ابن حجر 74 مطلب

تصریح فقها بر «مجتمع الحصی» بودن «جمره»

کدام یک از فقها تصریح کرده اند که «جمره» همان محل اجتماع سنگ ریزه هاست؟

برخی از فقها تصريح كرده اند که «جمره» همان «مجتمع الحصى»؛ (محل اجتماع سنگريزه ها) است. مانند: 1. «شافعى»، يكى از امام هاى چهارگانه اهل سنّت. 2. «مالك»، يكى ديگر از پيشوايان معروف اهل سنّت. 3. «محيى الدين نَوَوى»، از فقهاى معروف اهل سنّت،4. «ابن حجر» در كتاب «فتح البارى». 5. امام «احمد المرتضى» از علماى اهل سنّت.

ولادت امام زمان(عج) در کتب و منابع اهل سنت؟

آیا به موضوع ولادت امام زمان(عج) در کتب و منابع اهل سنت اشاره شده است؟

موضوع ولادت امام زمان(عج) تصریحا و یا تلویحا در برخی منابع اهل سنت و طی قرون متمادی گزارش شده است. برای مثال در کتاب هایی چون اسنی المطالب، تذکره الخواص، کفایه الطالب، العبر، الصواعق، الاتحاف و الاعلام می توان نشانی از این گزارش ها یافت. حتی برخی از مولفین تعداد چنین گزارش هایی را در منابع اهل سنت تا 128 مورد شمرده اند. اما باید توجه داشت که بسیاری از این گزارش ها از سوی مولفین سنی مذهب، مورد قضاوت مبنی بر صحت یا عدم صحت قرار نگرفته اند.

حکم منکر حضرت مهدی(عج) از ديدگاه اهل سنت

حکم منکر حضرت مهدی(عجل الله) و ظهور او در نزد اهل سنت چیست؟

برخى از علماى اهل سنت، ايمان به خروج حضرت مهدى(عج) را واجب دانسته و برخى ديگر منكر آن را كافر به حساب آورده اند. احمد بن محمد بن صديق مى گويد: «ايمان به خروج مهدى واجب و اعتقاد به ظهور او به جهت تصديق پيامبر(ص) حتمى و ثابت است». همين تعبير از علمايي چون سفارينى حنبلى، ناصرالدين البانى، عبدالمحسن بن حمد العباد نيز رسيده است.

مرآة الزمان

معرفی کتاب مرآه الزمان

کتاب «مرآه الزمان فى تاریخ الاعیان» توسط شمس الدین ابو المظفر یوسف بن قزاوغلى سبط ابن جوزى (581ـ 654ق) نوشته شده است و از مهم ترین منابع تاریخ اسلام، سیره نبوى، رجال و حدیث براى اهل سنت به شمار مى رود، به طورى که بسیارى از مورخان متاخر مثل ابن کثیر، ذهبى، و ابن حجر عسقلانى بهره هاى فراوانى از آن برده و در ترجمه و شرح حال نویسنده کتاب به نیکى از وى یاد کرده اند.نویسنده کتاب على رغم اینکه از حنابله حشویه بود اما نسبت به شیعیان و ائمه بزرگوار شیعه(ع) دشمنى نداشت؛ بلکه کتابى درباره دوازده امام شیعه نوشته است که با نام «تذکره الخواص» یا «تذکره خواص الامه بذکر خصائص الامه» شهرت دارد. عده اى از مورخان متعصب اهل سنت مثل ذهبى که نوشتن مناقب و فضائل اهل بیت پیغمبر اکرم(ع) را بر نمى تابد، سبط ابن جوزى را به دلیل نوشتن این کتاب متهم به تشیع کرده و پس از تمجید و توصیف فراوان درباره وى گفته است: اما (متاسفانه) در نهایت رافضى (یعنى شیعه) گشت.

