چشم 28 مطلب

خدای «سمیع» و «بصیر»؟!

منظور از صفات «سمیع» و «بصیر» در مورد خداوند چیست؟ مگر خداوند همانند انسان عضو شنوایی یا بینانی دارد؟

حقيقت بینایی و شنوایی با مفاهیم مادی و جسمانی پیوند خورده و قابل جدایی از آن نیست، امری که درباره خداوند به عنوان وجودی مجرد از جسم و مادّه قابل تصور نیست. طبق آنچه از معارف امامان اهل بیت(ع) بر می آید، سميع و بصير بودن خداوند چيزى جز «علم و آگاهى» او نسبت به پدیده های «شنیدنی» و «دیدنی» نيست. یعنی در حالی که انسان به عنوان موجود مادّی ناچار است به وسیله اعضا و ابزار مادّى به «آگاهى» از دیدنی ها و شنیدنی ها دست یابد، خداوند در درک خود، نیازى به چیزى ندارد و هستی با تمام تصاویر و صداهای خود پیش او حاضر است و به آنها علم حضوری دارد، از این جهت خداوند بدون هیچ مقدّمه اى مى تواند سمیع و بصیر باشد.

علّت بلند کردن دست ها به سوی آسمان، در دعا؟!

چرا هنگام دعا دست ها را به سوی آسمان بلند می کنیم؟ مگر خداوند در آسمان است؟!

طبق روایات اسلامی، بندگان باید هنگام دعا دستها را به سوى آسمان بلند کنند؛ چرا كه معدن «رزق» آنجا است و باید روزی را از محلّش طلب کرد.
همچنین این عمل، نوعی اظهار نخضوع و تذلّل» در پيشگاه خداوند است.
البته اگر این عمل به پندار اینکه خداوند در آسمان جا و مکانی دارد انجام شود، نه تنها ارزشی ندارد بلکه عملی جاهلانه است.

شگفتی های «چشم» انسان

چه شگفتی هائی در آفرینش «چشم» انسان نهفته است؟

ساختمان هر یک از اعضای بدن انسان آن قدر پیچیده است که به تنهایی می تواند نشانه ای برای وجود خداوند و رد باور تصادفی پدید آمدن جهان باشد. برای مثال با بررسی چشم می بینیم که این عضو برخلاف دوربین های ساخته شده توسط بشر، با تنظیم خودکار، سرعت و قدرت مانورپذیری بالا قادر به ثبت صحنه های بسیار دور و بسیار نزدیک است. ظرافت دیگر چشم حساسیت آن در برابر نور است که انسان را قادر می سازد به صورت ناخوادآگاه اشیاء را در محیط های تاریک یا بسیار روشن ببیند. و بسیاری از موارد دیگر که در این مقال نمی گنجد.

معنای واژه «بصير»

منظور از واژه «بصير» چیست؟

«بصير» از «بَصَر» به معناى عضو بينائى يعنى چشم است. اين واژه نخست به معنى عضو بينائى، و سپس قوه بينائى استعمال شده و بعد به معنى درك باطنى و علم به كار رفته است. این واژه در مورد خداوند به معنى احاطه وجودى او به تمام ديدنى ها است.

نفي «رؤيت خداوند» در روايات اسلامی

روايات اسلامی در مسئله «رؤيت خداوند» چه دیدگاهی ارائه می كنند؟

درباره «رؤيت خداوند»، رواياتى در نهج البلاغه و ساير منابع مربوط به اهل بيت(ع) هست كه با صراحت، رؤيت با چشم ظاهر را نفى مى كند و رؤيت با چشم دل را به جاى آن قرار مى دهد. در نهج البلاغه آمده است: ذعلب يماني از امام علي(ع) پرسيد: آيا هرگز پروردگارت را ديده اى اى اميرمؤمنان!. امام(ع) در پاسخ فرمود: آيا كسى را كه نمى بينم پرستش كنم؟! پرسيد: چگونه او را مى بينى؟ فرمود: «چشم هاى ظاهرى هرگز او را نمى بيند؛ امّا قلب ها با حقيقت ايمان وى را درك مى كنند».

دلايل قرآنی طرفداران «رؤيت خداوند»

دلايل قرآنی طرفداران «رؤيت خداوند» كدامند؟

ایشان عمدتاً به سه آيه قرآن تمسك كرده‌ اند. آيه 22 سوره قيامت که می فرماید: «[در آن روز مومنین] به پروردگارشان مى نگرند». همچنین آيه 15 سوره مطففين و آيه 46 سوره بقره. عجيب اين كه به آيات ديگرى هم استدلال كرده اند كه كمترين اشاره یا دلالتى در آن ديده نمى شود؛ در حالی که این مسأله هم مخالف دليل قطعى عقل و نقل است و مستلزم جسميّت خداوند مى شود و هم ادله آنها از آيات و روايات تنها عبارات متشابهى است كه به ما دستور داده اند آنها را با محكمات بسنجيم و در پرتو آن تفسير كنيم.

شگفتی های خلقت «چشم»

دانشمندان و اطباء به چه عجائبی در خلقت «چشم» پی برده اند؟

چشم انسان با هزینه کم بیشترین و دقیق ترین و با کیفیت ترین صحنه ها را در تمام جهات ضبط می کند؛ بدون اینکه نیاز به تنظیم و یا کمک چیز دیگری داشته باشد. سطح بیرونی چشم تا پایان عمر دائما مرطوب است و آب اضافی آن از طریق روزنه هایی که به بینی راه دارد خارج می شود و همه اینها نشانه عظمت و قدرت خداوند است.

سفارش به پرهيز از «نگاه حرام»

در روايات چه سفارشاتی درباره پرهيز از «نگاه حرام» شده است؟

رسول خدا(ص) در خطبه شعبانیه فرمودند: «چشمهايتان را از چيزي كه نگاه به آن حلال نيست بپوشانيد». امام صادق(ع) نيز فرمود: «نگاه به نامحرم، تيري از تيرهاي شیطان است». آری انسان مبتلا و آلوده به نگاه حرام، مي ‏تواند در اثر تمرين و تهذيب نفس، از اين خطر رهايي پيدا كند.

عجایب بدن انسان در بیان قرآن

عجایب آفرینش اعضای بدن انسان در قرآن چگونه بیان شده است؟

مطالعه اجزای بدن انسان و پیچیدگی های به کار رفته در آن یکی از بهترین درس های خداشناسی است. قرآن نیز همواره به این راه شناخت توجه دارد. مثلا در سوره نحل خلقت انسان در حالت بی اطلاعی از دنیای پیرامون و سپس مجهز شدنش به ابزارهای دیداری و شنیداری و تعقلی مورد اشاره قرار می گیرد و یا در سوره یونس با استفهامی انکاری که پاسخش را از فطرت مردمان می گیرد به تأمین رزق مردم حتی بت پرستان و پدید آمدن چشم و گوش آنها از جانب خداوند اشاره می شود. آیات بسیار زیاد دیگری نیز در این رابطه وجود دارند.

معنای واژه «عَيْن»

منظور از واژه «عَيْن» چیست؟

«عَيْن» معانى زيادى دارد و معروف است كه اين واژه داراى هفتاد معنى در لغت عرب است و اتفاقا واژه چشم در فارسى نيز دست كمى از آن ندارد! ولى معنى اصلی «عين» همان عضو مخصوص بينائى يعنى چشم است و گاه به معنى قوه بينائى نيز آمده است ولى معانى كنائى و مجازى زيادى براى آن است كه بسيار از آنها بر اثر كثرت استعمال به صورت حقيقت درآمده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.

بحارالانوار، ج 44، ص 278