متوکل 11 مطلب

شهادت ابن سکيّت توسط متوکل

چرا متوکل، ابن سکيّت را به شهادت رساند؟

روزى متوكل با اشاره به دو فرزند خود، از ابن سكّيت، يار با وفاى امام جواد و امام هادى(ع) و شاعر و اديب نام آور شيعى پرسيد: اين دو فرزند من نزد تو محبوبترند يا «حسن» و «حسين»؟ او بى درنگ گفت: «به خدا سوگند «قنبر» غلام على(ع) در نظر من از تو و دو فرزندت بهتر است. متوكل كه مست قدرت و هوا و هوس بود، فرمان داد زبان او را از پشت سر بيرون كشيدند.

ديدگاه امام هادي(ع) در مورد نذر متوکل

امام هادي(علیه السلام) در جريان نذر متوکل چه فتوائي داد؟

متوكل مریض شد و نذر كرد كه اگر شفا يابد، تعداد «كثيرى» دينار صدقه بدهد. بعد از بهبودی، فقها در مقدار «كثير»، فتاواى مختلف دادند. متوكل ناگزير مسئله را از امام هادی(ع) سؤال كرد. امام فرمود: «بايد هشتاد و سه دينار بپردازى؛ چون قرآن می فرماید: «خداوند شما را در موارد «كثير» يارى كرده است»، و همه خاندان ما روايت كرده اند كه جنگها و سريّه‏ هاى زمان پيامبر(ص) هشتاد و سه جنگ است».

فشار اقتصادي بر شيعيان توسط متوکل

متوکل چه فشارهاي اقتصادي بر شيعيان تحميل مي کرد؟

متوكل به منظور تضعيف جبهه تشيع و نابود ساختن نيروهاى مبارز شيعه، آنان را شديداً در فشار اقتصادى قرار داده بود، به طورى كه تا اين حد فشار اقتصادى بر شيعيان تا آن تاريخ بى سابقه بود. تا جایی که گروهى از بانوان علویه در مدينه حتى يك دست لباس نداشتند كه نماز بگزارند و يك پيراهن مندرس را هنگام نماز به نوبت استفاده مى كردند. او «فدك» را مصادره كرد و به علويان اجازه تملک، اسب سوارى، مهاجرت و داشتن بیش از يك برده نمی داد.

اسراف و تجمل گرائي در دوران خلافت متوکل

اموال بيت المال در دوران خلافت متوکل چگونه خرج مي شد؟

متوکل از هرگونه تاراج بيت المال و بناى كاخ هاى با شكوه و راه اندازى تشريفات براي خود و اطرافيانش فرو گذار نمي کرد. او تنها برای جشن ختنه کنان پسرش «عبدالله معتزّ» بالغ بر هشتاد و شش ميليون درهم خرج کرد.  سيوطى مى نويسد: او چهار هزار كنيز در كاخ خود داشت كه از همه آنها كام جسته بود و مسعودى، مورخ نامدار، مى گويد: در هيچ زمان و هيچ عصرى مانند دوران حكومت متوكل، پول خرج نمى شد.

قتل متوکل توسط پسرش

چرا منتصر پدرش متوکل را کشت؟

غلام متوکل متكّايى زير لباسش مى بست و سر خود را برهنه مى كرد و می رقصید و مى خواند: «اين مرد طاسِ شكم گنده آمده تا خليفه مسلمانان شود» و مقصودش على(ع) بود. متوكل نيز شراب مى خورد و خنده مستانه سر مى داد. در يكى از این مجالس که منتصر، پسر متوکل حاضر بود، از ديدن اين منظره ناراحت شد و به پدر اعتراض کرد ولی با تمسخر پدر و مجلسیان مواجه شد و به دنبال اين قضيه با نقشه قبلى و با همكارى تركان پدر را به قتل رساند.