 

دلالت «حدیث امان» بر وجود امام زمان(عج)

«حدیث امان» چگونه دلالت بر وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) دارد؟

مطابق روايات فريقين، اهل بيت(ع) به عنوان «امان اهل زمين» معرفى شده اند. ابن حجر از پيامبر(ص) نقل كرده كه فرمود: «اهل بيت من، امان براى اهل زمين هستند پس هر گاه اهل بيتم هلاك شوند خداوند آن چه را كه به اهل زمين وعده داده خواهد رسيد». اين حديث به خوبى دلالت بر اين نكته دارد كه بايد در هر زمانى فردى از اهل بيت عصمت و طهارت(عليهم السلام) كه اهليت براى تمسك دارد موجود باشد و او غير از معصوم نيست و در اين زمان غير از مهدى موعود(ع) كسى ديگر نيست، پس بايد موجود باشد و گرنه زمين و آنچه در آن است نابود خواهد شود.

شهادت علی بن موسی الرضا(ع) توسط مأمون، دروغ یا واقعیت؟

با توجّه به اینکه خود مأمون امام رضا(ع) را به ولی عهدی انتخاب و ایشان را تکریم می کرد و از درگذشت ایشان بسیار ناراحت شد، آیا او می تواند امام رضا(ع) را کشته باشد؟!

تقريبا تمام علمای شيعه و عده بسیاری از علمای اهل سنت عقیده دارند که آن امام مسموم و شهید شده اند. مورخین و دانشمندانی از اهل سنت وجود دارند که منكر «مرگ طبيعى» امام(ع) بوده و يا لااقل «مسموميت» وى را قولى مرجوح دانسته اند. بعضی از علمای اهل سنّت با پذیرش اصل این موضوع، به دلایلی آن را منتسب به «مأمون» نمی دانند. نویسندگان دیگری نیز از اهل سنت وجود دارند که با پذیرش اینکه حضرت رضا(ع) به مرگ طبیعی از دنیا رحلت نکرده اند و با تصریح به این نکته که این پیشامد در زمان خلافت مأمون اتفاق افتاده، با «شک و تردید» این خلیفه عباسی را قاتل امام معرفی می کنند. بیانات دیگری نیز در منابع حدیثی و تاریخی اهل سنّت وجود دارد که «به صراحت» به «مسمومیت» امام رضا(ع) توسط «مأمون» اشاره می کنند.
از آن گذشته اختلافات داخلی بنی عباس و شورش آنها در بغداد علیه مأمون، انگیزه کافی را به مأمون برای چنین کاری می داده است. مأمون در حالی حضرت رضا(ع) را مسموم کرد که از خراسان به طرف بغداد می رفت و مرتب اوضاع بغداد را به او گزارش می دادند. به او گزارش دادند که بغداد قيام کرده، او ديد که حضرت رضا(ع) را نمی تواند عزل کند و اگر با اين وضع آشفته بخواهد وارد بغداد شود بسيار مشکل است. برای اينکه زمينه رفتن به آنجا را فراهم کند و به بنی عباس بگويد کار تمام شد، حضرت را مسموم کرد.

معرفی ابن حجر هیتمى

ابن حجر هیتمى که بود؟

شهاب الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن على بن حجر هیتمى سعدى انصارى (909 ـ 974 ق) یکى از علماى برجسته اهل سنت است که در منطقه غربى مصر محله ابوالهیتم متولد شد و در مکه وفات کرد. او شافعى مذهب بود و نسبت به ابوحنیفه نیز گرایش و ارادت داشت و در مناقب او کتاب نگاشته است. ابن حجر در عناد و کینه ورزى نسبت به تاریخ و عقاید شیعه سنگ تمام گذاشته و با تالیف کتاب «الصواعق المحرقه»، اعتبار علمى خود را نیز زیر سوال برده است؛ زیرا در آن، معتبرترین احادیث در باره فضائل و حقانیت ولایت اهل بیت پیامبر را که حتى علماى بزرگ اهل سنت آنها را معتبر و صحیح دانسته اند ردّ کرده است! کتاب الصواعق المحرقه سایر آثار علمى وى را تحت الشعاع قرار داده و از این رو نزد علماى شیعه به دشمنى با اهل بیت پیامبر اسلام (یعنى ناصبى گری) و دشمنی با شیعیان شناخته شده است. او نباید با ابن حجر عسقلانى اشتباه شود؛ زیرا هیتمى یک قرن متاخر است و از سویى به رتبه علمى و انصاف عسقلانى نمى رسد. چرا که عسقلانى گرچه گاهى اوقات انتقادات و عبارات تندى نسبت به شیعه داشته، اما در بسیارى از موارد با انصاف رفتار کرده است.

