دلالت آیه تطهیر بر عصمت پنج نفر!

آیه تطهیر طبق حدیث کساء بر عصمت پنج نفر دلالت دارد؛ چرا شیعه به عصمت چهارده نفر معتقد است؟!

اولا: منحصر کردن عصمت در این آیه حصری اضافی است نه حقیقی؛ یعنی این آیه می خواهد زنان پیامبر را از معنای اهل بیت خارج سازد، نه اینکه شمول این آیه را از اشخاصی دیگر که از سنخ اهل بیت اند نفی نماید.
ثانیا: پیامبر در حدیث ثقلین «اهل بیت» را هم وزن قرآن به عنوان عامل دیگر هدایت تا قیامت معرفی کرده است؛ یعنی اين حديث نشانگر وجود كسانی از اهل بيت همراه قرآن است كه همچون قرآن شايستگی تمسک و پيروی تا قيامت را دارا باشند.
ثالثا: وقتی عصمت پنج تن اول از معصومین با آیه تطهیر ثابت شد، کلام آنها در معرفی معصومین بعدی حجت خواهد بود.

دلالت آیه تطهیر بر عدم عصمت ذاتی اهل بیت!

آیا زدودن و پاک نمودن رجس از اهل بیت طبق آیه تطهیر، به این معنی نیست که قبلا رجسی وجود داشته که از ایشان زدوده شده است؟!

اذهاب رجس و تطهیر در این آیه، به معنی «دفع و پیشگیری» است، نه به معنی «رفع و ازاله» رجس موجود. هر مسلمانی که آیه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» را می خواند، معنی اش این نیست که گمراه است و از خدا طلب هدایت می کند؛ بلکه طلب از دست ندادن هدایت یا استمرار و تثبیت آن یا افزایش آن است. ضمن اینکه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هنگام نزول آیه خردسال بوده‌اند و گناهی نداشتند تا رفع شود! همچنین پیامبر(ص) نیز قبل از نزول آیه معصوم بوده است. پس نمی توان اذهاب را بمعنی «رفع و ازاله» رجس دانست.

انحصار دلالت آیه تطهیر بر همسران پیامبر(ص)؟!

با توجه به معنای «بیت»، «اهل البیت» در آیه تطهیر، فقط شامل همسران پیامبر(ص) می شود؛ چرا شیعه می گوید این آیه شامل همسران پیامبر(ص) نمی شود؟

برخي كلمه «بيت» را در آيه «تطهير» به معني خانه مسكوني گرفته‌اند تا معنای آیه منحصر در همسران پيامبر(ص) باشد؛ در حالي كه لفظ «اهل»، مفرد مذكر است و همسران پيامبر(ص)، جمع مؤنث هستند. در ثاني پيامبر(ص) خانه مستقلى براى خود نداشت، خانه او خانه هايى بود كه با همسرانش در آنها زندگى مى كرد؛ پس منظور، «بيت قرابت» است نه «بيت سكونت».

لازمه اثبات «اراده تكويني» در آيه «تطهير»، معصوم بودن «اصحاب بدر» است!

اگر اثبات شود که منظور از تعبیر «اراده» در آيه «تطهير»، اراده «تكويني» است، پس «اصحاب بدر» هم بايد معصوم باشند؟

تنها آيه قرآن که مربوط به جنگ بدر و اصحاب بدر می باشد، آيه ای است که از نزول باران در جنگ بدر براى شستشو و غسل و وضو سخن می گوید و ربطي به بحث ما ندارد؛ ولى برخی از برادران متعصب آغاز آیه را حذف کرده و تنها جمله «لِیُطَهِّرَکُمْ» را آورده و بعد هم آن را دلیلى بر پاکى و قداست و عصمت همه اصحاب بدر شمرده اند.

ناسازگاري صیغه مضارع «یرید» در آیه تطهیر، با عصمت اهل بیت(ع)

«يُريدُ» در آیه «تطهیر» فعل مضارع است؛ اگر اهل بیت معصوم آفریده شده اند، چرا مى فرمايد: «خدا مى خواهد چنين شود»؟ مگر تحصيل حاصل محال نیست؟

اگر گوينده اين سخن، تعبير «يُريدُ» را در آيات قرآن مجيد دقيقاً بررسى مى كرد هرگز چنين سخنى نمى گفت؛ زيرا اين واژه در بسيارى از آيات قرآن در مورد امورى به كار رفته است كه اراده مستمرى از گذشته تا حال و از حال تا آينده به آن تعلق گرفته است و به تعبير ديگر اين جمله غالباً براى نشان دادن استمرار و ثبات اراده چيزى در گذشته و حال و آينده به كار مى رود.

