نقص ایمان شهدای صدر اسلام با شرط شناخت امامان دوازده گانه!

شيعه می گوید: شرط صحّت ايمان، شناخت امامان دوازده گانه است؛ آیا ایمان كسانى كه قبل از ظهور دوازده امام از دنیا رفته اند ناقص است؟!

اولا: برخی از علمای اهل سنت، انکارکنندگان ویژگی هایی از خلفا را مانند «تفضیل» بین آنها، با توصیفاتی چون «بدعت گزار» یا «مسلمان غیرواقعی» نواخته اند؛ در حالی که «شهدای بدر و احد» به چنین تفضیل هایی قائل نبوده و روایتی در این امور نشنیده بودند. هر جوابی که آن علما از این سؤال بدهند، همان جواب ماست. مثلا ادعا شده تفضیل خلفای راشد بر همدیگر سنت است و کسی که معتقد بر برتری ابوبکر بر عمر و عمر بر عثمان و عثمان بر علی نباشد، گویی بدعت گزار در دین است. یا مثلا ادعا شده مسلمان واقعی کسی است که به هیچ وجه علی را افضل بر عثمان نداند! آیا مسلمانانی که در زمان پیامبر(ص) شهید یا رحلت کردند، به چنین رتبه بندی میان خلفا اعتقاد داشتند؟!

ثانیا: شیعیان به استناد کتاب های خود اهل سنت ثابت می کنند که پیامبر(ص) 12 خلیفه را به عنوان شرط عزت اسلام بعداز خود معین کرده و مصداق آن 12 خلیفه ائمه اهل بیت(ع) هستند. بنابراین می توان گفت که آن شهدا ایمانی اجمالی به اصل مسأله امامت آن حضرات داشتند و همین کافی است.

ابلاغ نشدن حدیث غدیر در مکّه و عرفات، نشانی از عدم دلالت آن برای ولایت علی(ع)!

چرا رسول خدا ولایت علی(ع) را در مکه یا عرفات طرح نکردند؟! اگر حدیث غدیر بر ولایت علی دلالت داشت حتما آن را در مکانی طرح می کرد که همه مسلمین شاهد باشند نه اینکه فقط برای اهل مدینه در غدیر خم ابلاغ کند!

اولا: ابلاغ خلافت در غدیر خم دستوری الهی و مطابق با وحی بود: رسول خدا(ص) «هیچ حرکتی انجام نداد و هیچ نگفت مگر آنکه دستورش از جانب خداوند فرا رسید». ایشان موظف بود آیه ابلاغ را در همان مکانی که محل نزول این آیه شریف بود، ابلاغ کند و مسلمین را در جریان محتوای این آیه شریفه قرار دهد.

ثانیا: حتی اگر بپذیریم که بیشتر مخاطبان پیامبر اهل مدینه بودند، باز ایرادی بر ابلاغ پیام درغدیر وارد نمی شود؛ چرا که ابلاغ خلافت علی(ع) برای اهل مدینه حسّاسیّت بیشتری داشت؛ زیرا مدینه آبستن فتنه بود و چنانکه سیر وقایع تاریخی نشان داده، مخالفتها و جدالهای قدرت طلبانه از مدینه شروع شد!

ثالثا: طبق شواهد موجود در منابع اهل سنّت، رسول خدا(ص) می خواست، خلفای بعد از خویش را در «مکه» نیز معرفی کند؛ امّا حوادثی رخ داد که مانع این امر مهم در آن مکان شد. کتابهای اهل سنت چنین می گویند که رسول خدا(ص) تصمیم داشت تا در مکه «خلفای دوازده گانه» را معرفی کند، امّا حوادثی رخ داد که نه تنها نگذاشت، حضرت این مسأله را بیان کند؛ بلکه باعث دل نگرانی حضرت نیز شد.

ذكر نام «ائمه(ع)» در روايات اسلامي

آيا نام ائمه(علیهم السلام) در روايات اسلامي ذكر شده است؟

در روايات شيعه و اهل سنت، نام امامان دوازده گانه، به همين گونه كه پيروان اهل بيت(ع) معتقدند آمده است؛ و در بعضى ديگر، تنها به نام اولين و آخرين آنها اشاره شده است؛ و در بعضى ديگر، نام امام حسين(ع) هم آمده است.

دلالت حديث «ائمه اثنا عشر» بر ديدگاه شيعه

آيا حديث «ائمه اثنا عشر(علیهم السلام)» بر ديدگاه شيعه نسبت به جانشینان پیامبر(صلی الله علیه و اله)دلالت دارد؟

روایات «ائمه اثنا عشر» اشاره به مسأله خلافت و ولايت دارد و اين كه همه آنها از قريش هستند. تفسير اين احاديث در مكتب اهل بيت(ع) همان دوازده امام معصوم(ع) است؛ ولى تفسير آن براى پيروان مذاهب ديگر اسلامى به صورت يك مسأله بغرنج در آمده است. آنها تفسير روشنى بيان نكرده اند؛ زيرا عدد خلفاي نخستين كمتر از دوازده نفر است و پادشاهان بنى اميه و بنی عباس هم بيش از دوازده نفر و قریب به اتفاق آنها ظالم بوده اند.

