«مصائب و بلایا» ابزاری برای امتحان الهی

قرآن و روایات در تبیین گستره اسباب «امتحان الهی» چه می فرمایند؟

مسأله مصائب و بلايا بازتاب گسترده اى در لابلاى آيات مختلف دارد. خداوند می فرماید: «شما را با بديها و خوبيها آزمايش مى كنيم و به سوى ما بازگردانده مى شويد». خیر و شر در اينجا معناى وسيعى دارد که انواع مصائب، بيمارى ها، فقر و تنگدستى و انواع پيروزى ها و مانند آن را شامل مى شود. همچنین می فرماید: «به يقين همه شما را با امورى همچون ترس، گرسنگى و كاهش در مالها، جانها و ميوه ها آزمايش مى كنيم». در اين آيه، پنج قسمت از مصائب و مشكلات زندگى به عنوان پنج ماده امتحان الهى بيان شده است ...

نقش تربيتی «مصائب و بلايا» از منظر روايات

آيا روايات اسلامی جنبه تربيتی «مصائب و بلايا» را تأييد می كند؟

در روايات تعبيرات روشنى از رابطه ميان بعضى از مصائب با امور تربيتى وجود دارد كه از طريق عقل و آيات قرآن تأييد شده است. امام على(ع) مي فرمايد: «خداوند بندگان خويش را به هنگامى كه اعمال بد انجام مى دهند، با كمبود ميوه ها و جلوگيرى از نزول بركات و بستن درهاى گنج هاى خيرات به روى آنان، مبتلا مى سازد تا توبه كاران توبه كنند و آنها كه بايد دست از گناه بكشند خوددارى نمايند و پند پذيران پند گيرند و...». همچنین می فرماید: «بلا براى ظالم ادب است و براى مؤمن آزمايش و براى انبياء درجه و براى اولياء كرامت است».

رابطه بین «گناه» و نزول «بلا» از منظر روايات

روایات اسلامی رابطه بین انجام «گناه» و نزول «بلا» را چگونه تبیین نموده اند؟

روايات اسلامی بخش قابل ملاحظه اى از مصائبى كه دامنگير جوامع انسانى مى شود را ناشی از مجازات و كيفر گناهان می داند. لذا امام صادق(ع) فرمودند: «هنگامى كه خداوند بر قومى غضب كند و عذاب [نابود كننده] بر آنها نازل نسازد قيمت هاى آنها را گران و عمرهايشان را كوتاه مى كند، تجارشان سود نمى برند و نهرهايشان كم آب و ميوه هايشان نمو نمى كند، اشرارشان بر آنها مسلط مى شوند و...». همچنین امام رضا(ع) می فرماید: «هر زمان بندگان گناهان تازه اى را ابداع كنند، خداوند بلاهاى تازه و ناشناخته اى بر آنها مسلط مى سازد».

فلسفه پیدایش «مصائب» در زندگی؟!

فلسفه پیدایش مصائب و بلاها در زندگی انسان چیست؟

بی شك بخشى از حوادث ناراحت كننده، اثر مثبتى در بيداری انسان از خواب غفلت و نجات او از چنگال خودكامگى دارد. در واقع وفور نعمت، قدرت حكومت و برخوردارى از سلامت، چنان انسان را مغرور مى سازد كه به كلى خود را فراموش کرده و همه مواهب را از خود دانسته، و زندگى را جاودانى مى پندارد. انسان در اين حال به موجود خطرناكی تبديل می شود که اگر مشکلی برای او پيش نيايد، زندگى خود را تباه مى سازد. اما گروه انسان های بسیاری از این حوادث پند گرفته و به اصلاح خویش می پردازند و این فلسفه مهم و قابل ملاحظه ایی است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي بن موسي الرضا عليه السلام :

کان ابي اذا دخل شهر المحرم لايري ضاحکا و کانت الکابة تغلب عليه حتي يمضي منه عشرة ايام فاذا کان يوم العاشر کان ذلک اليوم يوم مصيبته و حزنه و بکائه و يقول: هو اليوم الذي قتل فيه الحسين عليه السلام

بحارالانوار، ج 44، ص 284