تلاش امام علي(ع) برای بازداشتن «عثمان» از ظلم و ستم

امام علي(ع) برای بازداشتن «عثمان» از ظلم و ستم چه تلاش هایی نمودند؟

امام علي(ع) در پی شکایت مردم از خلیفه سوم و تقاضاي آنان براي پادر مياني به نزد عثمان رفته و نخست از علم و آگاهی او به احکام اسلامی در مورد رعایت حقوق مردم سخن می گوید؛ سپس به سوابق عثمان از جمله همنشینی با پیامبر(ص) و سابقه پیوند خویشاوندی با پیامبر(ص) اشاره می کند و براى بازگرداندن عثمان به مسير صحيح، تأكيد مي كند كه راه حق و عدالت روشن است و چشم او بينا؛ چرا از بى راهه مى رود و جان خود را به خطر مى افكند؟ ولى با تأسف فراوان هيچ يك از اين بياناتِ دلسوزانه و خيرخواهانه در او اثري نگذاشت و سرانجام شد آنچه نبايد مي شد.

علت خشم عمومی مردم از «عثمان»

دلیل خشم عمومی مردم از «عثمان» چه بود؟

مهمترين عواملی كه موجب خشم عمومی مردم نسبت به «عثمان» شد عبارتند از: 1- او پستهاى حسّاس كشور اسلامى را در ميان اطرافيان و خويشاوندان خود كه بسيارى از آنان نالايق، فاسد و دور از تعاليم اسلام بودند تقسيم نمود. 2- شخصيت هاى بسيار بزرگوار و برجسته اى همچون «ابوذر»، «عمار یاسر»، «عبدالله بن مسعود» و ... را تبعید و یا مجازات كرد. 3- اموال بيت المال را بدون حساب و كتاب در ميان اقوام و بستگانش تقسيم كرد در حالى كه مستمندان با ايمان در آتش فقر مى سوختند. 4- مخالف دستورات کتاب الله عمل می کرد.

فراخوان صحابه پیامبر(ص) علیه عثمان!

چه کسانی اصحاب پیامبر را برای قیام علیه عثمان فرا خواندند؟!

اعمال عثمان باعث شد اصحاب پیامبر(ص) به آن دسته که در مرزها پراکنده شده بودند نوشتند: دین محمّد(ص) پشت سر شما تباه شد. پس بشتابید و دین محمّد(ص) را به پا دارید. اصحاب از هر سو روى آوردند، تا آن که عثمان را کشتند.

تحریک اهالی مصر توسط طلحه علیه عثمان!

طلحه چگونه اهالی مصر را علیه عثمان تحریک نمود؟

در کتاب «الامة و السیاسة» آمده: طلحه ضمن نامه ای به اهالی مصر، آنها را به قتل عثمان تحریک نمود. او نوشت: «به سوى ما بیایید و جانشینى پیامبر خدا را به دست گیرید، پیش از آن که از سزاواران آن گرفته شود؛ چرا که کتاب خدا تبدیل و سنّت پیامبر خدا دگرگون و احکام دو خلیفه پیشین، دگرسان شده است. پس اگر به خدا و روز آخرت ایمان دارید، به سوى ما بیایید. بر حقّ ما چیره و بر سهم ما از بیت المال، مسلّط شده اند و خلافت پس از پیامبر(ص) اکنون، سلطنت ستم است که هر کس بر چیزى چیره شود، آن را مى خورد».

معرفى مقداد بن اسود

مقداد بن اسود که بود؟

مِقداد از یاران شجاع و نجیب پبامبر(ص) بود که در تمام جنگ هاى پیامبر(ص) شرکت کرد و یکی از چهار نفری است که بهشت شیفته دیدار آنان است. او پس از پیامبر(ص) در مسیر ولایت و صراط مستقیم ماند و از مطیع ترین یاران على(ع) بود و از معدود کسانی بود که بر پیکر فاطمه(س) نماز گزارد. وی با سخنرانی شکوهمندی، با خلافت عثمان مخالفت کرد.او در سال 33 هجری در هفتاد سالگى وفات کرد.

