منافات حضور قلب امام علی(ع) با انفاق ایشان در رکوع نماز!

حضرت علی(ع) که موقع نماز تیر را از پایشان بیرون آوردند و چیزی را حس نکردند، چطور هنگام رکوع متوجه حضور سائل شدند؟!

اولا: اين خرده گيرى ها ايراد بر قرآن است! چرا كه خداوند آن را ستوده و ولايت مؤمنين را شايسته چنين كسى دانسته است و اگر اين عمل غفلت از خدا بود نبايد تمجيد مي شد. ضمن اینکه مواردی شبیه این کار که عبادت به شمار می رود توسط پیامبر(ص) نیز در ضمن نماز صورت گرفته است؛ به عنوان مثال در مسند احمد از ابو هريره نقل شده است: ما با پيغمبر نماز عشاء مي خوانديم و وقتي كه پيغمبر به سجده مي رفت، امام حسن و امام حسين كه كوچك بودند بر پشت پيغمبر سوار مي شدند؛ «وقتي پيغمبر مي خواست بلند شود، با اين دو دست مباركش حسن و حسين را مي گرفت و آرام روی زمين مي گذاشت و وقتي كه پيغمبر به سجده مي آمد، آنها روي پيغمبر سوار مي شدند». توجه به حسنين و گرفتن آنها و آرام زمين گذاشتن، آيا اين ها با حضور قلب در نماز منافات ندارد؟!

ثانیا: شنيدن صداى سائل و كمك به او در نماز، نوعی توجّه به خداست. توجه امام علی(ع) وقتی به آن سائل جلب شد که خدا را صدا زد؛ در واقع این نام خدا بود که موجب التفات حضرت به او شد. ایشان با اين كار عبادتى را با عبادت ديگر درآميخت و براي خدا در حال نماز زكات داد. آنچه اشكال دارد پرداختن به خويشتن به هنگام نماز است، امّا پرداختن به نيازمند مظلوم، كه عبادت محسوب مى‏ شود، اشكالى ندارد.

صفات «شهید» و گواه امّت در هر عصر و زمان

بر اساس آیات قرآن کریم «شاهد بر خلق» در هر عصر و زمان بايد دارای چه صفاتی باشد؟

در قرآن مجيد، آياتي هست كه به صراحت می گوید خداوند در ميان هر امتى كسى را به عنوان «شاهد» قرار داده تا در روز قيامت بر آنها احتجاج كند؛ همچنین از آيات قرآن استفاده مى شود كه شاهد بر امت یعنی همان حجت معصوم بايد داراى صفاتى چند باشد. از جمله اينكه: 1- از جنس بشر باشد. 2- در هر زمان يكى باشد. 3- داراى احاطه علمى باشد. 4- داراى علم به كتاب باشد.

شأن نزول آيه انفاق «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ...»

طبق روایات و تفاسیر اهل سنت آيه «انفاق» در شأن چه کسی نازل شده است؟

در ذیل آيه 274 سوره «بقره» ابن عبّاس مى گويد: على(ع) فقط چهار درهم داشت، آنها را در شب، در روز، آشكارا و پنهاني در راه خدا انفاق كرد؛ پيامبر(ص) فرمود: چه چيز تو را بر اين كار واداشت؟ عرض كرد: به خاطر وعده خدا. پيامبر(ص) فرمود: آگاه باش كه اين وعده درباره تو تحقّق يافت، پس آيه فوق نازل شد. اين حديث را حاكم حسكانى، سيوطى و ... در كتابهاي خود نقل كرده‌اند.

شأن نزول آيه 54 سوره «مائده» «... فَسَوْفَ يَأْتِي اللهُ بِقَوْم يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ ...»

به عقیده مفسرین آيه 54 سوره «مائده» در شأن چه کسی نازل شده است؟

فخر رازى هنگامى كه به تفسير اين آيه مى رسد، اقوالى از مفسّران در مورد تطبيق اين آيه نقل مى كند و در پايان بحث مى گويد: «... اين آيه درباره على(ع) نازل شد ...» سپس به دو دليل براى تقويت اين قول استدلال مى كند. همچنین «ثعلبى» در تفسيرش در ذيل آيه فوق مى گويد: «اِنَّها نَزَلَتْ فى على(ع)».

خانه علی(ع) مصداق «فِي بُيُوت أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ»

بر اساس روایات اهل سنت، منظور از بيوتی که در آيه 36 سوره «نور» آمده چه خانه‌ هايي است؟

در آيات 36 تا 38 سوره «نور» كه به دنبال آيه «الله نورُ السّماوات وَ الاَرْض» آمده مى خوانيم: «فِي بُيُوت أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاْصَالِ...». روایات اهل سنت به نقل از پیامبر(ص) در تفسیر این آیه می گویند: «منظور این آیه، خانه های پیامبران(ص) است و خانه حضرت علی(ع) نه تنها جزء آنها بلکه از برترين آنها است».