فتواي امام هادي(ع) در مورد مسيحي زناکار

امام هادي(علیه السلام) چگونه فتاوای علمای درباری را در مورد کیفر مسیحی زناکار باطل کرد؟

متوکل در مورد مسيحى ای كه با زن مسلمانى زنا كرده بود و اظهار اسلام کرده بود و علما در حکم آن اختلاف داشتند از امام هادی(ع) استفتاء کرد. امام فرمود: «آنقدر بايد شلاق بخورد تا بميرد». این فتوا با مخالفت شديد «يحيى بن اكثم» و ساير فقها روبرو گرديد و گفتند: مدرك اين فتوا چیست؟ امام فرمودند: «هنگامى كه قهر و قدرت ما را ديدند، گفتند: به خداى يگانه ايمان آورديم و به بتها كافر شديم، ولى ايمانشان هنگام سودى ندارد». متوكل، پاسخ مستدل امام را پذيرفت و دستور داد حد زناكار طبق فتواى امام اجرا شود.

متوکل و انتقال امام هادي(ع) به سامرا

چرا متوکل امام هادي(علیه السلام) را از مدينه به سامرا منتقل کرد؟

فرماندار مدينه، طى نامه‏ اى خليفه(متوکل) را از فعاليت هاى سياسى امام هادی(ع) نگران ساخت و پايگاه اجتماعى آن حضرت را براى متوكل تشريح كرد. متوكل که براى زير نظر گرفتن امام هادى(ع) از روش نياكان پليد خود استفاده مى كرد و در صدد بود به هر وسيله ممكن فكر خود را از طرف حضرت راحت كند؛ حضور امام در مدينه و عدم دسترسی به ایشان را براى حكومت جابرانه خود خطر جدى دانست و لذا دستور جلب محترمانه! امام را صادر و ایشان را به سامراء منتقل کرد.

امام هادي(ع)، تحت نظر در سامراء

وضعيت زندگي امام هادي(علیه السلام) پس از انتقال به سامراء چگونه بود؟

امام هادي(ع) در سامراء ظاهراً آزاد بود ولى موقعيت محل طورى بود كه امام همواره تحت نظر بود و رفت و آمدها و ملاقاتهاى حضرت توسط مأموران خليفه كنترل مى گرديد. متوكل هر چند وقت يك بار دستور مى داد خانه امام به دقت مورد بازرسى قرار گيرد. او مدتى حضرت را زندانى کرد و در آخرين روزهاى عمرش هم دستور داد امام را به قتل برسانند، ولى خودش دو روز بعد به درک واصل شد.

جنايات و سخت گيري متوکل نسبت به شيعيان

متوکل چه جناياتي نسبت به شيعيان اعمال مي کرد؟

متوكل يكى از جنايتكارترين خلفاى عباسى بود؛ در حكومت او بسیاری از علويان زندانى يا تحت تعقيب و متوارى بودند. از شكنجه و آزار طرفداران خاندان رسالت  به هیچ وجه کوتاه نمی آمد و در سال 236 ق دستور داد آرامگاه حسين(ع) و بناهاى اطراف آن را ويران کنند و از زيارت آن حضرت جلوگيرى كرد. او بزرگانى از مردم مسلمان و معتقد به اهل بيت(ع) را به شهادت رسانيد.

متوکل و تخريب قبر امام حسين(ع)

چرا متوکل قبر امام حسين(علیه السلام) را تخريب کرد؟

متوکل در سال 236 قمرى دستور داد آرامگاه سرور شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين(ع) و بناهاى اطراف آن ويران و زمين پيرامون آن كشت شود و نيز در اطراف آن پاسگاه هايى بر قرار ساخت تا از زيارت آن حضرت جلوگيرى كند. او مى ترسيد قبر امام حسين(ع) به بهانه زیارت، پايگاهى بر ضدّ او گردد و مبارزات و شهادت آن شهيد بزرگوار الهام بخش حركت و قيام مردم در برابر ستم هاى دربار خلافت شود.
 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

مَنْ حَجَّ يُرِيدُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لا يُرِيدُ بِهِ رِيَاءً وَ لا سُمْعَةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الْبَتَّةَ

کسى که حجّ انجام دهد و خدا را اراده کند و قصد ريا و شهرت طلبى نداشته باشد قطعاً خداوند او را خواهد بخشيد

وسائل الشيعة: 11/109