موهبت 10 مطلب

نبوت، مقامی اکتسابی یا انتصابی؟

آيا مقام نبوت و امامت اکتسابی است؟ اگر چنین است، پس چگونه حضرت عيسی(ع) در بدو تولد به مقام نبوت مفتخر گردید؟ یا برخی از ائمه(ع) در سنّ کودکی به مقام امامت رسیده اند؟

اولا: خداوند با علم ازلى و مطلق خود مى دانست كه عده خاصى از بندگانش با اختيار خود بيش از ديگران و در بالاترين حد ممكن، از استعداد خود بهره بردارى مى كنند و مسير تكامل را مى پيمايند. علم خداوند به اين شايستگى و جایگاهی كه اين افراد با سير اختيارى خويش بدان مى رسيدند سبب شد كه خداوند از ميان افراد بشر آنان را برگزيند. به عبارت ديگر اعطاى این موهبت ويژه معلول شايستگى هاى آنان است. به هر حال در وجود اين بزرگان لياقت ها و استعدادهایى بوده ولى شكوفا ساختن آنها هرگز جنبه اجبارى نداشته بلكه با اختيار و اراده خودشان اين راه را پيموده اند.
ثانیا: درست است كه دوران شكوفایى عقل انسان معمولا حد و مرز خاصى دارد ولى مى دانيم هميشه در انسان ها افراد استثنایى وجود داشته اند. بنابراین چه مانعى دارد كه خداوند اين دوران را براى بعضى از بندگانش به خاطر مصالحى فشرده تر كند و در سال هاى كمترى خلاصه نمايد همان گونه كه براى سخن گفتن معمولا گذشتن يكى دو سال از تولد لازم است در حالى كه مى دانيم حضرت مسيح(ع) در همان روزهاى نخستين زبان به سخن گشود آن هم سخنى بسيار پرمحتوا كه طبق روال عادى در شأن انسان هاى بزرگسال بود.

«زكاتِ پيروزي» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در حکمت 211 نهج البلاغه، درباره «زكاتِ پيروزي» چه می فرمايد؟

امام علی(ع) درباره «زكاتِ پيروزي» می فرماید: «زكاتِ پيروزي، عفو است». به يقين، هر موهبتى از سوى خداوند، زكاتى دارد؛ يعنى بهره اى از آن بايد به ديگران برسد. پيروزى نيز موهبت بزرگى است و لازم است بهره اى از آن به ديگران برسد، که همانا عفو از دشمن خطاكار است. لذا امام(ع) می فرماید: «هنگامى كه بر دشمنت پيروز شدى، عفو را شكرانه اين پيروزى قرار بده».

علّت سجده بر یوسف(ع)

باتوجه به اینکه عبادت مخصوص خداست، آیا سجده بر حضرت یوسف(علیه السلام) موجب شرک نیست؟

سجده به معنى پرستش و عبادت، مخصوص خدا است، و پرستش در هر مذهبى، مخصوص خداوندست و سجده بر حضرت  یوسف(ع)، در عین این که براى خدا بوده، به خاطر عظمت و موهبت یوسف(ع) انجام گرفته است. از سویی تجلیل و احترام براى او نیز محسوب مى شود، همانند داستان حضرت آدم(ع). هم چنین ممکن است مقصود از سجده، مفهوم وسیع آن، یعنى خضوع و تواضع است، همچنان که بعضى از مفسران گفته اند، تحیت و تواضع متداول آن روز، خم شدن و تعظیم بوده است. لکن معنى اوّل، نزدیک تر به نظر مى رسد.
 

مواهب الهى به داود(ع)

خداوند چه مواهبى بر داود(علیه السلام) عطا کرد؟

بنابر آنچه از آیات قرآن بر می آید، خداوند به حضرت داود(ع) مواهب بسیار مادی و معنوی عنایت کرده بود که بعضی از آنها عبارتند از: مقام نبوت، علم وافر، آگاهی از زبان پرندگان، معجزات مختلف، صوت و آهنگ بسیار زیبا، قدرت بر قضاوت عادلانه، هم آوایی کوهها و پرندگان با داود(ع) به هنگام ذکر و تسبیح الهی و نرم شدن آهن در دستان او.

