قناعت 25 مطلب

عبارات نوشته شده بر درب های «بهشت»

بر کتیبه درب های بهشت چه عباراتی نوشته شده است؟

كتيبه ها در هر ساختمانی بيانگر اهداف و نیات سازندگان آن است. درب هاى بهشتى كتيبه هايى دارد که بر روی آن نوشته است: «معبودى جز الله نيست، محمد رسول خدا(ص) و على(ع) برادر رسول الله(ص) است». در روايتي ديگر ‌آمده كه: «بر در بهشت نوشته شده است بخشش در راه خدا ده برابر پاداش دارد و وام دادن هجده برابر». در حديث ديگرى مي خوانيم: پيامبر(ص) فرمود: «بر هشت در بهشت، چهار كلمه نوشته شده است كه از تمام دنيا و آنچه در دنياست براى كسى كه بداند و عمل كند بهتر است».

پاداش صابران و استقامت کنندگان در راه خدا

از ديدگاه قرآن پاداش کسانی که در راه خدا صبر و استقامت دارند چیست؟

قرآن وعده بهشت و لباس هاى حرير بهشتى را به صابران داده است. فرشتگان نيز به هنگام ورودشان به بهشت به آن ها به خاطر صبر و استقامتى كه داشتند درود مي فرستند. در آيه 12 سوره «دهر» از ميان تمام نعمت هاى بهشتى روى مسئله لباس هاى پر ارزش و زيبا تكيه شده و اين يا به خاطر آن است كه اين صابران علاوه بر دادن غذاهاى خود به گرسنگان، لباس هاى خويش را نيز به آنها مى بخشيدند و به لباس ساده قناعت مى كردند يا اينكه جمال ظاهر انسان با لباس است همان گونه كه جمال باطن با تقوى است كه قرآن نيز به «لباس تقوى» تعبير كرده است.

جايگاه «قناعت» در اسلام

«قناعت» در اسلام از چه جایگاهی برخوردار است؟

امام علی(ع) برای نجات از خطرات دنیا در خطبه 45 نهج البلاغه دستور موثری بیان فرموده، و آن توصیه به «قناعت به کفاف و عفاف» است. منظور اين است كه انسان در دنيا به مقدار نيازش قانع باشد و زياده طلبى را كنار بگذارد و از اموال حرام چشم بپوشد؛ البتّه اگر اضافات را براى خدمت به محرومان بخواهد، با كفاف و عفاف هیچ منافاتی ندارد؛ قرآن در اين زمينه مى فرمايد: «روزى هاى پاكيزه اى را كه خداوند براى شما حلال كرده، بر خود حرام نكنيد [و از آنها بهره بگيريد] ولى از حد تجاوز ننماييد».

تاكيد امام علی(ع) بر لزوم ساده زیستی «حاکمان اسلامی»

امام علی(ع) در تبیین لزوم ساده زیستی «حاکمان اسلامی» چه می فرمایند؟

امام علی(ع) در نهج البلاغه به وظيفه سنگين زمامداران و حاكمان كشورهاى اسلامى اشاره مى كند كه نبايد به سراغ غذاهاى لذيذ و لباس هاى فاخر بروند در حالى كه مى دانند يا احتمال مى دهند در گوشه و كنار، افرادى گرسنه و برهنه هستند. امام(ع) در ادامه مى فرمايد: «آيا من با شكمى سير بخوابم در حالى كه در اطراف من شكم هاى گرسنه و جگرهاى تشنه باشد؟ آيا من به همين قناعت كنم كه گفته شود من امير مؤمنانم؛ امّا با آنها در سختى هاى روزگار شركت نكنم و اسوه و مقتدايشان در ناگوارى هاى زندگى نباشم؟».

راز قدرت امام علی(ع) در مبارزه با دشمنان

امام علی(ع) چگونه با غذای کم، توان مقابله و پیکار با دشمنان را داشتند؟

ایشان خود مى فرمايد: «گويا مى بينم گوينده اى از شما چنين مى گويد: هرگاه اين [دو قرص نان] تنها خوراك فرزند ابوطالب باشد، بايد ضعف جسمى، او را از مبارزه با شجاعان باز داشته باشد؛ ولى آگاه باشيد! درخت بيابانى [كه آب و غذاى كمترى به آن مى رسد] چوبش قوى تر است اما درختان سرسبز [كه همواره در كنار آب قرار دارند] پوستشان نازك تر [و كم دوام ترند] و گياهان و بوته هايى كه جز با آب باران سيراب نمى شوند چوبشان قوى تر و آتششان شعله ورتر و پردوام تر است».