درخواستهای عثمان از امام علی(ع) در جریان شورش

ماجرای درخواست های ضد و نقیض عثمان از امام علی(علیه السلام) در جریان شورش علیه وی چه بود؟

دليل اين دستورهاى ضد و نقيض اين بود كه عثمان در آغاز گمان مى كرد ماندن على(ع) در مدينه سبب تشويق مردم به عزل او و بيعت با آن حضرت به عنوان خلافت خواهد شد. سپس هنگامى كه حضرت از مدينه بيرون رفت، عثمان احساس كرد كسى جز على(ع) نمى تواند از او دفاع كند و سبب نجات او از دست شورشيان شود، لذا از آن حضرت تقاضاى بازگشت به مدينه را كرد. باز هنگامى كه خبرهايى به او رسيد كه مردم شعار بيعت با امام را سر داده اند، وحشت بر او مستولى شد و بار ديگر تقاضاى خروج آن حضرت را از مدينه كرد.

پشیمان شدن طلحه در خلال قیام

چه شد که طلحه در خلال قیام از عملکرد خویش علیه عثمان از وی پوزش خواست؟!

طلحة مردم را بر ضدّ عثمان برانگیخته و فرماندهى محاصره کنندگان خانه او را در دست داشت. عثمان به امام علی(ع) گفت: آیا راضى مى شوى که من کشته شوم و نعمت و کارت از دست برود؟ امام(ع) فرمود: نمی گذاریم طلحه خلافت را به دست بگیرد. سپس به سوى مردم رفت و نماز ظهر و عصر را با آنان خواند و مردم از گرد طلحه پراکنده شدند. چون طلحه چنین دید، رو به عثمان آورد و از کرده هاى قبلى اش پوزش خواست .

محاصره دوّم عثمان توسط مصریان

در محاصره دوم عثمان توسط مصریان، چه سخنانی میان آنها و عثمان رد و بدل شد؟

مصریانْ نزد عثمان از بد رفتاری عبدالله بن سعد شکایت کرده و گفتند: ما از مصر آمدیم و جز خون تو را نمى خواستیم، امّا با وساطت على(ع) و محمدبن مسلمه بازگشتیم، تا آن که در بُوَیب، غلام تو را گرفتیم و نامه و مُهرت به عبد الله بن سعد را به دست آوردیم که در آن، به تازیانه زدن بر پشت هایمان و... فرمان داده بودى. عثمان نامه را انکارکرد و گفت نمی دانم آن را چه کسی نوشته. مصریان گفتند: تو شایستگى حکومت نداری،  و او را در محاصره داشتند تا او را کشتند.

یاری خواهی عثمان از معاویه!

معاویه در واکنش به یاری خواهی عثمان از او چه کرد؟!

زمانی که مردم بر ضدّ عثمان قیام کرده و او را محاصره کردند، او به معاویة نامه نوشت که با سپاهی به کمک او بیاید. معاویه تنهایی به نزد او رفت و عثمان او را نکوهش کرد. معاویه بازگشت و در فرستادن سپاه درنگ کرد تا عثمان کشته شد.

تحریکات عایشه علیه عثمان!

چرا عایشه مسلمانان را علیه عثمان تحریک مى نمود؟

میان عثمان و عایشه کشمکش و دشمنى بود و این از آن جهت بود که عثمان، سهمى را که عمر به عایشه مى داد، کم کرد و سهمش را مانند دیگر زنان پیامبر قرار داد. عایشه با تمام توان، اصرار بر کشتن عثمان داشت و مى گفت: «اى مردم! این پیراهن پیامبر خداست که کهنه نشده؛ ولى سنّتش کهنه شده است. پیر خِرِفت را بکشید، خدا او را بکشد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامامُ علىٌّ(عليه السلام)

بالصَّدَقِة تُفْسَحُ الآجالُ

با صدقه دادن، عمرها طولانى مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 48