى این است که هر یک از صفات خداوند عین دیگرى است؛ بر خلاف صفات انسان که هر یک از صفات او غیر از دیگرى است. تفسیر دیگرى نیز براى توحید صفاتى و جود دارد و آن این که صفات خداوند را هیچ موجود دیگرى ندارد و او در صفاتش یکتاست. امام علی(ع) می فرماید: «هر کس خدا را [با صفاتى همچون صفات مخلوقات] توصیف کند، او را با امور دیگرى قرین دانسته و دوگانگى در ذات او قائل شده و به راستى او را نشناخته است».

تعریف توحید صفاتى

توحید در صفات به چه معناست؟

خداوند به صفاتى متصف مى شود که گویاى کمال در ذات اوست، این صفات مفهوم متفاوتى دارند، ولى از نظر وجود و تحقّق در خداى متعال، یکى هستند. صفات و ذات خدا جدا از هم نیستند و صفات خدا عین ذات اوست نه چیزى افزون بر آن.

منظور از «ربّ النّوع»

منظور از «ربّ النوع» چیست؟

با مطالعه تاریخ ادیان گذشته می بینیم منحرفان از خط توحید، رب النوع هایی برای این جهان قائل بودند و گمان می کردند که هر یک از انواع موجودات نیاز به رب النوع مستقفلی دارد که نوع آن را تربیت و رهبری کند، گویا برای تربیت این انواع، خدا را کافی نمی دانستند. پرستش بتها و ارباب قرار دادن أحبار و رهبان در یهود هم از همین تفکر نشأت گرفته و قرآن شدیدا آنرا نکوهش کرده است.

معنى توحید صفات

منظور از توحید صفات چیست؟

توحید صفات یعنى صفات خداوند از ذاتش جدا نیست، و نیز از یکدیگر جدا نمى باشد. درحالی که صفات انسان ها عارض بر ذاتشان است. اگر صفات و ذات در خدا یکی نباشند لازمه اش ترکیب است و خدا محتاج به اجزاء می شود که در این صورت واجب الوجود نخواهد بود.

منظور از توحيد صفات

منظور از توحيد صفات چيست؟

منظور از توحيد صفات اين است كه خداوند همان گونه كه ذات اش ازلى و ابدى است، صفات او همچون علم و قدرت و مانند اينها، ازلى و ابدى مى باشد. از سوى ديگر اين صفات زائد بر ذات او نيست و جنبه عارض و معروض ندارد؛ بلكه عين ذات او است. از سوى سوّم، صفات او از يكديگر جدا نمى باشد؛ يعنى علم و قدرت او يكى است و هر دو عين ذات او است! تمام ذات او علم است، و تمام ذات اش قدرت، و همه چيز در آنجا يكى است.
 

درک توحيد صفات با عقل

آيا دليل عقلي اي بر توحيد صفات وجود دارد؟

در استدلال های عقلى بر توحید صفات نكاتی وجود دارد: 1. نخست اين كه خداوند وجودى است بى نهايت از هر جهت؛ و به همين دليل هيچ صفت كمالى بيرون از ذات او وجود ندارد و هر چه هست در ذات او جمع است. 2. ديگر اين كه اگر قائل به اضافه صفات بر ذات او باشيم، و يا صفات او مانند علم و قدرت را از هم جدا بدانيم؛ نتيجه آن تركيب است. - تركيبى از جوهر و عرض، بلكه عوارض متعدّده - در حالى كه هيچ گونه تركيب خارجى و عقلى در ذات پاك او راه ندارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

کَفى بالإيثارِ مَکْرُمَةً

براى بزرگوارى، ايثار بس است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22