حسد 46 مطلب

تأیید مسئله «چشم زخم» نشانه تأثير قرآن از فرهنگ جاهلی!

آيا اينكه قرآن كريم پديده «چشم زخم» را تأييد و قبول نموده است نشانه تأثيرپذيری قرآن از فرهنگ جاهليت نيست؟

اينكه گفته‌اند از جمله شواهد تاثيرپذيرى قرآن از محيط عرب جاهلى، پذيرش تأثير «چشم زخم» است بايد گفت: در قرآن هيچ تصریح يا اشاره‌اى به چشم زخم نشده است. البته اصل موضوع چشم زخم و تأثير منفى آن در جان‌ها و اموال در جاي خود ثابت شده است.

اکتفاء به «مصونيت از دروغ» براي پيامبران(ص)

چرا در مورد پیامبران(علیهم السلام) می گوییم: "مصونيت داشتن ایشان از «دروغ» به تنهایی در پیشبرد اهداف رسالت کافی نیست و باید از ديگر گناهان نیز معصوم باشند؟

پيامبران بايد علاوه بر مصونيت از دروغ، از تمامي گناهان مصونيت داشته باشند؛ زيرا مفاسد و گناهان با يكديگر رابطه نزديك و پيوند ناگسستنى دارند و به فرض اينكه عقلا تفكيكِ دروغ از ساير گناهان ممكن باشد، براى افكار عمومى، هضم اين مطلب بسيار مشكل است كه باور كنند كسى به هزار گونه ظلم، احجاف و ... آلوده باشد؛ اما اگر دنيا را به او بدهند كه يك دروغ بگويد، حاضر نشود؟! پس براى جلب اعتماد عموميِ صد در صد نسبت به پيامبران، راهى جز معصوم بودن آنها در برابر تمام گناهان نيست و خدايى كه آنها را براى اين منصبِ بزرگ برگزيده، اين موهبت را نيز به آنها داده است.

درمان صفت رذيله «تجسس»

شیوه های درمان صفت رذيله «تجسس» چيست؟

برای درمان «تجسس» باید به درمان ریشه های این خوی زشت پرداخت. نخست باید سوء ظن را از خویش دور نماییم؛ زیرا سوء ظن انسان را به جستجوگرى وا مى دارد. حسد، كينه توزى و عداوت از عوامل دیگر تجسّس می باشد. عقده حقارت و آلودگى به گناه، انسان را وادار به یافتن افرادى مانند خود می کند تا آرامش كاذبى پيدا كنند. قرار دادن خود به جای کسی که دارد از او تجسس می کند نیز بازدارنده این کار زشت است. همچنین توجه به آثار سوء تجسّس و كيفر الهى، تاثیر شگرفی در درمان تجسس دارد.

تأکید به حفظ «اسرار» خويش

معصومين(علیهم السلام) چگونه مسلمانان را به حفظ «اسرار» زندگی خویش توصيه می کردند؟

روایات بسیاری مسلمانان را به حفظ اسرار زندگی خود توصیه می کند؛ زیرا افشای آنها منشاء حسد، كينه توزى و رقابت هاى ناسالم مى گردد و انسان مورد تهاجم افراد تنگ نظر و كينه توز واقع مى شود و مصالح او به خطر مى افتد. امام علی(ع) می فرماید: «سرّ تو مايه خوشحالى تو است به شرط آن كه آن را كتمان كنى». امام صادق(ع) می فرمایند: «دوستت را بر مقداری از اسرارت آگاه ساز كه اگر دشمنت را از آن آگاه سازى به تو زيانى نرسد، چرا كه دوست ممكن است روزى دشمن شود».

هشدار امام علي(ع) به «اصحاب جمل»

امام علي(ع) در خطبه 169 نهج البلاغه، درباره فتنه انگيزي «ناکثین» چه هشداري به «اصحاب جمل» مي دهد؟

امام علي(ع) در خطبه 169 نهج البلاغه، به دنبال فتنه انگیزی اصحاب جمل می فرمایند: «این گروه به علت حسادت و دنیاطلبی بر حکومت من خشم گرفته و به یکدیگر پیوسته اند و می خواهند شرایط را به زمان جاهلیّت برگردانند، و من تا زمانی که كار به جاى خطرناكی نرسد، صبر می کنم؛ اما بدانید اگر آنها به اين افكار سست و فاسد باقى بمانند، نظام جامعه اسلامى از هم گسيخته خواهد شد، و من در چنين شرايطى صبر نخواهم کرد و بايد به فتنه انگيزى آنها پايان داد».

