İRADƏVİ MƏSUMLUQ

Şiə alimlərinin məsum insanın öz ixtiyarı ilə ismətə malik olmasına dair fikirləri nədir?

Şiə alimləri arasında məşhur nəzəriyyə budur ki, peyğəmbərlər və imamlar məsumdur və heç vaxt günah etməmişlər. Buradan belə bir sual meydana gəlir ki, məsum insanın günah etmək qabiliyyəti varmı? Yoxdursa, günah etməmək onlar üçün heç bir üstünlük sayıla bilməz. Burada Şeyx Mufid, Seyid Mürtəza, Şeyx Tusi, Fazil Miqdad və Əllamə Təbatəbai kimi alimlərin məsumluq haqqında fikirlərini diqqətinizə çatdırırıq.

CANİŞİNLƏR PEYĞƏMBƏRLƏRİN NƏSLİNDƏNDİR

Peyğəmbərlərin canişinləri onların öz nəslindən olubmu?

Həzrəti Adəmdən Həzrət Məhəmməd peyğəmbərin (s) tarixinə qədər – nəzər salsaq, başa düşərik ki, peyğəmbərlərin hər birinin bir və ya bir neçə canişini olmuşdur. Məsələn, Həzrəti Adəmin canişini Şeys, Nuhun canişini Sam, İbrahimin canişini oğlu İsmayıl, زSüleyman olmuşdur.

 

QURAN BAXIMINDAN XALİSLƏŞDİRİLMƏ (muxləslər)

Qurani-kərimdə qeyd edilən “muxləsin” kəlməsi kimlərə aiddir?

Bəzi Quran ayələrinə əsasən, Şeytan “muxləs”ləri azdırmaqda aciz qaldığını etiraf edib. Ona görə ki, muxləslər (xalisləşdirilmiş mənasında) öz xalis yollarında təlaş və səylərindən dolayı aləmlərin Rəbbi tərəfindən hər sünilikdən, saxtakarlıqdan pak edilmiş kəslərdir. Bu üzdən bütün varlıqları Allaha aiddir; Allahdan başqasına qəlblərində yer yoxdur. Təbii ki, şeytanın belə şəxslərdən bir nəsibi olmayacaq. Sözsüz ki, belə xüsusiyyət ismətlə yanaşıdır. Bunun bariz nümunələri peyğəmbərlər və məsum imamlardır.

PEYĞƏMBƏRƏ (s) GƏLƏN İLHAMLARIN VƏHY OLMASINA DAİR ONUN ƏMİNLİYİ

Peyğəmbər (s) necə əmin olur ki, ilhamları Allah tərəfindən gələn vəhydir?

Birincisi, rəhmani mesajların məzmun və mahiyyət baxımından şeytan vəsvəsələri ilə fərqi yerlə göy qədərdir və hər birinin məzmunu onun tanıtdırıcısıdır.
İkincisi, Peyğəmbər (s) metafizik aləmlə və ya vəhy peyki ilə təmasda olduğu zaman Allahla rabitədə olması həqiqətini daxili intuisiya ilə tam şəffaflığı ilə dərk edir. Biz günəşi tam dərk etdiyimiz kimi.

QURANDA İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (s) SONUNCU PEYĞƏMBƏR OLMASINA DAİR SÜBÜTLAR

Quranda həzrət Məhəmmədin (s) sonuncu peyğəmbər olması ilə əlaqədar nə kimi dəlillər vardır?

 Peyğəmbərin (s) xatəmiyyəti ilə əlaqədar dəlil olaraq istifadə olunan ayələr iki qrupdur:
1. Nübüvvətin həmişəlik olaraq sona çatdığını aşkar formada çatdıran ayələr.
 « وَلکِنْ رَسُولَ اللّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیینَ»
2. Digər dörd ayə isə Peyğəmbərdən (s) və islam şəriətindən sonra onu aradan aparacaq digər asimani kitab və ya şəriət gəlmiyəcəyinə dəlalət edir.

QƏDİM VƏ MÜASİR FƏLSƏFƏDƏ VƏHYİN İZAHI

Qədim və müasir fəlsəfə vəhyə necə izah verir?

Qədim filosofların bir qrupu bu barədə belə yazır:
Vəhyin qaynağı aktiv (fəal) ağıldır. Onlar peyğəmbərlərin aktiv ağılla yaxın əlaqəsinin olduğunu, ondan ilham aldıqlarını desələr də, lakin bu iddianı təsdiq edəcək hər hansı bir arqument göstərməyiblər.
Bəzi müasir filosofların etiqadına əsasən isə, vəhy şüuraltı zehnin təzahürü, yaxud aləmin rəmzli həqiqətləri ilə rabitədir, hansı ki bəzən daxili potensialdan doğur, bəzən riyazət, bəzən də digər səylər nəticəsində yaranır. Ancaq bu iki nəzəriyyə Qurandan istifadə edilən məna ilə uyğun deyil.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الصادق عليه السلام

إن الله تبارک و تعالي يقول : الصوم لي و انا أجزي عليه

خداوند تبارک و تعالي مي فرمايد : روزه از من است و پاداش آنرا من مي دهم

ميزان الحکمة 6 / 389