در آغاز سوره عادیات، سوگندهاى بیدار کننده اى ذکر شده است؛ بعد از آن، سخن از پاره اى از ضعف هاى نوع انسان همچون کفر، بخل و دنیاپرستى به میان مى آورد؛ و سرانجام، با اشاره کوتاه و گویائى به مسأله معاد، و احاطه علمى خداوند به بندگان، سوره را پایان مى دهد.

در سوره زلزله نخست از نشانه هاى وقوع قیامت بحث مى کند؛ و به دنبال آن، سخن از شهادت زمین به تمام اعمال آدمى آمده است؛ در بخش سوم، از تقسیم مردم به دو گروه «نیکوکار» و «بدکار» و رسیدن هر کس به اعمال خود، سخن مى گوید.

سوره تین، در حقیقت بر محور آفرینش زیباى انسان، و مراحل تکامل، و انحطاط او دور مى زند، و این مطلب با سوگندهاى پر معنائى در آغاز سوره شروع شده و بعد از شمردن عوامل پیروزى و نجات انسان، سرانجام، با تأکید بر مسأله معاد و حاکمیت مطلقه خداوند، پایان مى گیرد.

سوره علق اولین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. خداوند در آغاز سوره به پیغمبر اکرم(ص) دستور تلاوت مى دهد؛ آن گاه، از آفرینش انسان  و تکامل او سخن می گوید؛ سپس از انسان هاى ناسپاسى که على رغم این همه موهبت و اکرام الهى، راه طغیان را پیش مى گیرند، سخن به میان مى آورد و سرانجام، به مجازات دردناک کسانى که مانع هدایت مردم و اعمال نیک اند، اشاره مى کند و سوره را با دستور «سجده» و «تقرب» به درگاه پروردگار پایان مى دهد.

محتواى سوره قدر، چنان که از نامش نیز پیدا است، بیان نزول قرآن مجید در «شب قدر» است، و سپس بیان اهمیت «شب قدر» و برکات و آثار آن.

سوره بیّنه، به رسالت جهانى پیامبر(ص) و آمیخته بودن آن با دلائل و نشانه هاى روشن، اشاره مى کند؛ در ضمن، این حقیقت را نیز در بردارد که: اصول دعوت انبیاء، مانند ایمان و توحید و نماز و روزه، اصولى است ثابت و جاودانى که در همه ادیان آسمانى وجود داشته است. در بخش دیگرى از این سوره، موضع گیرى هاى مختلف اهل کتاب و مشرکان را در برابر اسلام مشخص مى کند.

بحث اصلی سوره شمس «تهذیب نفس» است، در آغاز سوره به یازده موضوع مهم از عالم خلقت و ذات پاک خداوند، براى اثبات این معنى که فلاح و رستگارى در گرو تهذیب نفس است، قسم یاد شده؛ و در پایان سوره، به قوم «ثمود» که به خاطر ترک تهذیب نفس در شقاوت ابدى فرو رفتند، مى پردازد.

خداوند در آغاز سوره لیل، بعد از ذکر سه سوگند، مردم را به دو گروه تقسیم مى کند: انفاق کنندگان با تقوا که سرانجامشان آرامش و خوشبختی است، و بخیلانى که منکر پاداش قیامتند و عاقبتشان بدبختی است؛ سپس بعد از انذار از آتش دوزخ، کسانى را که در این آتش مى سوزند و گروهى را که از آن نجات مى یابند، با ذکر اوصاف معرفى مى نماید.

سوره «الضحی» بعد از دو سوگند، به پیامبر(ص) بشارت یاری مى دهد و به او نوید مى دهد: خداوند آن قدر به او عطا مى کند، که خشنود شود؛ سپس گذشته پیامبر(ص) را در نظر او مجسم مى سازد، که خداوند چگونه او را همیشه در سخت ترین لحظات یاری کرده؛ لذا در پایان به مهربانی با یتیمان و مستمندان سفارش می کند.

پیوند نزدیکی میان محتوای سوره ألم نشرح و سوره «و الضّحى» وجود دارد و مانند آن سوره مواهب الهى بر پیامبر(ص) شمرده شده است؛ لذا این سوره بر سه محور دور مى زند: یکى، بیان سه نعمت معنوی بر پیامبر(ص) و دیگرى بشارت به پیامبر از نظر بر طرف شدن مشکلات دعوت او در آینده و سوم، توجه به خداوند یگانه و تحریص و ترغیب به عبادت و نیایش.