همنشینان اهل بهشت

همنشینان بهشتیان چه کسانی هستند؟

يكى از بهترين لذّات معنوى و روحانى، بهره گيرى از محضر دوستانِ باصفاست، يارانى كه به نور ايمان و صفات انسانى آراسته باشند و عشق و محبت در وجودشان موج زند و بهشتيان نيز از اين ويژگيِ باارزش برخوردارند. آنها در كنار يارانِ باصفا مى نشينند و با هم سخن مى گويند. آرى دوستانِ بهشتى كه بافضيلت ترين افراد جهانند پيامبران بزرگ الهى، پيروان ويژه آنان، راستگويان، شهيدان و صالحان هستند.

راهکارهای درمان «غیبت»

چگونه می توان بیماری «غيبت» را در روح خویش درمان نمود؟

درمان هر بيماري جز با شناخت عوامل آن و از بین بردن آنها امکان ندارد. در مورد «غیبت» نیز بايد به سراغ ریشه های آن، مانند: حسد، کينه توزي، غرور، انتقام جویی، ریاکاری، سوء ظن، استهزاء و ... رفت. راهکار ديگر برای درمان اين رذيله اخلاقي، توجه به پيامدهاي سوء معنوي، فردي و اجتماعي آن است. آری هرگاه انسان به اين نكته توجه كند كه غيبت او را از چشم مردم مى اندازد و به عنوان فردى خائن، حق نشناس، ضعيف و ناتوان در جامعه معرفى مى كند، حسناتش را از بین می برد و ... ، انگیزه اش برای غیبت کردن کم می شود.

انگيزه های «بدگمانی»

چه انگيزه هايی سبب «سوء ظن» به دیگران می شود؟

سوء ظن سرچشمه های متعددی دارد، مانند: آلودگى درون و برون: افرادى كه خود آلوده اند، ديگران را همچون خود آلوده مى پندارند. همچنين همنشينی با بدان و زندگی در محيط های آلوده، سبب ایجاد سوء ظن می شود. امام علی(ع) می فرمايند: «همنشينى با بدان سبب بدگمانى به نيكان مى شود». حسد، كينه توزى، تكبر، غرور و عقده حقارت از دیگر عوامل سوء ظن می باشد، که موجب می شود ديگران را، افرادی حقير، پست، آلوده و گنهكار حساب كند، تا آرامش كاذبى براى خويش فراهم نماید.

 

نهی قرآن از «تجسس» در امور ديگران

خداوند چگونه مردم را از «تجسس» در امور يکديگر نهی کرده است؟

«تجسّس» به معنى جستجوگری در اعمال و امور ديگران است، و غالباً در امور نامطلوب و خلاف اخلاق به كار مى رود. سوء ظن، بخل، حسد و تنگ نظرى از انگیزه های جستجو در امور خصوصی مردم است و اسلام تجسّس در این امور را ممنوع می داند؛ زیرا سبب شعله ور شدن آتش کینه ها و خصومت ها و ایجاد ناامنى روانی و فیزیکی در جامعه مى شود. البته اين حكم تضادى با ضرورت وجود دستگاه هاى اطلاعاتى ندارد، چرا كه آن مربوط به زندگى خصوصى افراد است و اين مربوط به سرنوشت جامعه و پيش گيرى از نفوذ عوامل بيگانه.

عوامل «تجسس»

«تجسس» از چه عواملی نشأت می گيرد؟

عوامل بسیاری سبب تجسس می شود، مانند: 1- سوء ظن و بدبينى، که بیشتر انسان ها را به سوى تجسّس درباره ديگران سوق می دهد. 2- آلودگی به انواع گناهان، که موجب می شود افراد برای رسیدن به آرامش، به دنبال یافتن همتايانى برای خود باشند تا بگویند: اگر ما آلوده ايم، كيست كه آلوده نباشد. 3- بیماری های اخلاقی، مانند: حسد، كينه توزى و عداوت از انگیزه های تجسس است. 4- ضعف ايمان، زيرا انسان ضعيف الايمان، احترامی برای حیثیت و حريم خصوصى افراد قائل نیست.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلامَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاِذعانَهُمْ لِعِزَّتِهِ

خداوند حجّ را نشانه قرار داد تا بندگان در برابر عظمت او فروتنى نموده، به عزّت و بزرگوارى پروردگار اعتراف کنند

نهج البلاغه، خ1