سلفيه 14 مطلب

معرفی ابن تیمیه

ابن تیمیه که بود؟

ابوالعباس تقى الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانى دمشقى حنبلى ابن تیمیه (661-728 ق)، در حرّان به دنیا آمد و پدرش او را به دمشق برد و در همانجا رشد و شهرت یافت. او یکى از جنجال آفرین ترین شخصیت هاى دینى اهل سنت به شمار مى رود، او به سبب یک فتواى نادرست، به مصر تبعید شده و زندانى گشت و پس از آزادى به اسکندریه رفته و سپس به دمشق بازگشت. در دمشق نیز به دلیل مطالب نادرستى که اشاعه مى کرد، چندین بار بازداشت شد و در نهایت امر نیز در زندان در گذشت. بدون اینکه فلسفه و کلام را نزد اساتید معروف و برجسته حکمت آموخته باشد، در مسائل این دو دانش نیز از جمله متحجران دوران گشته بود و همه مطالب و نظرات بزرگان حکمت را نقد و ابطال کرده است! او در یارى و استحکام بخشیدن مذهب سلفیه بسیار تلاش کرد و سرآمد سلفیان و وهابیون کج فهم گشت و بسیارى از عقاید نادرست و بدعت‌ها را بر ضد شیعه امامی و اثنى عشرى رواج داد. کتاب هاى گمراه کننده او از مهم ترین منابع وهابیون امروزى براى مخالفت و کینه توزى با شیعیان و عقاید الهى و پاک آنان مى باشد. ابن تیمیه داراى نظرات عجیب و غریبى در مسائل مختلف اسلامى بود که هیچ سابقه اى در تاریخ اسلام حتی در میان اهل سنت نداشت و اگر هم سابقه داشته است، از جمله نظرات مردود و نادرست تلقى شده بود؛ به طورى که برخى از دانشمندان اهل سنت نیز از چنین بدعت هایى در تعجب مانده اند.

سنجش کتاب و سنّت با فهم سلف

آیا طبق مبناى وهابیت، سنجش محتواى کتاب و سنّت، با فهم سلف اعتبارى دارد؟

اولا: سلف در فهم مسائل هیچ گاه اتفاق نکرده اند، و هرگز مذهبى واحد نداشته اند تا بتوان آن را میزان قرار داده و فهم امور را از فهم آنان به دست آورد. ثانیا: در قرآن یا حدیث دلیلى یافت نمى شود که دلالت بر تعطیل عقل بشر کند؛ بلکه بر عکس، نصوص دینى، ما را به تعقل و تفکّر وا مى دارد. چنان که از امام احمد سؤالی شد و او فتوایى داد؛ به او گفته شد: این مطلب را ابن المبارک نگفته است. احمد گفت: ابن المبارک از آسمان که نیامده است.

سلفیّه و نهى از تأویل قرآن

آیا بنابر نظر سلفیّه با نهى از تأویل مى توان به حقایق و معارف قرآن دست پیدا کرد؟

یکى از اصول فکر سلفى، نهى از تأویل و اکتفا به ظاهر لفظ است. در ردّ این روش باید گفت برای تفهیم قرآن باید از تمام نکات فصاحت، بلاغت و بدیع استفاده کرد مثلا ید الله کنایه از قدرت الهی است همان گونه که عرب این گونه کنایات را به کار مى گیرد.

اعتماد سلفیه بر احادیث جعلى

اعتماد سلفیه بر احادیث جعلى چه آثارى را در پى داشته است؟

مسأله تشبیه و تجسیم از مباحث اعتقادی سلفیّه می باشد، آنان خدا را دارای صورت انسانی می دانند و منشأ این افکار احادیثی جعلی مثل: «خلق الله آدم علی صورته» و «ینزل ربنا» و... است که بدون تاویل بر ظاهر خود حمل کرده اند.

برخورد سلفیون با مذاهب دیگر

سلفیّون با مذاهب دیگر چه برخوردى داشتند؟

سلفیّه براى اثبات اعتقادات خود به جاى بکارگیرى عقل و منطق، به نفى و انکار و جنگ با اعتقادات دیگر مذاهب بر مى خیزند و در این راه از عوام مردم و دنیاپرستان نیز استفاده مى کردند، کسانى که جهل و امّى گرى بر آنان سایه افکنده بود.

بى حرمتى رؤساى سلفیه به پیامبر و اهل بیت(ع)

آیا سلفیّون نسبت به پیامبر و اهل بیت آن حضرت احترام مى گذارند؟

از جمله افکار وهابیان سلفى، دشمنى با پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و دوست داران آنها یعنی شیعه است.  ابن تیمیه در صدد است تا هرگونه فضیلتى را براى اهل بیت پیامبر(ص) انکار نماید و احادیث فضایل را مجعول بشمارد. البانى و پیروان او حتّى با اطلاق کلمه «سیّد» بر رسول خدا(ص) مخالفت مى کنند و حتی محمّد بن عبدالوهاب از درود فرستادن و صلوات بر پیامبر(ص) نهى مى کرد و اگر کسى چنین مى کرد او را شدیداً عقاب مى کرد و چه بسا او را به قتل مى رسانید.

وهابیون و اطلاق عنوان «سلفى» برخود

هدف وهابیون از اطلاق عنوان سلفیه بر خود چه بود؟

وهابیون مى گویند: بهترین عصر، عصر سلف صالح است؛ چون آنها سنّت پیامبر(ص) و قرآن کریم را بهتر درک مى کردند؛ بنابراین خود را سلفیّه می نامند. ولی در حقیقت آنها پیرو سلف صالح و سنت پیامبر(ص) نیستند بلکه قصدشان از سلف صالح همان کسانى است که حدیث در تجسیم و تشبیه خداى متعال نقل کردند؛ از قبیل ابن تیمیه و ابن قیّم جوزیّه.

عامل پیدایش سلفى گرى

چه عاملى باعث شد تا خط سلفى گرى به وجود بیاید؟

اصحاب حدیث وقتى دیدند معتزله عقل را در مسائل اعتقادى و آیات و روایات دخالت می دهد و این کار را خلاف سنت سلف پنداشتند، لذا احمد حنبل و جماعتی از ائمه سلف برای دوری از این کار گفتند: ما به آنچه که در قرآن و سنّت وارد شده ایمان مى آوریم، بدون آن که متعرّض تأویل شویم.

کنار گذاشتن روش عقلى توسط رؤساى سلفیّه

آیا کنار گذاشتن روش استدلال عقلى توسط سران سلفیّه مورد قبول است؟

تعطیل کردن راه عقل در مسائل اعتقادی توسط احمد بن حنبل پذیرفته نیست؛ زیرا: 1- براى جلوگیرى از نفوذ فرهنگ و عقاید بیگانه باید براى مسائل اعتقادى مبانى کلامى ترسیم نمود. 2- سلف قادر به جواب از تمام مسائل نبودند. 3- صحابه در فهم آیات و روایات با یکدیگر اختلاف مى نمودند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام)

من زار الحسين (عليه السلام) يوم عاشورا وجبت له الجنة

امام صادق (ع) فرمود: هر کس که امام حسين (عليه السلام) را در روز عاشوار زيارت کند بهشت بر او واجب ميشود.

اقبال الاعمال، ص568