عاقبتِ «دنیاپرستی و زراندوزی»

از ديدگاه قرآن عاقبتِ «دنیاپرستی و زراندوزی» چیست؟

«حُبّ دنيا»، سرچشمه همه گناهان و موجب افتادن در دوزخ است. «قرآن» مي فرمايد: «كسي كه زندگى زودگذر را بطلبد، آن مقدار كه بخواهيم به هر كس اراده كنيم از آن مى دهيم، سپس دوزخ را برايش قرار مي دهيم تا در آن بسوزد؛ در حالى كه نكوهيده و رانده است!». در جاي ديگر مي فرمايد: «آنها كه طلا و نقره را گنجينه سازند و در راه خدا انفاق نكنند، به مجازات دردناك بشارت ده، در آن روز، سكه هاى طلا و نقره را در آتش مى گذارند و با آن صورت ها، پهلوها و پشت هايشان را داغ مى كنند، اين همان چيزى است كه براى خود گنجينه ساختيد».

ثمره تکیه بر «آرزوها»

امام علي(علیه السلام) درباره تکیه کردن بر «آرزوها» چه هشداري می دهد؟

امام علي(ع) درباره تکیه بر آرزوها می فرماید: «از تكيه كردن بر آرزوها برحذر باش كه سرمايه احمق هاست». در واقع مقصود از آرزوها، آرزوهاى طولانی است كه به خيالات شبيه تر است؛ زیرا آنان نيروى فعال خود را هدر مى دهند و در نهایت هم به جايى نمى رسند. پيروى از هواى نفس و آرزوهاى دور و دراز، باعث مي شود انسان از حقّ باز بماند و آخرت را فراموش كند.

راه درمان «طول اَمَل»

چگونه صفت رذیله «طول امل» را در وجود خود درمان کنیم؟

هميشه براى علاج قطعى بيماري ها به ريشه ‏كن كردن اسباب آن بايد پرداخت. براى زدودن آثار طول امل بايد به تفكّر و انديشه پرداخت. اندیشه و تفکر در خصوص اینکه حرص در اندوختن اموال و برنامه ریزی برای رسیدن به آرزوها و آمال، هرگز مایه سعادت انسان نمی شود، بلکه دائماً او را به درد و رنج گرفتار می سازد. بنابراین بهترین راه وصول به سعادت و کوتاه کردن دامنه آرزوها همانا یاد مرگ و اندوختن زاد و توشه برای سرای آخرت است.

اقسام و مراتب «آرزوهای دور و دراز»

چه اقسام و مراتبی برای «آرزوهای دور و دراز» متصور است؟

آرزوها مراتبى دارند، گاه انسان آرزو مى‏ كند عمر بسيار طولانى يا جاويدان! داشته باشد؛ گاه آرزوها به سوى مسائل مادّى سرازير مي شود و گاه مقام و گاه شهوات و گاه همه اينها. تمام اقسامِ آرزوهاى دور و دراز، زشت و نكوهيده هستند هر چند بعضى زشت ‏تر از بعض ديگر محسوب مى‏ شوند.

پیامدهای «طمع» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در حکمت 180 نهج البلاغه، به چه اثری از آثار زیانبار «طمع» اشاره می نماید؟

امام علی(ع) درباره آثار سوء «طمع» می فرماید: «طمع بردگى جاويدان است»، حقيقت «طمع»، علاقه شديد به امور مادى است كه در دست ديگران است و شخص طماع براى رسيدن به آن هر گونه خضوع و ذلت را مى پذيرد؛ لذا همچون برده اى است در برابر كسى كه طمع از او دارد و طماع غالباً اين صفت رذيله را با خود حفظ مى كند از اين رو امام(ع) آن را نوعى بردگى ابدى می شمارد. در واقع افراد طمع كار انسان هاى ضعيف، دون همت و فاقد شخصيت اند و چون اعتماد به نفس ندارند سعى مى كنند از طريق وابستگى به ديگران به مقصود خود برسند.