«اراده خداوند» در آيه «تطهير»

منظور از اراده الهي در آيه «تطهير» اراده تشریعی است یا اراده تکوینی؟

«انّما» در ابتدای آیه دلالت بر حصر دارد؛ يعني موهبتى كه در اين آيه آمده ويژه خاندان پيامبر(ص) است نه ديگران. بنابراین مراد از اراده الهي، «اراده تكوينى» است نه «اراده تشريعى»؛ زيرا اراده تشريعى، به معنى مكلف ساختن آنها به حفظ پاكى خويش است و مى دانيم اين تكليف منحصر به خاندان پيامبر(ص) نيست؛ بلکه همه مسلمانان مكلف و موظف اند كه خود را پاك نگهدارند.

«تکبّر» از منظر عقل و منطق

«تكبّر» از نگاه عقل و منطق، چه جایگاهی دارد؟

تکبر از نظر منطق و عقل صفتی نکوهیده است؛ چرا که همه انسان ها بندگان خدا و از نظر آفرینش یکسانند و دلیلی ندارد که انسانی خود را از دیگران برتر بشمرد و به او مباهات کند. در واقع هر کس در وجود خود استعدادها و نقطه های روشن و مثبتی دارد و چنانچه خداوند به کسی موهبتی داده باشد این موهبت باید سبب شکر و تواضع وی گردد نه سبب کبر و غرور. از نظر عقل، عظمت و بزرگی تنها از آن خداست و انسانی که ذاتاً ضعیف و ناتوان است هیچگاه نمی تواند ادعای برتری داشته باشد.

علّت سجده بر یوسف(ع)

سجده بر حضرت یوسف(علیه السلام)، به چه منظور بود؟

سجده به معنى پرستش و عبادت، مخصوص خدا است، و پرستش در هر مذهبى، مخصوص خداوندست و سجده بر حضرت  یوسف(ع)، در عین این که براى خدا بوده، به خاطر عظمت و موهبت یوسف(ع) انجام گرفته است. از سویی تجلیل و احترام براى او نیز محسوب مى شود، همانند داستان حضرت آدم(ع). هم چنین ممکن است مقصود از سجده، مفهوم وسیع آن، یعنى خضوع و تواضع است، همچنان که بعضى از مفسران گفته اند، تحیت و تواضع متداول آن روز، خم شدن و تعظیم بوده است. لکن معنى اوّل، نزدیک تر به نظر مى رسد.

کسب روزی مقّدر، با تلاش و کوشش

آیا تلاش انسان در جهت کسب روزى، با مقدّر بودن آن منافات دارد؟

بعضى از افراد تنبل با اتکاء به آیه 6 سوره هود و برخی روایات، خیال مى کنند نیازی به تلاش برای کسب روزی نیست. چرا که روزى افراد مقدر شده و در هر حال به انسان مى رسد. اینان با این کار بهانه دست دشمنان می دهند تا مذهب را عاملی برای رکود اقتصادی و استثمار محرومان قرار دهند. درحالیکه سیره پیامبران و امامان تلاش برای رزق و روزی بوده است. پس روزىِ هر کس مقدّر شده اما مشروط به تلاش و کوشش، همانطور که هر کس اجلی دارد اما مشروط به پرهیز از خطر.

ویژگیهاى سوره حمد

سوره حمد داراى چه خصوصیاتى مى باشد؟

سوره حمد، ویژگی های منحصر به فردی دارد از جمله: مضامین پر معنا با لحن بسیار زیبا؛ معرفی آن به عنوان بهترین سوره و اساس قرآن در روایات؛ موهبت بزرگ به پیامبر(ص)؛ با نزول این سوره شیطان فریاد کشید و سفارش زیادی به تلاوت این سوره شده است.

محتواى سوره علق

سوره «علق» حاوى چه مطالبى مى باشد؟

سوره علق اولین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. خداوند در آغاز سوره به پیغمبر اکرم(ص) دستور تلاوت مى دهد؛ آن گاه، از آفرینش انسان  و تکامل او سخن می گوید؛ سپس از انسان هاى ناسپاسى که على رغم این همه موهبت و اکرام الهى، راه طغیان را پیش مى گیرند، سخن به میان مى آورد و سرانجام، به مجازات دردناک کسانى که مانع هدایت مردم و اعمال نیک اند، اشاره مى کند و سوره را با دستور «سجده» و «تقرب» به درگاه پروردگار پایان مى دهد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ أشرَفُ الإحسانِ

ايثار، ارجمندترين نيکوکارى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22