احکام «صید و ذباحه» از منظر فقه شيعه

فقه شیعه در مسئله «صید و ذباحه» چه احكامي را بيان كرده است؟

در بحث «صيد و ذباحه» حيوانات دو قسم اند: اول: حيواناتى كه ذاتاً ناپاك هستند و به هيچ وسيله اى نمى توان آنها را پاك نمود، مانند سگ و خوك. دوم: حيواناتى كه ذاتاً پاكند، مانند همه حيوانات غير از سگ و خوک. قسم دوم اگر بدون تزكيه شرعى بميرد هم نجس است و هم حرام، و اگر تزكيه شود پاك است؛ ولى گوشت آن در صورتى حلال است كه از حيوانات درنده و وحشى نباشد. از نظر شيعه اصل اولى در حيواناتى كه خون جهنده دارند اين است كه با مردن نجس شده و خوردن گوشت شان حرام مي شود.

فلسفه قرار دادن شرائط خاصّ، برای ذبح حیوانات

چرا در اسلام، حیوان با شرایط مخصوصی ذبح می شود؟

در اسلام براى ذبح حیوانات شرایطى مانند قطع چهار رگ گردن و گفتن «بسم الله» در نظر گرفته شده، بطورى که اگر این شرایط انجام نگیرد، گوشت حیوان قابل استفاده نیست. از سویی در اسلام هر حکمی داری حکمت و مصلحتی است، اسلام نیز با این دستورات مى خواهد سه موضوع را تأمین نماید: 1- بیرون ریختن خون از بدن حیوان، به دلیل ضررهای فراوان آن. 2- دورى جستن از آیین بت پرستان که حیوانات خود را به نام بت سر می بریدند. 3- تسریع در جان دادن و جلوگیرى از زجرکش کردن حیوان می باشد.

حکم غذای اهل کتاب

کدام غذای اهل کتاب برای مسلمانان حلال است؟

اهل سنت در تفسير آيه 5 سوره مائده، هرنوع طعام اهل کتاب حتي ذبيحه آنها را حلال مي دانند. اما علماي شيعه مطابق روايت ائمه(ع) تنها حبوبات و ميوه های ایشان را حلال مي دانند، نه ذبيحه را؛ زيرا آنها هنگام ذبح نام خدا را نمى برند و اين ذبيحه در آيات قبل از اين آيه تحريم شده، لذا ذبيحه اهل کتاب در اين آيه به حلال تفسير نمي شود.

ذبیحه اهل کتاب

آیا ذبیحه اهل کتاب حلال است؟

منظور از طعام اهل کتاب که حلال شمرده شده، غیر ذبیحه هاى آنها است، زیرا آنهاغالب شرائط ذبح اسلامى را رعایت نمى کنند و روایات متعدد ى که در جلد 16 وسائل الشیعه آمده این مطلب را تایید می کند.

شکار توسط حیوانات شکارى

حکم گوشت صید شده توسط حیوانات شکارى چیست؟

طبق آیه 4 سوره «مائده» صید «تنها» به وسیله سگ هاى شکارى که مطابق اصول صحیحی تعلیم دیده باشند مجاز است. اگر چه جمعى از مفسران و دانشمندان اهل تسنن،  صید همه حیوانات شکاری را مجاز مى دانند و قید «مُکَلِّبِین» در آیه را به معنى وسیعى تفسیر کرده اند که اختصاصى به سگ ها ندارد، ولى ماده اصلى این لغت مفهوم آن را مخصوص به تربیت سگ هاى شکارى مى کند. البته اگر حیوانات شکارى دیگر صیدى را از پاى در آورند، ولى قبل از آن که بمیرد، با آداب شرعى ذبح کنیم حلال است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109