معرفی ابن حجر عسقلانى

ابن حجر عسقلانی که بود؟

وى یکى از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى و تاریخ نگار بزرگ و معتبر اهل سنت به شمار مى رود. اهل سنت از او به عنوان «حافظ» و «شیخ الاسلام» در حدیث یاد مى کنند. او در ردیف پنج نفر اوّل حافظان بزرگ حدیث نبوی و تاریخ اسلام قرار دارد. نام او «على بن محمد عسقلانى» مى باشد که به «ابن حَجَر» لقب و شهرت یافته است. وى در قاهره به دنیا آمده در دوازده سالگى که در مکه بود کلّ قرآن را حفظ کرد. سپس به تعلیم و حفظ حدیث، فقه و تاریخ پرداخت. او خطیب مساجد جامع مهم مصر و قاضى القضاه آن دیار بود و به کار کتابدارى نیز مى پرداخت.

او در عقاید، گرایش اشعرى داشته و سلفى مسلک بود و درفقه به روش فقه شافعى فتوا می داد و در هر ماه به طور متوسط سیصد فتوا صادر مى کرد؛ از این رو، به زیاد فتوادادن (کثیر الافتاء) شهرت یافته است. گفته اند که به دلیل زیادى افتاء، فتواهاى اشتباه صادر کرده است. «ابن حجر» نظرات ویژه اى درباره تشیّع دارد؛ او مى گوید تشیّع بدعت است و حدیث راوی شیعه پذیرفته نیست، زیرا که بدعت، کفر به شمار مى رود. او علاوه بر شیعه، دشمن سر سخت حنفیان نیز بوده است. همچنین نظرات ویژه اى درباره عدالت مطلق صحابه دارد.

علمای اهل سنت و ادعای تواتر در احادیث «مهدویت»

آیا علمای اهل سنت نیز قائل به تواتر احادیث «مهدویت» هستند؟

گروهى از علماى اهل سنت كه در علم حديث تخصص دارند به تواتر احاديث در موضوع مهدويت تصريح نموده اند كه به عنوان نمونه به افراد زیر اشاره می شود: ابن قيم جوزيه در المنار المنيف في الصحيح و الضعيف، جلال الدين سيوطى در الحاوي للفتاوي، ابن حجر هيتمى در الصواعق المحرقة، تفتازانى در شرح المقاصد في علم الكلام، شيخ ناصر الدين البانى، قاضى شوكانى و ... .

علماي اهل سنت و احادیث «مهدویّت»

چه کسانی از علماي اهل سنت قائل به صحت احادیث «مهدوّیت» شده اند؟

گروهى از علماى اهل سنت به صحت يا حسن بودن احاديث مهدى(عج) تصريح نموده و برخى نيز به تواتر آن اعتراف دارند. به عنوان نمونه مي توان به ترمذى در الجامع الصحيح، حاكم نيشابورى در المستدرك على الصحيحين، ابن اثير در النهاية، قرطبى در التذكرة، ابن حجر عسقلانى در تهذيب التهذيب و ... اشاره كرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عَنِ الصّادقُ عليه السّلام :

يا زُرارَةُ! اِنَّ السَّماءَ بَکَتْ عَلَى الْحُسَيْنِ اَرْبَعينَ صَباحاً.

اى زراره ! آسمان چهل روز، در سوگ حسين بن على عليه السّلام گريه کرد.

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 552