بلایا 2 مطلب

تاوان عمومی در مصائب و بحران ها و مسأله عدل الهی؟!

آيه 25 سوره انفال می فرمايد: «و بترسيد از فتنه ای كه چون آيد، تنها مخصوص ستمكاران شما نباشد [بلکه همه را فرا خواهد گرفت]»؛ آيا اين قضيه با عدل خداوند در تضاد نيست؟!

خدا هرگز عموم را به خاطر عمل گروهى عذاب نمى کند، مگر آنکه منکرات در میان آنها آشکار شود و آنها در عین توانائى سکوت کنند و این عذاب نتیجه پدید آمدن بی عدالتی و ظلمی است که در صورت عمل نیک سیرتان به وظیفه شان در امر به معروف و نهی از منکر، هیچ گاه دامن گیر این جامعه نمی گشت؛ در صورتی که خوبان در برابر عمل بدان سکوت کنند، ناهنجاری‌ مثل موريانه ريشه‌ عدالت اجتماعی را می خورد؛ زیرا عدم اصلاح افراد ناصالح نابودی اجتماع را در پی دارد.

در نتیجه نمی توان گفت چون وظیفه خود را در حیطه زندگی شخصی و فردی انجام داده ام از آثار شوم وظیفه ناشناسی هاى دیگران در امان خواهم ماند. چون در اجتماع، چيزی به عنوان «ضرر فردی» وجود ندارد و هر زيان فردی، امكان اين را دارد كه به صورت يك زيان اجتماعی در آيد. به همين دليل، منطق و عقل حکم می کند در پاك نگه داشتن محيط اجتماعی خود از هر گونه تلاش و كوششي خودداری نکنیم.

بی عدالتی در عذاب ها و مجازات عمومی الهی!

چرا در هنگام نزول عذاب های عمومی خدا، گنهکار و بى گناه با هم مى سوزند؟ آیا این ظلم نیست که تر و خشک با هم بسوزند؟!

به عکس آنچه معروف است که در هنگام زبانه کشیدن آتش عذاب های عمومی «خشک و تر با هم مى سوزند» در منطق عقل و تعلیمات انبیاء هیچ بى گناهى به جرم دیگرى مجازات نخواهد شد. مجازات های الهی این گونه نیست که دامان بی گناهان را به خاطر گناه گناهکاران بگیرد و قرآن مجید درباره عذاب هایی که درباره اقوام لوط و ثمود نازل شد تصریح به این تمایز بین گناهکاران و بی گناهان دارد. بنابراین اگر در پاره اى از احادیث غیر معتبر، چیزى بر خلاف این قانون کلّى اسلام دیده شود، حتماً باید آن را کنار گذاشت، یا توجیه کرد.
با این حال باید توجه داشت که گناهانی که موجب عذاب می شوند با هم متفاوت اند و همه از یک جنس نیستند. در اقوامی مثل قوم سبت، هر چند عذاب الهی بر گناهکاران نازل شده بود، اما علاوه بر آنها کسانی که در قبال گناه گناهکاران ساکت و بی تفاوت بوده اند – که این سکوت نیز نوعی گناه بوده است – نیز از عذاب الهی در امان نمانده اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام علي (ع)

فرض الله الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق

خداوند روزه را براي آزمودن اخلاص بندگان واجب کرد

ميزان الحکمة 6 / 389