خشونت 53 مطلب

محدویت روابط با جنس مخالف و فوران عطش جنسی و تولید خشونت بین مسلمانان!

چرا اسلام در روابط بین زنان و مردان «محدودیت» قائل شده که باعث شود بین شهروندان جوامع مسلمان «عطش جنسی» فوران کند و تولید خشونت کند؟!

اولا: برخلاف آنچه در سؤال ادعا شده، با توجه به تجربه تاریخی بشر و مطالعات میدانی کنونی در جوامع آزاد، آنچه باعث خشونت و ناامنی در جامعه می شود آزادی مطلق در روابط بین زنان و مردان نامحرم است، نه محدودیت درست و حساب شده. خشونت نتیجه بی قانونی و بی قیدی است نه محدودیت های قانونی و شرعی.
ثانیا: غريزه جنسى نيرومندترين و ريشه دارترين غريزه آدمى است و در طول تاريخ سرچشمه حوادث مرگبار و جنايات هولناكى شده است؛ شهوت جنسی درجه و حد مشخصی ندارد تا با آزاد گذاشتن فروکش کند؛ وقتی شهوت شعله ور شد دیگر هیچ چیزی جلو دار آن نیست.
ثالثا: اسلام و ادیان الهی غریزه جنسی را سرکوب نمی کنند و محدودیت ادعایی در حقیقت قانونمند کردن روابط دو جنس مخالف است. هدف مکاتب الهی کنترل و هدایت غریزه جنسی در قالب تشکیل خانواده است. راهکار این مکاتب توصیه به تهذیب نفس، کنترل روابط، مراقبت از نوع تغذیه، کنترل رفتار فردی، رعایت پوشش مناسب و توصیه به ازدواج است.

تناقض آيات قرآن درباره «اخلاق پيامبر(ص)»!

آيا صحیح است که پیامبر اسلام(ص) با آیه «إِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ»(قلم:4) ستوده شده و با آیه «عَبَسَ وَ تَوَلَّى»(عبس:1) مورد عتاب قرار گرفته است؟!

آيات سوره «عبس» دلالتى بر توبيخ خداوند نسبت به پيامبر(ص) ندارد. زيرا مفاد آن فقط گزارش اصل ماجراست و به کسی که خبر درباره اوست، اشاره‌اى نشده است. بلكه شواهد نشان مى‌دهد كه كسى غير از پيامبر(ص) مورد نظر آيه بوده است. زيرا پيامبر(ص) حتّى با دشمنان خود چنين رفتار تند و خشنى نداشته است، چه رسد به مؤمنانى كه براى آموختن آموزه‌هاى دينى نزد وى مى آمدند.

تفاوت رفتار انسانها هنگام «فقر» و «غنی»

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) چه رفتاری برای انسان در هنگام نیازمندي و بی نیازی ناپسند است؟

امام علي(ع) درباره رفتار انسان هنگام نیازمندی و بی نیازی می فرماید: «چه زشت است خضوع [در برابر ديگران] به هنگام نياز، و جفا و خشونت به هنگام بى نيازى و توانگرى». برخی انسان ها در هنگام نيازمندی، ذليلانه عرض حاجت مى كنند و به هنگام توانگرى دست نياز دیگران را با خشونت بر مى گردانند. بايد به هنگام نياز، مناعت طبع را حفظ كرد و به هنگام بى نيازى و توانگرى، لطف و محبّت و تواضع را دريغ نداشت؛ همان كه حضرت در حديثی می فرماید: «تواضع ثروتمندان در برابر فقرا براى رسيدن به پاداش هاى الهى زیباست و از آن بهتر بى اعتنايى مستمندان در برابر اغنيا به جهت توكل بر خداست».

اسباب «تقرّب» به خداوند

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) بهترین اسباب براي تقرّب به خداوند چیست؟

از ديدگاه امام علي(ع) بهترین اسباب تقرّب به خداوند، ايمان به خدا و پيامبر(ص)، جهاد در راه خدا، كلمه اخلاص [و شهادت به يگانگى خدا]، برپاداشتن نماز، ادای زکات، روزه ماه رمضان، حجّ و عمره خانه خدا، صله رحم، صدقه پنهانی، انجام معروف و کارهای خوب است.

تعارض عقیده مهدویّت شیعی با سیر تکامل تمدن بشری!

تمدن بشری همیشه در حال تکامل است، آیا ظهور کسی با ویژگیهای موعود شیعیان که بعد از ظهور برای یکسان سازی عقیده ها یک جنگ تمام عیار تخریبی و جهانی راه می اندازد، با سیر تکاملی تمدن تعارض ندارد؟!

اولا: ادعای راه افتادن جنگی خانمان سوز توسط آن امام ادعایی بی اساس است و قیام ایشان با حداقل جنگ و بیشتر با تکیه بر تشنگی بشر به صلح و عدالت و تبلیغ ها و اتمام حجت های خود امام و یارانش به ثمر می نشیند. چرا که حرکت تکاملی تاریخ و آموزه های دینی راجع به آینده به ما می گوید که در عصر او سطح عقل عمومی و دانش بشری به میزان بسیار زیادی گسترش می یابد.
ثانیا: اگرچه در آن زمان اسلام با تبليغ منطقى و پی گير از طرف اكثريت قاطع مردم جهان پذيرفته خواهد شد، اما باز هم همه ادیان از بین نمی روند و گروهی هنوز متدین به ادیان دیگر باقی می مانند. زیرا آن حضرت دنبال تحمیل دین اسلام با خشونت و زور بر همگان نخواهد بود.
ثالثا: ما شیعیان معتقدیم که قیام جهانی حضرت ولی عصر(عج) نه تنها نابود کننده تمدن بشری نیست، بلکه آن را تکمیل می کند. زیرا بازگشت به عقب نه ممكن است و نه منطقى و اين بر خلاف سنت آفرينش و اصل تكامل در زندگى انسانها است.

