ایشان فرمودند: «اى رسول خدا(ص)، [درباره شهادت من چه مى فرماييد؟] مگر در جنگ «اُحُد»، بعد از آنكه جمعى از مسلمانان شهيد شدند و من به سعادت شهادت نرسيدم و اين بر من سخت آمد به من نفرمودى بشارت باد بر تو كه شهادت از پى توست؟ پيامبر(ص) فرمود: اگر تو بزودى شهيد شوى چه كسى با «ناكثين»، «قاسطين» و «مارقين» پيكار مى كند؟ آرى، من به تو وعده شهادت داده ام و شهيد هم خواهى شد و محاسن تو از خون فرقت رنگين خواهد شد ...».

پيامبر(ص) علاقه وافری نسبت به امام حسن(ع) داشت؛ نحوه ابراز محبت در موقع پایین آمدن از منبر و بوسیدن او و باز بالا رفتن بر منبر، نشانه جهت‌دار بودن این اظهار علاقه است. ایشان در وقت اظهار محبتش به امام حسن(ع) حاضران را شاهد مي‌گرفت تا این ابراز علاقه را به غائبین برسانند. امام حسن(ع) در بیعت رضوان حضور داشته و پیامبر(ص) با او بیعت کرده است. حضور او در مباهله به عنوان يكي از اصحاب کساء، نشانه اعتبار او نزد پيامبر(ص) و توفیق ایشان در بر انگیختن مردم کوفه در برابر ناکثین نشانه اعتبار او نزد كوفيان است.

عبدالله یکی از مهمترین التهاب آفرینان جنگ بود، او بسیار تشنه خون مالک بود هر چند قتل او منجر به قتل خودش شود. وی که فرمانده پیاده نظام سپاه ناکثین بود، وقتی دید پدرش تحت تأثیر مذاکره با علی(ع) قصد کناره گیری از جنگ دارد، با انواع حیله ها سعی کرد تا پدر را منصرف کند و بالاخره پدر را در راه مخالفت با علی(ع) به کشتن داد.

 این حدیث از جمله احادیثی است که بسیاری از صحابه مانند: ابو ایوب انصاری، ابو سعید خدری و عبدالله بن عباس، آن را از لسان پیامبر(ص) نقل کرده اند و ابن حجر آن را در شرح صحیح بخارى آورده و آن را صحیح یا حسن می داند.

امام(ع) درباره «طلحه» و «زبير» كه در تحريك مردم بر ضدّ «عثمان» و سپس قتل او شركت كردند فرمود: «آنها حقّى را مطالبه مى كنند كه خود آن را ترك نموده اند و انتقام خونى را مى خواهند كه خود، آن را ريخته اند. اگر من در ريختن اين خون فرضاً شريك آنها بودم آنان نيز در آن سهمى دارند، و اگر خودشان به تنهايى اين كار را كرده اند بايد انتقام را از خود بگيرند و نخستين مرحله عدالت اين است كه خود را محكوم كنند. به خدا سوگند حوض آبى براى آنها فراهم سازم كه فقط خودم بتوانم آب آن را بكشم! به يقين آنها از آن سيراب برنمى گردند، و پس از آن ديگر آبى نخواهند نوشيد».

در آغازین روزهای خلافت امام علی(ع)، نخستین جنگ داخلی مسلمانان اتفاق افتاد و جنگ جمل، با تحریک گروهی پیمان شکن، و به رهبری طلحه، زبیر و عایشه به وقوع پیوست. آنان با لشكری عازم بصره شدند. امام علی(ع) نیز با سپاهی عازم بصره شد. با آغاز جنگ از سوي دشمن، طلحه بدست مروان كشته شد و زبير هم كناره گرفت، و سرانجام دشمن شكست خورد. امام دستور دادند فراریان را تعقیب نکرده و اسرا و مجروحین را نکشند. در پایان جنگ حضرت(ع) افرادی چون مروان و فرزندان عثمان را آزاد کرد و عايشه را نيز با احترام به مدينه فرستاد.

عمار یاسر در جنگ صفین و در خطابه ای طولانی که برای عمروعاص می خواند حدیث غدیر را یادآور شد.
نصر بن مزاحم کوفى  در کتاب «صفّین» در حدیثى طولانى از عمّار یاسر خطاب به عمرو عاص در جنگ صفّین روایت کرده است: پیامبر مرا به جنگ با ناکثین فرمان داده است و این کار را کردم  و... اى أبتر!  آیا نمى دانى که رسول خدا(ص) درباره على(ع) فرموده است: «من کنتُ مولاه فعلىّ مولاه، أللّهمّ والِ من والاه، و عاد من عاداه»؛ و من عبد خدا و پیامبر و على هستم و براى تو مولایى نیست.

از دلایلی که می توان گفت امیرمؤمنان(ع) در تمامى جنگ هایش بر حق بوده و مخالفانش در گم راهى بودند، روایات فراوانى است که از پیامبر(ص) از طریق شیعه و سنی نقل شده، مانند: حدیث پیامبر(ص) در مورد عمّار و شهادت او که فرمود: «عمّار را گروه سرکش خواهند کشت». و روایاتی که به امیرمؤمنان(ع) فرمود: «تقاتل بعدی النّاکثین و القاسطین و المارقین»، «حربک یا علیّ حربی و سلمک یا علیّ سلمی»، «یا علیّ، أنا حرب لمن حاربک و سلم لمن سالمک»، «...ان الحق معک و على لسانک و فى قلبک»، «قاتل الله من یقاتلک…».

اصحابی مانند ابو ایّوب انصارى و ابو سعید خُدْرى نقل کرده اند: پیامبر خدا(ص) ایشان را بر پیکار با ناکثین، قاسطین و مارقین به همراه على بن ابى طالب(ع) فرمان داده است. همچنین از اصحاب دیگری چون حُذَیفه و عبد الله بن عمر اخباری نقل شده که مضمون آن تأیید جنگهای علی(ع) است.

ابن تیمیه خوارج را افرادی متدین در ظاهر و باطن معرفی می کند، درحالیکه از بسیاری از صحابه، ازجمله: ابوسعید خدرى، ابوالیقظان، عمار بن یاسر، خلید عصرى، ابوایّوب انصارى، عبدالله بن مسعود، على بن ربیعه والبى، ابوسعید مولى رباب، سعد بن عباده و انس بن مالک نقل شده که: پیامبر(ص) آنان را مأمور به یارى امیرمؤمنان(ع) کرده و دستور داده تا با ناکثین و قاسطین و مارقین به همراه علی(ع) بجنگند. و از پیامبر(ص) ثابت شده که خطاب به على(ع) فرمود: «تو بعد از من با ناکثین و قاسطین و مارقین قتال خواهى کرد».