استدلال امام علي(ع) بر حقانیت حکومتش

چرا امام علي(علیه السلام) برای اثبات حقانیت حکومت خود در برابر معاویه به «شورا» استدلال نمود؟

امام علي(ع) نامه اي به معاویه نوشت و تأكيد كرد: «بيعتى كه مردم در مدينه با من كردند براى تو كه در شام بودى الزام آور است، همان كسانى كه با ابوبكر و عمر و عثمان بيعت كردند با همان شرايط با من بيعت نمودند، بنابراين نه حاضران اختيار فسخ يا مخالفت با آن را دارند و نه كسى كه غايب بوده حق ردّ كردن آن را دارد». در واقع استدلال امام(ع) يك استدلال جدلى است كه مسلمات طرف مقابل را مى گيرد و با آن بر ضد وى استدلال مى كند و در اينجا معاويه كه خود را از طرفداران حكومت خلفاى پيشين مى دانست، نمى توانست چگونگى انتخاب آنها را انكار كند و اين در حالى بود كه اين گزينش به صورت كاملتر در مورد حكومت امام علي(ع) واقع شده بود.

منهاج السنة النبویة

معرفی کتاب «منهاج السنه النبویه»

 کتاب «منهاج السنه النبویه» از مهم ترین منابع سلفیّون و وهابیون در عقاید به شمار مى رود و توسط ابوالعباس احمد بن عبد الحلیم بن تیمیه حرّانى (661-728 ق) نوشته شده است. همان گونه که خودش در مقدمه کتاب اظهار کرده، آن را به عنوان ردّیه و ابطالى بر کتاب «منهاج الکرامه فى معرفه الامامه» تالیف علامه حلى (648-726) نوشته است. نام اصلى کتاب عبارت است از «منهاج السنه النبویه فى الرد على الشیعه القدریه». او که حنبلى مذهب (در فقه) و حشْویه مسلک (در عقاید) بود، عقاید خود را به بزرگان متقدم اشاعره نسبت داده است. او در این کتاب و سایر آثار خود بر ضد شیعه و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) سخن گفته و به عقاید شیعه تاخته است. ابن تیمیه معتقد است: نویسندگان صحاح سته - مثل بخاری که کتابش سرقت ادبی است - مهم ترین شخصیت هاى تاریخ اسلام هستند و حتى ائمه شیعه هم باید از آنها پیروى کنند!!! اما با این همه تاکید و اهمیت دادن به نویسندگان صحاح، وى احادیث صحیحى را که آنان درباره امامت دوازده نور پاک نقل کرده اند به هیچ وجه نمى پذیرد!

صدور حدیث غدیر برای رفع کدورت از علی(ع)، نه برای اعلام ولایت ایشان!

آیا صحیح است که حقیقت حدیث غدیر برای رفع کدورت سپاه یمن از علی(ع) بود نه برای اعلام ولایت ایشان؟!

اعتراض برخی صحابه به تقسیم غنائم یمن که نشانه حسد و نفاق آنها نیز می باشد مربوط به سال 8 هجری و قبل از حجة الوداع می باشد و در آنجا نیز پیامبر(ص) فضائل امام علی(ع) و امامت ایشان بعد از خود را مطرح کردند. اما ماجرای غدیر بعد از حجة الوداع بود و ربطی به آن ماجرا ندارد. چه مساله اى جز تعیین جانشین پیامبر(ص) آنقدر اهمیت دارد که آیه 67 سوره مائده با آنهمه تاکید درباره آن نازل شود و پیامبر(ص) هزاران نفر را در صحرای داغ غدیر نگه دارد و خطبه طولانی قرائت کند و تاکید کند به غائبین هم این خبر را برسانید؟!