تکرار «قتل» با «حکم قصاص» و مسئله حکمت الهی و عطوفت اسلامی؟!

آیا تکرار «قتل» با اجرای حکم «قصاص»، با حکمت الهی و رأفت اسلامی سازگار است؟!

اولا: نوع بشر قصاص را با توجّه به حس تظّلم جویی و آرامش طلبی، عاقلانه و عادلانه می دانند؛ چرا که قتل نفس مهمترین عامل تهدید کننده حیات و اجتماعات انسانی است. در اسلام نیز مسأله قصاص يك مسأله احساساتى و انتقامجويى نيست، بلكه قانونى است كه با تكيه بر عقل وضع شده است.
ثانیا: فلسفه قصاص در اسلام، حيات، آرامش و حمايت از زندگى است؛ ضرورت حفظ جامعه انسانی ایجاب می ‌کند که اقدامات بازدارنده‌ و متناسب با جنایت و در جهت حفظ حق اولیاء دم، علیه قاتلین در نظر گرفته شود و چه بسا که اگر این حق برای اولیاء دم لحاظ نشود، آنان بدون مجوز اقدام به انتقام نمایند؛ در این صورت، پایانی برای قتل های ناشی از انتقام جویی های پی در پی نخواهد بود.
ثالثا: در اسلام قصاص واجب یا مستحب نمى باشد، بلکه امری مباح است. ضمن اینکه در سراسر قرآن مجيد چهار بار كلمه «قصاص» تكرار شده است، در حالى كه كلمه «رحمت» هفتاد و نه بار، و كلمه «رحمان» صد و شصت مرتبه، و كلمه «رحيم» صد و نود و هشت مرتبه، تكرار شده است؛ اينها همه دلالت روشنى دارد كه قصاص يك استثناء است، و اصل بر رحمت و رأفت و عطوفت اسلامى است.

نحوه برخورد مأمور «زکات» با مردم از نظر اسلام

اسلام درباره چگونگی رفتار مأموران جمع آوری «زکات» با مردم، چه دستوراتی صادر نموده است؟

اسلام در ارتباط با وظایف مأموران جمع آوری زکات توصیه هایی دارد از جمله اينكه مردم را نسبت به زكاتى كه بر عهده دارند قسم ندهيد و هر چه مى گويند بپذيريد؛ زيرا آنها مورد اعتمادند و اگر كسى انكار كرد كه مال واجب الزكاتى دارد و يقين به كذب او نبود، بايد پذيرفت، با چهره گشاده و نرمش و تواضع با مردم برخورد كنيد و از تكبّر بپرهيزيد، در خشكسالى، گرفتن زكات را به تأخير بيندازيد تا خشكسالى برطرف شود، مبادا مسلمان يا يهودى يا نصرانى را به خاطر يك درهم خراج مضروب سازيد يا چهارپايان مورد نيازشان را از آنها بگيريد؛ زيرا بايستي خراج و زكات را از اضافات گرفت.

جایگاه «رفق و مدارا»

امام علي(علیه السلام) درباره کسانی که از «رفق و مدارا» سوء استفاده می کنند چه فرموده است؟

ایشان می فرماید: «آنجا كه مدارا سبب خشونت شود خشونت مدارا محسوب خواهد شد». در واقع زندگی بر اساس نرمش و مداراست؛ اما گاه افرادى با سوء استفاده از اين رفتار انسانى، به خشونت خود مى افزايند، که خشونت در مقابل اين افراد تنها طريق تغییر رفتار و اصلاح آنان است.

معنای عبارات «فظ» و «غليظ القلب»

منظور از عبارات «فظ» و «غليظ القلب» در آيه 159 سوره آل عمران چيست؟

خداوند در آيه 159 سوره آل عمران، خطاب به پيامبر(ص) می فرمايد: «... لَو كنتَ فظّاً غليظَ الْقَلْب لاَنْفَضُّوا من حولك ...»؛ (اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراكنده مى شدند). مرحوم «طبرسی» در رابطه با دو واژه «فَظّاً» و «غليظَ القلب» مي نويسد: «اين دو واژه هر دو به معنى خشونت است، لکن فَظّاً به معنى خشونت در سخن، و غليظَ الْقَلْب به معنی خشونت عملى است که منشاء آن سنگدلی می باشد».

واکنش صحیح در برابر خشونت ديگران

امام علي(علیه السلام)، واکنش صحیح در برابر خشونت ديگران را چه چیز می داند؟

ایشان در این باره می فرماید: «با كسى كه با تو به خشونت رفتار مى كند نرمى كن؛ زیرا اميد مى رود به زودى نرم شود». ایشان سپس می فرماید: «با دشمنت با كرم رفتار كن كه در اين صورت شيرين ترين پیروزی را برگزيده اى»؛ زیرا با پیروزی بوسیله خشونت، باید هر زمان انتظار خشونت جديدى را داشته باشی، اما محبت دشمنی را مبدل به دوستی مى کند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

جَعلَ اللهُ لِکُلِّ شىّء قَدْراً، ولِکُلِّ قَدْر أجَلا

خداوند براى هر چيزى اندازه اى گذاشته است و براى هر اندازه اى سرآمدنى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46