عقاید 26 مطلب

علم بی نهایت و محدویت وجودی پیامبران!

وجود پيامبران محدود و علم غيب نامحدود است؛ به حکم عقل، محدود نمی تواند بر غير محدود احاطه پيدا کند؛ آیا با این وجود می توان گفت پیامبران صاحب علم غیب هستند؟!

علمی که انبیاء با اراده الهی به آن دسترسی می یابند، محدود است نه نامحدود؛ انبیای الهی به اذن خدا در مواردی که نیاز به بهره گیری از آن دانش داشتند و در محدوده ای که خداوند متعال برای شان پیش بینی کرده بود، از علم غیب مطلع می شدند. اطلاع انبیای الهی از چنین محدوده معینی از علم غیب هیچ منافاتی با موضوع محدود بودن وجود مقدس آنها و نامحدود بودن حقایقی که بالقوه قابل کشف به وسیله علم غیب هستند، ندارد.

ادّعا و تصریح ائمه اهل بیت(ع) بر عصمت خویش؟

آیا خود ائمه ادّعای عصمت داشته اند؟ آیا سخنی در این باره از آنها نقل شده است؟

نه تنها از خود امامان اهل بیت(ع)، بلکه احادیثی ازحضرت رسول(ص) نیز در این باره نقل شده است؛ احادیث متعددی از ائمه معصومین(ع)، همچون امام علی(ع)، امام باقر(ع)، امام کاظم(ع)، امام صادق(ع) و امام رضا(ع) نقل شده که موضوع عصمت ائمه اهل بیت(ع) در آنها مورد تایید قرار گرفته است.
این احادیث دو گونه اند: در برخی از احادیث ویژگی هایی برای ائمه بیان شده که لازمه آن عصمت است. مثل حدیث ثقلین که اهل بیت، همانند قرآن مانع از گمراهی و جداناشدنی از کتاب خدا معرفی شده و یا حدیث نبوی همراهی همیشگی امام علی(ع) با حق و حقیقت که در هر حال لازمه معصوم بودن آنهاست.
گروه دیگری از احادیث نیز وجود دارند که صریحا بر عصمت ائمه و پاکی شان از گناه دلالت دارند. برای مثال حضرت رسول(ص) خود، امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را صریحا مطهر و معصوم معرفی می کند. در حدیثی دیگر حضرت امیر(ع) با هم عرض قرار دادن خودشان و دیگر معصومین با قرآن، از معصوم مخلوق شدن شان سخن به میان آورده است. همچنین امام صادق(ع) می فرماید: «ما ترجمان فرمان خداييم ما جماعتى معصوم هستيم».

دیدگاه کلی «مسیحیت» در مباحث اساسي مربوط به انسان و جهان

آئين مسيحيت در مباحث كلي و اساسي انسان و جهان چه ديدگاه‌هايي مطرح نموده است؟

آئين مسيحيت در مباحث اساسي انسان و جهان مي‌گويد: انسان در بهشت از فرمان خدا سرپيچى كرد و صفات اوّليه خود را از دست داد. خدا، رستگارى و نجات او را در فداكارى خونين پسرش تشخيص داد. حضرت عيسى(ع) پس از تولد و رنج كشيدن و برقرارى كليسا كه انتشار آيين او را در عالم ادامه مى‌دهد مصلوب گرديد. انسان مى‌تواند خود را نه با وسيله شايستگي كه با وسيله فداكارى نجات دهد. انسان پس از مرگ پاداش و يا مجازات خود را خواهد ديد و پس از اتمام دنيا و رستاخيز اجساد يك محاكمه عمومى شروع خواهد شد.

علل پیشرف فکری و فرهنگی مسلمانان

علل و انگیزه های پیشرف فکری و فرهنگی مسلمانان چه بود؟

پیشرفت های جغرافیایی، فرهنگی و فکری مسلمین، علل و انگیزه های گوناگونی دارد که برخی از آن ها مربوط به اسلام و محتوای آن بوده، و برخی با تلاش مسلمانان و روحیات و خصایص روانی مسلمانان پدید آمده، مانند: جامعیت، سادگی و متانت تعالیم اسلام، فطری بودن قوانین اسلام، و قوت استدلال و اقناع وجدان، علل و عواملی هستند که از اسلام و محتوی آن سرچشمه گرفته است. لکن رفتار خوب مسلمانان و تلاش برای وحدت و یکپارچگی همه نیروها در مسیر تحقق اهداف و آرمان های اسلامی، ثمره تلاش و روحیات و خصائص روانی مسلمانان است.

