قوانين 22 مطلب

دلیل بي صبري موسی(ع) در مقابل خضر(ع)

چرا حضرت موسی(علیه السلام) با آنکه یکی از انبیاء الهی است نتوانست بر اعمال حضرت خضر(علیه السلام) صبر كند؟

در سوره «کهف» به داستان حضرت موسی(ع) و حضرت خضر(ع) اشاره شده است. در این داستان حضرت موسى(ع) براى فراگرفتن علوم تازه اى نزد حضرت خضر(ع) آمد و از او تقاضا كرد تا از علومى كه خدا در اختيارش گذارده چيزى به ايشان بياموزد، ولی ناشکیبایی و بی صبری حضرت موسی(ع) سبب شد که تنها سه نکته مهم را در اين زمينه بياموزد، در حالى كه اگر صبر و حوصله بيشترى داشت هزاران نكته از اسرار علم برايش فاش مى شد.

منع از قضاوت زنان، به بهانه احساساتی بودن آنها؟!

در حال حاضر در کشورهای پیشرفته دنیا زنانی طبق قوانین و تحت نظارت سازمانهای قضایی، قضاوت می کنند؛ وقتی برای قضاوت بی طرفانه قانون و نظارت وجود دارد، آیا بهانه احساسی بودن زنان بهانه سخیفی نیست؟!

اولا: اصل مسأله «مجاز بودن یا نبودن قضاوت برای زنان»، جزو «امور مسلم، اجماعی و ضروریات دینی» نیست که با پذیرش یکی از دو طرف «جواز و عدم جواز» در مسیر و سرنوشت کلی جامعه اسلامی تغییر عمیق و محسوسی روی دهد. ثانیا: دلایل «موافقین ممنوعیت قضاوت زنان»، منحصر در مسأله «احساسات گرایی» نیست. ثالثا: تهدید «قضاوت صحیح» توسط «احساس گرایی زنان»، مشکلی نیست که بتوان به راحتی و با ساختارهای نظارتی به کلی آن را مرتفع ساخت.

منظور از هدایت تکوینى

منظور از هدایت تکوینى خدا چیست؟

خداوند در سوره اعلی می فرماید: «همان کس که اندازه گیرى کرد و هدایت نمود»، در حقیقت مقصود از هدایت، هدایت تکوینی است که خداوند آن را به صورت انگیزه ها و قوانین، بر موجودات حاکم ساخته، همانند شیر مادر و عاطفه شدید مادری؛ و از سوی دیگر، انگیزه ای که طفل را به سوی پستان می کشاند. این آمادگی و هدایت، نشان از ربوبیت پروردگار دارد. انسان علاوه بر هدایت تکوینی نیازمند هدایت تشریعی نیز می باشد که از طریق وحی و ارسال انبیاء صورت می پذیرد.

یا خدا یا علل طبیعى

آیا با وجود علل طبیعى اعتقاد به وجود خدا امکان پذیر است؟

مادّى ها بر این باورند که با اعتراف به تأثیر علل و قوانین طبیعى، نمى توان به موجودى مافوق آن، یعنی به نام خداوند معتقد بود.  در جواب باید گفت: خداوند در جهان طبیعت، براى هر پدیده، سببى و نتیجه اى قرار داده و از طریق اسباب طبیعى، آثارى را به وجود مى آورد، نه این که جداى از علل و اسباب طبیعى و بر هم زننده آن ها باشد، زیرا قبول قوانین و سنن طبیعى نه تنها با قبول چنین خدایى منافات ندارد، بلکه بهترین وسیله براى اثبات وجود او مى باشد.

نيازهاي متغيّر انسان و قوانين ثابت اسلام

چگونه ممكن است با توجه به دگرگونى دائمى زندگى اجتماعى انسان ها، قوانين ثابت و تغيّر ناپذير اسلام جوابگوی این نیاز انسان ها باشند؟

آيين اسلام يك آيين ابدى است و از طرفی نیازهای انسان دائما در حال تغییر است. در این صورت این سؤال پیش می آید که قوانین ثابت چگونه پاسخگوی نیازهای متغیّر است؟ اما از آن جا که قوانین اسلام دارای دوبخش قوانین کلی و قوانین جزئی می باشد، این مشکل قابل حلّ است. چون قوانین کلی گرچه ثابت هستند، اما  مصادیق آن ها با گذشت زمان تحوّل مى يابد. 