«معصوم» بودن امامان(ع) با وجود اعتراف ایشان به خطا و گناه!

با توجه به این که حضرات ائمه(علیهم السلام) در دعاهايشان از خداوند طلب عفو و بخشش از گناه مي كردند، چگونه مي توان آنها را «معصوم» دانست؟

گاهی ائمه(ع) به عنوان سرمشق مردم سخن گفته اند و گفته هايشان جنبه تعليمى داشته است و گاهي هم براي اين بوده كه بگويند ما بدون تكيه بر لطف خداوند از خود چيزى نداريم و اين مواهب او است كه ما را معصوم مى دارد. ضمن اینکه گناهان ایشان از نوع «ترك اولى» است؛ به معنی انجام فعل مباح و حتى مستحب در برابر كارى مستحب تر از آن، نه ترك واجب يا انجام گناه يا مكروه.

فضیلت «عصمت» اهل بیت(ع) با وجود «اراده تکوینی» خداوند بر عصمت آنها

آيا «اراده تكويني» موجب يك نوع «جبر» است؟ و در اين صورت آیا «معصوم» بودن اهل بیت(علیهم السلام) برای ایشان فضيلت و افتخاري محسوب می شود؟

معصومان(ع) داراى دو نوع شايستگى هستند، شايستگى ذاتى و شايستگى اكتسابى از طريق اعمال خويش و ملكات درونى؛ و از مجموعه اين دو شايستگى كه حداقل يكى از آن جنبه اختيارى دارد آن مقام والا حاصل مى شود. به تعبير ديگر اراده الهى، زمينه هاى غیبی و غیر مادی توفيق را براى وصول به اين مقام والا فراهم مى سازد ولی بهره گيرى از اين توفيق به اراده خود آنان بستگى دارد.

«اراده خداوند» در آيه «تطهير»

منظور از اراده الهي در آيه «تطهير» اراده تشریعی است یا اراده تکوینی؟

«انّما» در ابتدای آیه دلالت بر حصر دارد؛ يعني موهبتى كه در اين آيه آمده ويژه خاندان پيامبر(ص) است نه ديگران. بنابراین مراد از اراده الهي، «اراده تكوينى» است نه «اراده تشريعى»؛ زيرا اراده تشريعى، به معنى مكلف ساختن آنها به حفظ پاكى خويش است و مى دانيم اين تكليف منحصر به خاندان پيامبر(ص) نيست؛ بلکه همه مسلمانان مكلف و موظف اند كه خود را پاك نگهدارند.

دلالت آیه تطهیر بر عصمت اهل بیت پیامبر(ص)

آیه تطهیر چگونه بر عصمت اهل بیت پیامبر(ص) دلالت دارد؟

با توجه به «الف ولام جنس» كه بر سر كلمه «الرجس» آمده و معنى عموم را مى رساند، مفهوم آيه چنين است كه خداوند اراده كرده هر گونه و هر نوع از انواع آلودگى را از آنان دور سازد. با توجه به اينكه معنى «تطهير»، پاك ساختن است؛ تأكيد مجددى است بر مسأله نفى همه پليدى ها كه در جمله قبل آمده است و واژه «تطهيراً» كه به اصطلاح، مفعول مطلق است باز هم تأكيد ديگرى بر اين معنى است.

مصداق «اهل البيت» در آیه تطهیر از دید روایات اسلامی

روایات اسلامی چه کسانی را به عنوان مصداق «اهل البیت» در آیه «تطهیر» معرفی می نمایند؟

مصداق عبارت «اهل البيت» در آیه «تطهیر» پيامبر(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) مي‌‌باشند. دليل آن چهار دسته روايت است که دسته ای مي گويد: آيه تطهير شامل همسران پيامبر(ص) نمي شود. يك دسته تاكيد دارد كه بعد از نزول این آيه، پيامبر(ص) چندین ماه هنگام نماز صبح كنار درب خانه فاطمه(س) می ایستاد و این آیه را قرائت مي‌فرمود و دسته چهارم که صراحتا مى گويد: اين آيه درباره رسول خدا(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) نازل شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الرّضا عليه السّلام :

مَنْ کانَ يَوْمُ عاشورا يَوْمَ مُصيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ جَعَلَ اللّهُ عَزّوَجَلّ يَوْمَ القيامَةِ يَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ

هر کس که عاشورا، روز مصيبت و اندوه و گريه اش باشد، خداوند روز قيامت را براى او روز شادى و سرور قرار مى دهد.

بحارالانوار، ج 44، ص 284