چگونگی بهره‌گيری امام سجاد(ع) از دعا و عبادت برای مبارزه با حاكمان بنی اميه؟

امام سجاد(ع) چگونه با بهره‌گيری از دعا و عبادت به مبارزه با دستگاه حاكمه برخاست؟

هنگامی که جامعه دچار انحراف شده، روحیه رفاه طلبی و دنیازدگی بر آن غلبه و فساد سیاسی و اخلاقی و اجتماعی آن را در محاصره قرار داده و از نظر سیاسی هیچ روزنه‌ای برای تنفس وجود نداشت، امام سجاد(ع) توانست از دعا برای بیان بخشی از عقاید خود استفاده کند و بار دیگر تحرّکی در جامعه برای توجه به معرفت و عبادت و بندگی خداوند ایجاد کند. در میان دعاهای امام سجاد، تعبیری وجود دارد که اغلب تکرار شده و این تعبیر، «صلوات بر محمد و آل محمد» است. زمانی که قرار دادن نام علی بر فرزندان تقبیح می‌شد و افراد بدین دلیل مورد تهدید قرار می‌گیرند و کار امویان جز با دشنام دادن به [حضرت] علي(ع) مستقیم نمی‌شود به کار گرفتن این تعبیر ارزش خود را بخوبی نشان می‌دهد. تکیه امام در پیوند دادن محمد و آل محمّد، امری است که خداوند آن را ضمن دستور بر صلوات بر رسول آورده و اهمیت زیادی برای بیان عقاید شیعی دارد. یکی از مضامین مهم سیاسی- دینی صحیفه، طرح مسأله امامت است؛ مفهوم امامت به صورت یک مفهوم شیعی، که علاوه بر جنبه داشتن احقیت برای خلافت و رهبری، جنبه‌های الهی عصمت و بهره‌گیری از علوم انبیا و مخصوصاً پیامبر اکرم(ص) را در حدّی والا نشان می‌دهد. در این دعاها اهداف عبادی و فکری و سیاسی دیگری نیز مورد نظر بوده است؛ مثل بیان اعتقادات صحیح درباره خداشناسی و مبارزه با تشبیه و تجسیم و شناساندن مصادیق واقعی اهل بیت که در قرآن و سنّت بر فضائل و حقوق آنها تاکید شده بود.

مبارزه قرآن با تقلید!

بسیاری از آیات قرآن تقلید را امری ناپسند می دانند؛ با این وجود چرا فقهای شیعه باز هم بر تقلید اصرار می کنند؟!

نکوهش تقلید در قرآن ناظر به «تقلیدهای کورکورانه» مشرکان و بت پرستان از گذشتگان «جاهل» خود است؛ پیروی و تقلیدی که به هیچ وجه برای آنها علم آور و عملی از سر دست یافتن به باورهای یقینی نیست. در حالی که تقلید مکلفین از فقها و گرفتن احکام دین شان از آنها، نوعی مراجعه به «متخصص» و یقین آور است؛ امری منطقی که به خاطر فطری بودن نه تنها مورد تایید عقلا قرار می گیرد که حتی قرآن نیز در سوره نحل به آن توصیه نموده است.
گذشته از آن نکوهش ها و مذمت هایی که در آیات قرآن از تقلید صورت گرفته مربوط به اقتباس باورها در «اصول دین» است و حال آن که تقلید مصطلح فقهی در «فروع دین» یعنی احکام صورت می گیرد و طبق آموزه های دینی اصول دین تقلیدی نیستند و هر کسی باید با برهان و استدلال آنها را بپذیرد.

روشهای تبلیغی وهابیان

روشهای تبلیغی وهابیان به چه صورت انجام می گیرد؟

وهابیون براى پیشبرد عقاید و افکار خود از راه هاى مختلف استفاده مى کنند. مانند: مبارزه و مقابله با کتاب هاى شیعه، تحریف کتاب ها، استفاده از موسم حج و ترویج تهمت ها بر ضد شیعه.

جبهه گیری علمای اسلام در مقابل عقائد وهابیان

علمای اسلام در رد عقائد وهابیان چگونه جبهه گیری کرده اند؟

بعد از ظهور ابن تیمیه و نشر مکتب وهابیان توسط محمّد بن عبدالوهاب، تاکنون علماى شیعه و سنّى در مقابل این فرقه شدیداً جبهه گیرى کرده و کتاب هاى زیادى در ردّ افکار آنان تألیف کرده اند. مانند: کتاب های«آل سعود، من این و الى این؟»، «آیین وهابیّت»، «ابن تیمیة حیاته و عقائده»، «ابن تیمیة فی صورته الحقیقة»، «ابن تیمیة و امامة على(ع)»، «اتحاف اهل الزمان بأخبار ملوک تونس و عهد الأمان» و ده ها کتاب دیگر.

عقائد و افکار وهابیّون

وهّابیون داراى چه افکار و عقایدى هستند؟

عقاید وهابیّون عبارتند از: 1-  اعتقاد به جسمانیت خداوند. 2-  دشمنى با اهل بیت پیامبر(ص). 3- نسبت دادن شرک و کفر و بدعت به مخالفین خود. 4- مخالفت با تقریب بین مذاهب و ادیان. 5- مخالفت با زیارت قبور. 6- مخالفت با تأویل.7- استدلال به حدیث و تنفّر از استدلال به قرآن .8- تصحیح و تضعیف حدیث مطابق اقتضاى مذهب خود .9- مخالفت با عقل.

معیار و ملاک «سنجش اعمال» در قیامت

در قیامت اعمال و رفتار انسانها با چه ملاک و معیاری سنجیده می شود؟

هر متاع يا پديده ‏اي در دنيا ترازوي خاص خود را دارد؛ مثلاً درجه حرارت يا برودت هوا با دستگاه مخصوصي اندازه‏ گيري مي شود. اعمال و عقاید و اخلاق انسان نيز در قيامت با ترازوي خاصي اندازه ‏گيري مي شود که «حق» نام دارد؛ «و الوزن يومئذٍ الحق» حق در يك كفه ترازو و اعمال و اخلاق و ... در طرف ديگر قرار مي گيرد تا مشخص شود چه عملي حق دارد و كدام، از حق بي‏ بهره است؛ آنان كه اعمالشان سنگين است اهل سعادتند و آنان كه اعمالشان سبك است از سعادت محرومند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

طوبي لمن ظمأ أو جاء لله

خوشا کسي که در راه خدا گرسنگي يا تشنگي کشد

ميزان الحکمة 6 / 399