اخلاق در لغت و اصطلاح

اخلاق در لغت و اصطلاح به چه معناست؟

«اخلاق» جمع «خُلْق» و «خُلُق» مى باشد. خُلْق به معنى قوا و سجايا و صفات درونى است كه با چشم دل ديده مى شود. در اصطللاح «اخلاق مجموعه صفات روحى و باطنى انسان است» یا «علمى است كه از ملكات و صفات خوب و بد و ريشه ها و آثار آن سخن مى گويد». غربي ها هم از علم اخلاق تعاریف مختلفی ارائه داده اند، مثلا «علم اخلاق عبارت است از تحقيق در رفتار آدمى به آن گونه كه بايد باشد.» یا «مجموع قوانين رفتار كه انسان به واسطه مراعات آن مى تواند به هدفش برسد».
 

ضمانت اجرائى قوانين از منظر قرآن

قرآن در مورد اجراي قوانين چه راهکارهائي ارائه داده است؟

در قرآن سه نوع «ضمانت اجرايى» برای قوانین در نظر گرفته شده است: 1- ضمانت اجرايى به وسيله حكومت اسلامى. یعنی حكومت اسلامى موظف است، با هرگونه تخلّف از قانون قاطعانه برخورد كند. 2- ضمانت اجرايى به وسيله نظارت عمومى. یعنی فرد فرد امت اسلامى را طبق برنامه امر به معروف و نهى از منكر موظف به نظارت بر اجراى قوانين الهى كرده. 3- ضمانت درون ذاتى يا به تعبير ديگر، ايمان و اعتقاد به مبانى اسلام و مسائل اخلاقى و عاطفى.

تطبيق مسائل علمى با آيات قرآن

آيا ما حق داريم مسائل مختلف علوم را با آيات قرآنى منطبق سازيم؟

در تطبیق مسائل علوم با قرآن سه نظریه وجود دارد: برخی راه افراط را پیموده و به بهانه خدمت به قرآن، آیات آن را با کم ترین تناسب، بر فرضیات علمی تطبیق دادند. این کار نه تنها خدمت به قرآن نیست بلکه مایه بی اعتباری آن است. دسته دوم راه تفریط را پیموده و معتقدند حتی در مسلماتی که با برخی از آیات هماهنگ باشند نیز نباید تطبیقی صورت گیرد. اما راه صحیح حد وسط است که می گوید: در مسلمات علمی که با دلالت صریح آیات قرآن هماهنگ است این توافق نشانه عظمت قرآن است.

قوانین بشرى

چرا قوانین بشرى نمى تواند جایگزین دستورات شرع باشد؟

هر آدم با انصافى قبول دارد که قوانین بشرى این قدرت را ندارد تا سرنوشت آینده میلیون ها نفر را تعیین کند و احتیاجات اجتماعى را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بارها مشاهده شده است که قانون گزاران دنیا، قانونى وضع مى کنند امّا روز دیگر که به نواقص فراوان آن برخورد کردند، با الحاق تبصره ها، آن را وصله مى کنند. برخى مواقع تبصره ها هم مشکل را حل نکرده و مجبور شده اند آن را کنار بگذارند.

اسلام و احیای ارزش های انسانی زن

اسلام با چه روش هائی پا در عرصه احیاء ارزش های انسانی زن نهاده است؟

اسلام براى احیاى ارزش هاى انسانى و الهى، گام به میدان گذارده و در مسیر احیاى شخصیت زن، راه های گوناگونی را به کار گرفته، که عبارتند از: 1- موعظه و آموزش هاى فرهنگى. 2- وضع قوانین به نفع زنان. اسلام جایگاه زنان و مردان را  در مسیر زندگى، و در راه رسیدن به ارزش هاى انسانى، دوش به دوش یکدیگر ترسیم کرده، از این رو، اسلام حقّ بزرگی بر زنان جهان دارد، زیرا آنان می توانند با عمل به دستورات اسلام، از سیطره ظالمان رهایی یابند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الحسينُ عليه السّلام :

مَنْ دَمِعَتْ عَيناهُ فينا قَطْرَةً بَوَّاءهُ اللّهُ عَزَّوَجَلّ الجَنَّةَ.

چشمان هر کس که در مصيبتهاى ما قطره اى اشک بريزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد.

احقاق الحق ، ج 5، ص 523