منظور از «صراط المستقيم» در سوره «فاتحه»

بر اساس روایات اهل سنت منظور از «صراط المستقيم» در سوره فاتحه چيست؟

«صراط مستقيم» مفهوم بسيار وسيعى دارد؛ از جمله اسلام، قرآن، پيامبر(ص) و امامان راستين و ... ولى در روايات اهل سنت، به بارزترین مصداق آن یعنی راه و روش على(ع) و يا محمّد و آل محمّد(ص) تفسير شده است. حاكم حسكانى از پيامبر(ص) نقل مى كند كه فرمود: «خداوند، على(ع) و فاطمه(س) و فرزندان او را حجّت هاى الهى بر خلقش قرار داده و آنها باب علم در امّت من هستند؛ هر كس به وسيله آنها هدايت شود، به صراط مستقيم هدايت شده است».

نزول «آيه نجوی» در شأن امام علي(ع)

به عقیده مفسرین «آيه نجوی» در شأن چه كسي نازل شده است؟

برخی از مسلمانان به بهانه های مختلف و با انگیزه کسب موقعیت اجتماعی با پیامبر(ص) به نجوا می پرداختند؛ بطوریکه باعث زحمت ایشان و سایر مسلمانان شده بودند. لذا آیه 12 سوره مجادله نازل شد و دستور داد «هر کس می خواهد با پیامبر نجوا کند باید صدقه بدهد». اين دستور آزمونى براى مدعيان قرب به پيامبر(ص) بود که هیچ کس جز امام علی(ع) به آن عمل نکرد.

امیر المومنین امام علی (ع) مصداق عبارت «اُذُن واعية» در سوره «حاقه»

روایات و تفاسیر اهل سنت، عبارت «اُذُن واعية» در آيه 12 سوره «حاقه» را بر چه کسی تطبیق می کنند؟

سيوطى در «الدّرالمنثور» از شش طريق از «بريده» صحابى معروف، از پيامبر(ص) نقل مى كند كه به على(ع) فرمود: «خداوند به من امر فرموده كه تو را به خود نزديك سازم و دور نكنم و تو را تعليم دهم و ... در اين هنگام اين آيه نازل شد: «وَ تَعِيَها اُذُنٌ واعِيَة»؛ (گوشهاى شنوا آن را دریابد [و درک کند]). جمعى ديگر از مفسّران مانند فخر رازى، آلوسى، برسوئى و قرطبى همگى ذيل آيه مورد بحث، حديث اخير را نقل كرده اند.

شأن نزول آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدّاً»

طبق روایات و تفاسیر اهل سنت آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدّاً» درباره چه کسی نازل شده است؟

در تفسير آيه 96 سوره «مريم» روايات زيادى در منابع معروف اهل سنّت مانند شواهد التنزيل، الدّرالمنثور، تفسير كشّاف، الصواعق و ... از شخص پيامبر(ص) نقل شده كه اين آيه درباره على(ع) است. در «شواهد التنزيل» روايات متعددى از براء بن عازب، ابورافع، جابربن عبدالله انصارى، ابن عباس و ابوسعيد خدرى با طرق مختلف نقل مى كند كه اين آيه درباره على(ع) است كه خداوند محبت او را در دل هر فرد با ايمانى جاى داده است.

اذيت و آزار علی(ع) اذیت و آزار خدا و رسول خدا

طبق روایات اهل سنّت، اذیت وآزار چه کسی به منزله اذیت آزار خدا و رسول خداست؟

در آيه 57 سوره «احزاب» آمده: «آنها كه خدا و پيامبرش را آزار دهند خداوند آنان را از رحمت خود در دنيا و آخرت دور ساخته و برای شان عذاب خوار كننده اى آماده كرده است». باید دانست منظور از ايذاء خدا همان كفر است كه خدا را به خشم مى آورد و علاوه بر این تأكيدى است بر مجازات آزاردهندگان پيامبر(ص) و مؤمنان؛ چرا كه آزار آنها بمنزله آزار خدا است. همچنین نقل شده كه پيامبر(ص) آزار على(ع) را همسنگ آزار خود برشمرد که موجب غضب خداوند می گردد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر (عليه السلام):

مَنْ دَخَلَ هذَا الْبَيْتَ عارِفاً بِجَميع ما اَوْجَبَهُ الله عَلَيْهِ کانَ آمِناً في الآخِرَةِ مِنَ الْعَذابِ الدّائِمِ.

هرکس داخل اين خانه شود، و نسبت به همه آنچه خداوند بر او واجب فرموده آگاه باشد،از عذاب هميشگى روز قيامت ايمن خواهد بود

عوالى اللّآلى: 2/84/227