بزرگی گناه «کذب» با توجه به آیه «مباهله»

با توجه به آیه «مباهله»، دروغ گویان چه عاقبتی دارند؟

آيه 61 سوره آل عمران، خطاب به پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «هرگاه بعد از دانشى که به تو رسیده، با تو به محاجّه [و لجاجت] برخواستند به آنها بگو ... مباهله مى كنيم، و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار مى دهيم». مباهله در تفاسير به این معنى است كه دو گروه بر سر يك امر مذهبى در برابر هم قرار گيرند و هر كدام درباره ديگرى نفرين كند، نفرين هر كدام مؤثر واقع شد دليل حقانيت او است. تعبير «لعنت خدا را بر دروغگويان قرار مى دهيم» در این آیه، تعبير فوق العاده اى است كه عظمت گناه دروغ را بازگو مى كند.

تعارض شأن نزول آيه مباهله با ضمائر جمع در «انفسنا» و «نسائنا» و «ابنائنا»!

اگر آيه مباهله در شأن اهل بيت(ع) نازل شده است چرا ضمائر در «انفسنا» و «نسائنا» و «ابنائنا» به صورت جمع آمده است؟

عده‌اي گفته اند كلمات «ابنائنا»، «انفسنا»، «نساءنا» جمعند و بر يك يا دو نفر اطلاق نمي‌شوند؟ پاسخ اينکه اولا: پيغمبر(ص)، تنها امام على(ع) و حضرت فاطمه(س) و دو فرزندشان را به مباهله برد. ثانیا: در قرآن و غیر آن اطلاق صيغه جمع بر مفرد يا تثنيه زیاد دیده شده است. ضمن اینکه بسيار مى شود كه به هنگام تنظيم يك قرارداد، حكم به صورت كلى و به صيغه جمع آورده مى شود تا بر همه مصاديق منطبق گردد؛ ولى در مرحله اجرا، ممكن است مصداق منحصر به يك فرد باشد و اين انحصار در مصداق، منافات با كلى بودن مسئله ندارد.

جریان مباهله

جریان مباهله چیست؟

پس از آنکه پیامبر(ص) اسلام رابر ساکنان نجران عرضه کرد، آنها قبول نکردند و قرار بر مباهله شد. پیامبر(ص) با على(ع) و فاطمه(س) و حسن و حسین(ع) پا به میدان مباهله گذاشت؛ اسقف نجران وقتی پیامبر(ص) را با عزیزانش دید گفت من چهره هایى را مى بینم که هرگاه دعا کنند بزرگترین کوهها از جاى کنده شود، فوراً کنده مى شود. بنابراین دست از مباهله برداشتند و به جزیه رضایت دادند.

محتواي آيه «مباهله»؟

آيه «مباهله» کدام یک از آیات قرآن است و در چه موردی نازل شد؟

آيه 61 سوره آل عمران در برابر پافشارى مسيحيان در عقايد باطل خود و عدم كارايى منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها، نازل شد و در آن پيامبر(ص) مأمور شد از طريق مباهله صدق گفتار خود را به ثبوت برساند؛ لذا ایشان به مسيحيان نجران پیشنهاد داد که یکدیگر را نفرين كنند تا راستگو از دروغگو شناخته شود! اسقف اعظم مسیحیان به آنها گفت: اگر فردا محمد(ص) با خانواده اش آمد از مباهله بپرهيزيد، ولی اگر با يارانش آمد با او مباهله كنيد كه او پايه و اساسى ندارد و لذا وقتي كه ديدند پيامبر(ص) با خانواده آمده مباهله نكردن

اهميت «آيه مباهله»؟

«آيه مباهله» از چه جهت دارای اهميت می باشد؟

اول اینکه مسأله مباهله نشانه حقانيت پيامبر(ص) در رسالت است؛ زیرا کسی كه ايمان قطعي به راه خود ندارد مباهله نمي كند. دیگر اینکه اين آيه سندی روشن بر عظمت مقام اهل بيت(ع) نزد خداوند است؛ چرا که پیامبر(ص) در این عرصه فقط آنان را به همراه خود برد و این نشانه افضلیت آنها را بر تمام امت می باشد.