معرفی یعقوبى

یعقوبى که بود؟

احمد بن ابى یعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب بن واضح معروف به ابن واضح و مشهور به یعقوبى (م 292 ق به بعد) است که یکى از معروف ترین و مهم ترین مورّخان و کاتبان عباسیان به شمار مى رود. او اهل بغداد بوده و جدش از کارداران دربار منصور عباسى بود. وى به شهرهاى مختلف مناطق اسلامى مثل غرب جهان اسلام (اندلس)، مناطق شمال (آذربایجان و ارمنستان)، هند و مناطق عربى مسافرت کرده و دانش تاریخى و نجومى خود را افزایش و ارتقا داد.

أسنى المطالب

معرفی کتاب «اسنی المطالب»

کتاب «اسنى المطالب» فى مناقب على بن ابى طالب (ع) توسط شمس الدین ابوالخیر محمد بن محمد دمشقى شافعى معروف به ابن جَزَرى (751 ـ 833 ق) تالیف شده است و یکى از مهمترین کتاب‌های به شمار مى رود که توسط علماى اهل سنت در فضایل و مناقب امام شیعیان و خلیفه بلافصل نبى اکرم (ص) به نگارش در آمده است.  اهمیت کتاب اسنى المطالب فى مناقب على بن ابى طالب در این است که ابن جزرى در آن «حدیث غدیر» و ولایت علی بن ابى طالب (ع) را اثبات کرده و تواتراین حدیث را مطرح کرده است. در واقع او این کتاب را براى اثبات حقانیّت على بن ابى طالب (ع) در خلافت بلافصل رسول اکرم (ص) نوشته است که علماى شیعه بویژه علامه مجلسى و علامه امینى به مطالب آن استناد کرده اند؛ او منکر حدیث غدیر را از جاهلان و متعصبان دانسته است. به دلیل شخصیتى علمى که در زمینه حدیث و تاریخ اسلام دارد و اهل سنت او را به عنوان یکى از راویان عادل و معتبر پذیرفته اند، کتاب اسنى المطالب او نیز به عنوان یک اثر حدیثى معتبر شناخته شده است.

الجامع الصغیر

معرفی کتاب «الجامع الصغیر»

«الجامع الصغیر» عنوان کتابى است که توسط جلال الدین ابوالفضل عبد الرحمن بن ابى بکر بن محمد ابن سابق الدین سیوطى (849ـ911ق) تالیف شده است. نام کامل آن عبارت است از: «الجامع الصغیر من حدیث(احادیث) البشیر النذیر». سیوطى کتابی جامع تر با نام «جمع الجوامع» یا «الجامع الکبیر» داشت. وی پس از تدوین جامع الکبیر، کتاب الجامع الصغیر را به عنوان خلاصه اى از آن تنظیم کرد. سیوطى در الجامع الصغیر صرفاً با استناد به منابع معتبر خود اهل سنت مثل صحاح سته و سایر آثار محدثان به نقل و مرتب کردن احادیث پرداخته و در کتابى دیگر با عنوان «الفتح الکبیر فى ضمّ الزیاده الى الجامع الصغیر» به تفکیک و ارزش گذارى احادیث این کتاب پرداخته است. بدلیل نقل احادیث نبوى درباره اهل بیت(علیهم السلام)، این کتاب از اهمیت شایانى نزد علماى شعیه بر خوردار است. سیوطی احادیثى در فضیلت و جایگاه والاى على بن ابى طالب و امامان شیعه(علیهم السلام)، حدیث غدیر، و حبّ على بن ابى طالب نقل کرده است که به عنوان احادیث مستند در منابع اهل سنت حائز اهمیت مى باشد. علاوه بر این، بسیارى از احادیث این کتاب در باب هاى مختلف احکام اسلامى و سایر زمینه ها مثل اخلاق، سیره، تفسیرو عقاید مورد توجه و استناد علماى شیعه قرار گرفته است.