مفاسد «طمع» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در حکمت 226 نهج البلاغه، به چه مفاسدی از «طمع» اشاره می کند؟

امام علی(ع) درباره يكي از آفات «طمع» می فرماید: «طمعكار در بند ذلت گرفتار است». طمع یعنی علاقه شديد به چيزى كه فوق استحقاق انسان است و غالباً در دست ديگران است و شخص طمعكار باید برای رسیدن به آن در مقابل دیگران خضوع كند و طناب ذلت بر گردن خويش نهد. علاوه بر اين، آنچه مورد طمع طمعكاران است در بسيارى از موارد دست يافتنى نيست و شخص طمعکار سرمايه عمر خود را بيهوده از دست داده و در پيشگاه خدا و انسان ها هیچ منزلتى ندارد.

نكوهش آرزوهای دور و دراز در روايات

روايات معصومین(عليهم السلام) چگونه افراد را به خاطر داشتن آرزوهای دور و دراز نکوهش کرده است؟

در روایات اسلامی با تعبیرات گوناگون از آرزوهای دراز چنين نکوهش شده است: بدترین مردم کسی است که آرزوهایش از همه طولانی تر باشد و عملش از همه بدتر؛ برترین بی نیازی ترک آرزوهاست؛ آرزوهای دراز چشم بصیرت انسان را کور می کند؛ و ... از مجموع احادیثی که درباره آرزوهای دراز آمده است به خوبی گستردگی خطرات و عواقب شوم این رذیله اخلاقی مشخص می شود و ثابت می کند که آرزوهای دراز از بزرگترین دشمنان سعادت انسان و مانع قرب او در پیشگاه خداست.

آثار و پیامدهای «آرزوهای دور و دراز»

«آرزوهای دور و دراز» چه آثار و پیامدهای شومی به دنبال دارد؟

«طول اَمَل» پیامدهای خطرناکي به دنبال دارد از جمله اين كه سرچشمه بسيارى از گناهان‏ است؛ زيرا رسيدن به اين آرزوها معمولاً از طريق مشروع غير ممكن است، و فرد ناچار است كه در كسب درآمدها از طریق نامشروع عمل کند. هم چنين يكى از اسباب مهمّ قساوت قلب‏ است، زيرا طول اَمَل انسان را از خدا غافل مى‏ كند و به دنيا حريص مى‏ سازد و اينها همه اسباب سنگدلى و قساوت است. سبب کفران نعمت است، زیرا آرزوهای دراز، انسان را به آن چه ندارد دلبند می سازد، به همین دلیل آنچه را از نعمت های الهی در دست دارد کوچک می شمرد و ... .

«آرزوهای دور و دراز» و پیامدهای آن در زندگی

از ديدگاه قرآن، «آرزوهای دور و دراز» چه پيامدهايي در زندگی انسان دارد؟

خداوند در آيات مختلف قرآن به تاثیر «آرزوهای طولانی» بر زندگی انسان ها اشاره می کند و تأكيد مي كند كه مؤمنان مراقب وضع خویش باشند، مبادا بر اثر آرزوهای دور و دراز به سرنوشت اسفناک اقوام پیشین گرفتار شوند. سپس در جاي ديگر اشاره به این حقیقت می کند که غالباً آرزوهای دراز انسان را احاطه می کند و او را از رسیدن به سعادت باز می دارد. در سوره «همزه» نیز آرزوهای دراز را سبب طغیان و سرکشی انسان می داند.

اسباب و انگیزه های «طول اَمَل»

اسباب و انگیزه های «طول اَمَل» یا همان آرزوهای دور و دراز کدامند؟

عمده‏ ترين چيزى كه سبب آرزوهاى دراز مى‏ شود جهل و بى‏ خبرى است، مانند جهل انسان نسبت به خویشتن و عدم توجّه به اين حقيقت كه هر لحظه ممكن است پايان عمر او فرا رسد، او را گرفتار آرزوهای دراز می کند و فکر و ذهن او را به خود مشغول می سازد. همچنین جهل نسبت به ناپایداری و بی وفایی دنیا، جهل به آخرت و نعمت های بی پایان آن سرای جاویدان و جهل نسبت به قدرت و لطف خدا که قادر است از بدو تولد تا پایان عمر، زندگی او را اداره کند، آدمی را در بیابان بیکران و برهوت خشک و سوزان آرزوها سرگردان می سازد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامامُ علىٌّ(عليه السلام)

بالصَّدَقِة تُفْسَحُ الآجالُ

با صدقه دادن، عمرها طولانى مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 48