اعتبار سند حديث «ائمه اثنی عشر»

آيا حديث «ائمه اثنی عشر» از لحاظ سندي معتبر است؟

حديث «ائمه اثنی عشر» را گروهى از صحابه پيامبر(ص) مانند: عبدالله بن مسعود، عبدالله بن عمر، عبدالله بن عمرو بن عاص و ... نقل كرده‌اند. در صحيح مسلم از جابر بن سمره نقل شده كه مى گويد: «از پيامبر(ص) شنيدم كه فرمود: اسلام پيوسته عزيز خواهد بود تا دوازده خليفه بر مسلمانان حكومت كنند، سپس [پيامبر(ص)] سخنى فرمود كه من نفهميدم، پس به پدرم ـ كه در آنجا حاضر بود ـ گفتم: پيامبر(ص) چه فرمود؟ گفت: فرمود: تمام آنها از قريش اند». اين حديث در بسياري از معروف ترين و معتبرترين كتب اهل سنت آمده است.

ذكر نام ائمه اثنی عشر(ع) در روايات اسلامی

آيا در روايات اسلامی، نام ائمه(علیهم السلام) ذكر شده است؟

در برخی از روايات اهل سنت نام تمام «امامان دوازده گانه» به طور كامل برده شده است. مثلا «فرائد السمطين» از ابن عباس نقل مى كند كه يك يهودى خدمت پيامبر(ص) آمد و درباره وصى ایشان سؤال كرد.يهود(ص) نام ائمه دوازده گانه را تک تک بردند. مرد يهودى ايمان آورد و تصريح كرد كه من نيز در كتب انبياى پيشين و در كتاب موسى(ع) ديده ام كه نخستين جانشين پیامبر خاتم داماد اوست و دومين و سوّمين آنها دو برادر از فرزندان او هستند و نه نفر ديگر از اولاد سوّمين پيشوا مى باشند.

امامان شیعه و مسند خلافت‏

اگر منظور از دوازده خلیفه در احادیث پیامبر(صل الله علیه وآله وسلم) امامان شیعه است چرا آنان هیچ گاه بر مسند خلافت تکیه نزدند؟

اگر مشروعیت خلافت هر خلیفه مشروط به پذیرش مردم باشد، مى توان این اشکال را درباره نبوت انبیا و رسالت رسولان نیز مطرح نمود. بنابراین تکیه نزدن ائمه بر مسند خلافت ظاهری هیچ منافاتی با حقیقت خلافت ایشان ندارد؛ زیرا پیامبران مردم را به وظایف خود آشنا می کنند، خواه مردم بپذیرند یا نپذیرند. چنانچه حضرت موسى(ع)، هارون(ع) را به عنوان خلیفه خویش معرفى کرد، ولى قوم موسى، به چنین خلیفه اى ارج ننهاده و با او به مخالفت برخاستند، و نزدیک بود او را بکشند.

اعتبار سند ائمه اثناعشر

آیا سند حدیث جابر بن سَمُره که عدد امامان را دوازده تن مى داند، ضعیف است؟

احادیث دوازده خلیفه را، بخارى و مسلم در «صحیح» خود آورده اند. و می دانیم که روایات صحیحین (بخارى و مسلم) نزد اهل سنت، از اعتبار بالایى برخوردار است و هر نوع خدشه را در سند و مضمون آن ناروا مى دانند. ضمن اینکه روایات با این مضمون در دیگر صحاح و مسانید اهل سنت مثل: سنن ابو داود، ترمذی، مسند احمد، و مستدرک حاکم نیز وجود دارد.

تعداد خلفاء در سنّت نبوى

آیا در کلام پیامبراکرم(صلى الله علیه وآله) اشاره اى به تعداد جانشینان آن حضرت شده است؟

پیامبر اکرم(ص) تعداد امامانى را که پس از او یکى پس از دیگرى عهده دار خلافت مى شوند بیان کرده است، تا براى کسى هیچ شک و تردیدى باقى نماند و این نکته در کتب صحاح و مسند اهل سنت به صورت هاى مختلف بیان شده است. تعداد این خلفا 12 تن و همه از قریش دانسته شده اند.

مصادیق ائمه اثنى عشر

با توجه به سنّت نبوى(صلى الله علیه وآله)ائمه اثنى عشر چه کسانى می توانند باشند؟

اینکه طبق روایات خلفاى پس از پیامبر(ص) دوازده نفرند و اسلام عزیز است و... را نمى توان بر خلفاى پس از پیامبر(ص) از صحابه حمل کرد، زیرا کمتر از دوازده نفرند. و بر حکام اموى و خلفاى بنى عباس هم نمى توان حمل کرد، چون هم تعدادشان بیش از دوازده نفر است و هم غالبا اهل ستم بودند...  پس باید بر امامان دوازده گانه از اهل بیت و عترت او حمل شود، چون آنان داناترین اهل زمان خویش و پرهیزکارترین و... بودند و روایات دیگر مثل حدیث ثقلین و روایت جابر و... نیز به آنها تصرح کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله(صلى الله عليه وآله)

إذا اسْتَأجَرَ أحدُکُمْ أجِيراً فَلْيُعلِمْهُ أجْرَهُ

هر گاه فردى از شما مزدور بگيرد، مزدش را براى او مشخص کند

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 40