 

«حديث غدير» در منابع اهل تسنن

آیا حدیث غدیر در منابع اهل تسنّن وجود دارد؟

بسیارى از علماى اهل سنت از جمله: نسائى، حاکم نیشابورى، مسلم در صحیحش، امام احمد از طریق براء بن عازب به دو سند، ترمذى، ابن ماجه، ابن عساکر، بخارى و... در کتابهاى خود این حدیث را ذکر کرده اند که بیش از 360 دانشمند هستند. احمد بن حنبل در مسندش آورده: پیامبر(ص) در غدیر خم فرمود: آیا شهادت نمى دهید که من از هر مؤمنى به خود او سزاوارتر و اولى هستم؟ همه گفتند: آرى! فرمود: هر که من مولاى اویم، این علىّ مولاى او است، خداوندا! دوست داشته باش هر که او را دوست دارد و دشمن بدار هر که او را دشمن بدارد.

احتجاج نکردن علی(ع) به حديث غدير در سقيفه!

اگر واقعه غدير حقيقت دارد، چرا امام علی(ع) در سقيفه به آن احتجاج نکرد؟!

حديث غدير از صحابه و تابعين در منابع معتبر اهل سنت نقل شده و اگر در سقیفه به آن احتجاج نشده به خاطر این است که احتجاج در سقيفه ممکن نبود. چون علی(ع) و يارانش در تدارک غسل و دفن پيامبر بودند و عدّه اي نيز در سپاه اسامه بودند. کسانی هم که در سقيفه گرد آمده بودند برای کسب امتياز قوم و قبيله خود شتافته بودند؛ لذا برای حق احتجاج نکردند. امّا درباره حقانیت حضرت علی(ع) احتجاجهای بسیاری از امام علی و اهل بيت(ع) در طول تاريخ نقل شده است.

ابلاغ نشدن حدیث غدیر در مکّه و عرفات، نشانی از عدم دلالت آن برای ولایت علی(ع)!

چرا رسول خدا ولایت علی(ع) را در مکه یا عرفات طرح نکردند؟! اگر حدیث غدیر بر ولایت علی دلالت داشت حتما آن را در مکانی طرح می کرد که همه مسلمین شاهد باشند نه اینکه فقط برای اهل مدینه در غدیر خم ابلاغ کند!

اولا: ابلاغ خلافت در غدیر خم دستوری الهی و مطابق با وحی بود: رسول خدا(ص) «هیچ حرکتی انجام نداد و هیچ نگفت مگر آنکه دستورش از جانب خداوند فرا رسید». ایشان موظف بود آیه ابلاغ را در همان مکانی که محل نزول این آیه شریف بود، ابلاغ کند و مسلمین را در جریان محتوای این آیه شریفه قرار دهد.

ثانیا: حتی اگر بپذیریم که بیشتر مخاطبان پیامبر اهل مدینه بودند، باز ایرادی بر ابلاغ پیام درغدیر وارد نمی شود؛ چرا که ابلاغ خلافت علی(ع) برای اهل مدینه حسّاسیّت بیشتری داشت؛ زیرا مدینه آبستن فتنه بود و چنانکه سیر وقایع تاریخی نشان داده، مخالفتها و جدالهای قدرت طلبانه از مدینه شروع شد!

ثالثا: طبق شواهد موجود در منابع اهل سنّت، رسول خدا(ص) می خواست، خلفای بعد از خویش را در «مکه» نیز معرفی کند؛ امّا حوادثی رخ داد که مانع این امر مهم در آن مکان شد. کتابهای اهل سنت چنین می گویند که رسول خدا(ص) تصمیم داشت تا در مکه «خلفای دوازده گانه» را معرفی کند، امّا حوادثی رخ داد که نه تنها نگذاشت، حضرت این مسأله را بیان کند؛ بلکه باعث دل نگرانی حضرت نیز شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

فاطمة الزهراء (س)

فرض الله الصيام تثبيتا للاخلاص

خداوند روزه را براي استواري اخلاص واجب فرمود

ميزان الحکمة 6 / 390