اوصاف «انسان کامل» در نهج البلاغه

امام علی(عليه السلام) در نامه 45 نهج البلاغه، چه صفاتی را درباره انسان هاى كامل برشمرده است؟

ایشان مى فرمايد: «خوشا به حال آن كس كه وظيفه واجب خود را در برابر پروردگارش انجام داده و مشكلات را با تحمل از ميان برداشته و خواب را در [بخشى از] شب كنار گذارده و آن گاه كه بر او غلبه كند روى زمين دراز كشد و كف دست را بالش خود كند. [اين انسان] در زمره گروهى است كه خوف معاد، خواب را از چشم شان ربوده و پهلوهايشان براى استراحت در خوابگاهشان قرار نگرفته و همواره لب هايشان مشغول به ذكر پروردگار است و بر اثر استغفارهاى طولانى، گناهانشان از ميان رفته است».

نگاهي به مفهوم حقیقی «قناعت»

مفهوم حقیقی «قناعت» در منابع اسلامی چیست؟

از روایات استفاده می شود که «قناعت» در مقابل «حرص» است و به معنی اقناع شدن روح و جسم انسان است. در روايت آمده كه: «قناعت سرمايه ‏اى فناناپذير است» و «هيچ گنجى پرمايه ‏تر از قناعت نيست». در مقابل، حرص صفت کسی است که جسم او از نظر امور مادی اشباع شده؛ ولی روح او هنوز اشباع نشده است؛ بنابراین چنين شخص حريصي بدنبال ثروت اندوزی و غصب حقوق دیگران است.

اهمیت اکتفا به قدر و منزلت خود

امام علي(علیه السلام) درباره اکتفا كردن انسان به قدر و منزلت خود، چه فرموده است؟

امام علي(ع) درباره اکتفا كردن انسان به قدر و منزلت خویش می فرماید: «كسی كه به ارزش و قدر خود اكتفا كند موقعيتش پايدارتر خواهد بود». تجربه نشان داده كسانى كه پا را از گليم خويش فراتر مى نهند مردم را بر ضد خود مى شورانند. دليل آن روشن است؛ زيرا مردم اين گونه اشخاص را افرادى متقلّب و دروغگو و خائن مى شناسند؛ ولى افراد راستگو را انسان هاى باارزشى مى دانند و هميشه حقشان را ارج مى نهند.

وضعیت مؤمنان راستین در «آخرالزّمان»

امام علي(علیه السلام) وضعیت مؤمنان راستین را در «آخرالزّمان» چگونه بیان می کند؟

امام علي(ع) درباره ویژگی های مؤمنان در «آخرالزّمان»، مي فرمايد: «آن [زمان]، زمانى است كه هيچ كس از فتنه نجات نمى يابد، مگر مؤمنِ بى نام و نشان! كه هنگام حضور، شناخته نمى شود و اگر غايب شود، كسى سراغش را نمى گيرد!، آنان چراغ هاى هدايت و نشانه هاي حركت در شب هاى تاريكِ رهروان راه حقّ اند و چون در ميان مردم اظهار وجود نمى كنند، و احمقانه و ناآگاهانه به افشاى اسرار نمى پردازند، خداوند درهاى رحمتش را به رويشان مى گشايد، و سختى ها را از آنان برطرف مى سازد!، اى مردم! به زودى زمانى برسد كه اسلام واژگون شود، همانند ظرفى كه واژگون شود و آنچه در آن است بريزد».

پیشگوئی امام علي(ع) درباره ظلم «بنی امیّه»

امام علي(عليه السلام) ظلم «بنی امیّه» به یاران صالحش را چگونه پیش بینی فرموده است؟

ایشان می فرماید: «[گويا مى بينم] پرچم گمراهى بر جايگاه خود نصب و محكم شده، و طرفداران آن، پراكنده شده اند، شما را با پيمانه خود مى پيمايد و با دست هاى گشاده خويش شاخ و برگ شما را مى ريزد! در آن روز جز تعداد كمى از شما باقى نمى ماند: همانند ته مانده ديگ، خرده نان هائى كه در ته كيسه باقى مانده و به هنگام تكان دادن، مى ريزد!، شما را مثل پوست هايى به هم مى پيچند، تحت فشار قرار داده و مانند زراعتِ درو شده مى كوبند و پايمال مى كنند! و افراد با ايمان را از ميان شما جدا مى سازند؛ مانند پرندگان كه دانه هاى درشت را از دانه هاى لاغر جدا مى كنند ...».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

فاطمة الزهراء (س)

فرض الله الصيام تثبيتا للاخلاص

خداوند روزه را براي استواري اخلاص واجب فرمود

ميزان الحکمة 6 / 390