امام جواد (ع) با تمام محدوديتهایى که داشتند، از طريق نصب وكلا و نمايندگان، ارتباط خود را با شيعيان حفظ مى كردند. امام در سراسر قلمرو حكومت خليفه عباسى ، كارگزارانى (وكلايى) را اعزام مى كرد و با فعاليت گسترده آنان از تجزيه نيروهاى شيعه جلوگيرى مى فرمود.
شرائط بحرانى دوران عباسيان، ائمه(ع) را واداشت تا براى برقرارى ارتباط با پيروان خود، شبكه ارتباطى وكالت ایجاد کنند و با تعيين نمايندگان و كارگزاران در مناطق مختلف و جمع آورى خمس، زكات، نذور و هدايا و تحويل آن به امام، پاسخ های امام به سؤالات و مشكلات فقهى و عقيدتى و سیاسی شيعيان را، به ایشان برسانند.
در زمان امام عسکري(ع) شيعیان در شهرهاى متعددى مانند: كوفه، بغداد، نيشابور، قم، آوه، مدائن، خراسان، يمن، رى، آذربايجان، سامرّاء، و... پراکنده بودند. این پراکندگی وجود سازمان ارتباطى منظمى را ايجاب مىكرد تا پيوند شيعيان را با حوزه امامت از يك سو، و ارتباط آنان را با همديگر از سوى دوم برقرار سازد. امام نمايندگانى از ميان شخصيت هاى برجسته شيعيان، برگزيده و در مناطق متعدد منصوب كرده و با آنان در ارتباط بود. علاوه بر آن، امام از طريق اعزام پيك ها و همچنین از طريق مكاتبه با شيعيان ارتباط داشتند.
از روایات فهمیده می شود که شیعیان عصر امام هادی و امام عسکری(ع) برای تشخیص امام به حق و راستین، راهی جز امتحان ایشان از طریق علم غیب و امور خارق العاده نداشتند و در ماجرای امامت حضرت حجت (عج) نیز، طبق حدیث «ابوالأديان» از همین راه پی به امامت ایشان بردند.
قال الرضا عليه السلام :
«ان المحرم هو الشهر الذي کان اهل الجاهلية فيما مضي يحرمون فيه الظلم و القتال لحرمة فما عرفت هذه الامة حرمة شهرها و لا حرمة نبيها لقد قتلوا في هذا الشهر ذريته و سبوا نساءه»
امالى صدوق، ص 112