شأن نزول «آيه مباهله» از منظر روايات اهل سنت؟

بر اساس روایاتی که در منابع اهل سنت وجود دارد، «آيه مباهله» در شأن چه كساني نازل شده است؟

به تصريح منابع روایی اهل سنت، مانند صحيح مسلم، مسند حنبل، سنن بيهقى، صحيح ترمذى، الدرالمنثور، احكام القرآن و ... «آيه مباهله» درباره امام على(ع) و حضرت فاطمه(س) و حسنین(ع) نازل شده است.
به عنوان مثال در «صحيح مسلم» در كتاب فضائل الصحابة در باب فضائل على بن ابيطالب(ع) از سعد بن ابى وقاص نقل شده كه معاويه به سعد گفت: چرا ابوتراب را سبّ و دشنام نمى دهى؟ گفت: من سه سخن از پيامبر اكرم(ص) به ياد دارم كه به خاطر آنها نمى توانم على(ع) را دشنام دهم! و اگر يكى از آنها براى من باشد بهتر از تعداد زيادى اشتران سرخ مو است. سپس داستان حديث منزلت در جنگ تبوك و داستان پرچم دادن به دست على(ع) در جنگ خيبر را ذكر مى كند، و بعد مى افزايد: «هنگامى كه آيه مباهله نازل شد؛ رسول خدا(ص) على و فاطمه و حسن و حسين(ع) را فرا خواند. سپس عرضه داشت: خداوندا اينها اهل بيت من هستند» و مصداق اين آيه اند.
با اين وجود و در کمال تعجب نويسنده تفسير المنار که عالم معروفی محسوب می شود، گفته اند: «مدارك اين روايات مربوط به شيعه است». ما از او می پرسیم آيا صحيح مسلم، صحيح ترمذى، مسند احمد، الدّر المنثور، و ... را علماى شيعه نوشته اند؟!

اهل سنت و شأن نزول آیه مباهله

علماى اهل سنت چه احادیثى در مورد شأن نزول آیه مباهله نقل کرده اند؟

علماى اهل سنت شأن نزول آیه مباهله رابه طرق مختلف در کتب روایى و تفسیرى خود نقل کرده اند که در اینجا به برخى از سندهاى صحیح آن اشاره مى کنیم: 1ـ ابن عساکر.2 ـ احمد بن حنبل.3 ـ مسلم.4 ـ ترمذى.5 ـ حاکم نیشابورى. 6- طبرى و...

اثبات صحت حدیث مباهله

از چه راه هایى مى توان صحت حدیث مباهله را اثبات نمود؟

1. وجود حدیث در صحاح؛ 2. تصریح به صحت حدیث توسط علمای فریقین؛ 3. تصریح به تواتر حدیث؛ 4. تصریح به عدم خلاف؛ 5. تصریح به وثاقت راویان؛ 6. ارسال مسلّم دانستن حدیث؛ یعنی ابن اثیر در «الکامل» این حدیث را از مسلّمات حدیثى دانسته است.

فضائل اهل بیت(ع) در آیه مباهله

در آیه مباهله چه فضائلى براى اهل بیت(علیهم السلام) نهفته است؟

در آیه مباهله و روایات مربوط به آن، فضایلى براى اهل بیت(ع) نهفته است، مانند این که: 1- اهل بیت(ع)، عزیزترین بستگان پیامبر(ص) هستند.2- این که پیامبر(ص) این افراد را براى مباهله که موضع حسّاسى است و احتیاج به دعا دارد آورد، خود دلالت بر افضلیت آن ها بر دیگران دارد. 3- اسقف مسیحیان گفت: من در سیماى آنان چنین مى بینم که اگر آنان از خدا بخواهند که کوهى از کوه ها از جا کنده شود، خداوند چنین خواهد کرد. 4- در این آیه خداوند امام على(ع) را نفس و جان رسول خدا(ص) معرفى کرده است.

شخص پیامبر(ص) مصداق «أنفسنا»!

آیا ادعاى ابن تیمیه مبنى بر اینکه مقصود از «انفسنا» در آیه مباهله شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله) است صحیح مى باشد؟

ابن تیمیه مى گوید: مقصود از «أَنْفُسَنا» در آیه مباهله، شخص پیامبر(ص) است. در پاسخ به او مى گوییم: اوّلا: این توجیه، اجتهاد در مقابل نصّ و روایات صحیحه است. ثانیاً: با این فرض، لازم مى آید که دعوت کننده و دعوت شده یکى باشند که باطل است.  ثالثا: درصورت درست بودن این احتمال، لازم مى آید که کلمه «أَنْفُسَنا وَأَنْفُسَکُمْ» در آیه زیادى و لغو باشد.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

اَلْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ وَفْدُ اللَّهِ، وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُکْرِمَ وَفْدَهُ وَ يَحْبُوَهُ بِالْمَغْفِرَةِ.

حج گزار و عمره گزار، واردشدگان بر خداوند مى باشند و بر خدا است که وارد شده بر خود را گرامى داشته، او را مشمول مغفرت و آمرزش خويش قرار دهد.

وسائل الشيعه: 4/116