پدیده حیات و مرگ یکی از نشانه های الهی

چرا قرآن حیات و مرگ را از نشانه های الهی می داند؟

قرآن در برخی از آیات مسأله حيات و مرگ را يكى از نشانه های الهى دانسته و در بيشتر آیات از حيات و مرگ انسان سخن می گوید. از این رو می فرماید: «چگونه به خدا کفر می ورزید، در حالى که شما مردگان بودید، و او به شما زندگى بخشید؛ سپس مى میراند و بار دیگر زنده مى کند». در واقع پديده حيات و مرگ، مهمترين سند اثبات وجود خدا است. همچنین قرآن حیات و مرگ را دلیلی برای اثبات معاد، توحید و ... می داند. از این رو حضرت ابراهيم(ع) خطاب به نمرود می فرماید: «پروردگار من همان كسى است كه زنده مى ‌كند و مى‌ ميراند».

«خداشناسی» ثمره مطالعه مراحل تکامل «جنین»

چرا قرآن دقت در مراحل تکامل «جنین» را سبب «خداشناسی» و اثبات معاد می داند؟

قرآن مجيد در آیاتی از سوره های مومنون، قیامت، کهف، غافر و ... به مراحل تكامل «جنين» در رحم مادر اشاره می کند و با دعوت انسان‌ ها به مطالعه این مراحل، آن را يكى از راه های رسیدن به شناخت خدا و اثبات معاد معرفی می کند. نظام پيچيده و بسيار شگفت ‌انگيز تطوّرات جنين، يكى از آيات و نشانه ‌هاى مهمّى است كه از وجود علم و قدرت بى ‌پايان پديد آورنده آن خبر مى دهد؛ و از سوى ديگر توانائى او را بر مسأله معاد و زندگى پس از مرگ روشن مى ‌سازد.

«پیشرفت علم» پلی به سوی معاد باوری

چگونه می توان بواسطه اکتشافات جدید علمی، معاد و جهان پس از مرگ را اثبات نمود؟

پيشرفت علوم تجربى براى نخستين بار نشان داد كه فناى مطلق و نابودى مواد جهان كه فكر جمعى از پيشينيان را به خود مشغول داشته بود، مطلقاً وجود ندارد. «لاوازيه» دانشمند بزرگ فرانسوى اثبات كرد هيچ ماده‌اى در جهان از بين نمى رود؛ بلكه مواد جهان دائماً در حال تغيير شكل هستند.

عدم تلازم اعتقاد به «استقلال روح» با اعتقاد به «معاد»

آیا برای این که به «معاد» و رستاخیز اعتقاد پیدا کنیم باید حتماً مسئله «استقلال روح» را بپذیریم؟

اثبات «استقلال روح» و مادى نبودن آن، اگر چه گام برجسته اى به سوى اثبات «معاد» و زندگى پس از مرگ است؛ ولى در عين حال هيچ مانعى ندارد افرادى كه روح را مادى مى دانند، به قيامت و زندگى پس از مرگ قائل باشند و بگويند: «به هنگام مرگ، روح نیز همانند بدن متلاشى می شود؛ ولی به هنگام رستاخيز، ذرات روح تحت شرايطى به هم مى پيوندند؛ درست همان طور كه در آغاز خلقت تحت عواملى به هم پيوستند». بنابراين اثبات معاد الزاماً متكى به اثبات مسئله استقلال روح نيست.

دلائل عقلى اثبات «معاد»

آیا می توان مسئله «معاد» را با دلیل عقلی اثبات نمود؟

علاوه بر دلائل نقلى، دلائل عقلى نيز بر اثبات معاد وجود دارد؛ از جمله «برهان حكمت» که می گوید: اگر زندگى این جهان را بدون جهان ديگر در نظر بگيريم پوچ خواهد بود؛ زيرا چه لزومى دارد كه ما هفتاد سال يا كمتر و بيشتر در اين دنيا در ميان مشكلات دست و پا زنيم و بعد از بين برويم و نابود شويم. دليل ديگر «برهان عدالت» است: مسلماً در اين دنيا همه مجرمان، همه كيفر خود را و همه پاكان همه پاداش خود را نمي بينند؛ لذا لازم است دادگاه عدلى باشد كه تمام اعمال نيك و بد در آن حساب شود؛ وگرنه عدالت تأمين نمي شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام لِلفُضَيل :

تَجْلِسُونَ وَ تُحَدِّثُونَ؟ فَقالَ: نَعَمْ، قالَ: اِنَّ تِلْکَ الْمَجالِسَ اُحِبُّها فاءَحْيُوا اَمْرَنا، فَرَحِمَ اللّهُ مَنْ اَحْيى اَمْرَنا.

وسائل الشيعه ، ج 10، ص 392