ایشان می فرمايد: «دنياپرست به چيزى از دنيا نمى رسد جز آنكه درى از حرص را به رويش مى گشايد و آتش عشق او را به دنيا تندتر مى كند، در حالى كه دنياپرست هرگز به آنچه دارد در برابر آنچه به آن نرسيده قانع نيست [و دائماً در آتش حرص مى سوزد] درحالیکه سرانجامش جدايى از اموالى است كه گردآورى كرده و واتابيدن آنچه را تابيده است، اگر از آنچه [در تاریخ زندگی پيشينيان و در گذشته عمر خودت] وجود داشته است عبرت گيرى آنچه را باقى است حفظ خواهى كرد».

مردم از نظر داشتن يا نداشتن علم و آگاهي به چهار گروه تقسيم مي شوند: عالم، جاهلِ قاصر، جاهلِ مقصّرِ بسيط، و جاهلِ مُركّب. خطرناک ترین اين گروه ها برای جامعه، وجود عالِمان بی عمل است که سرچشمه تمام جنگ ها و نابسامانى ها در جامعه بشرى از گذشته تا امروز بوده اند. اين گروه خطرناكترين سلاح هاى كشتار جمعى را براى محو و نابودى انسان هاى بى گناه مى سازند و با تبليغات فراوان حقايق را پنهان مي کنند.

امام علي(ع) با هشدار نسبت به پیامدهای طمع ورزی می فرماید: «بپرهيز از اينكه مَركب هاى طمع، تو را با سرعت به هلاكت بيندازند». بر اساس سخن امام(ع) و گواهی تاریخ، افراد با سوار شدن بر مرکب طمع گرفتار شكست هاى سختى می شوند؛ زيرا طمع، چشم و گوش انسان را بسته و اجازه نمى دهد راه را از بيراهه و محل نجات را از پرتگاه بشناسد. از این رو حضرت علي(ع) در حدیثی می فرماید: «چيزى بدتر از طمع براى فاسد كردن انسان نيست».

كسانى كه با قدم گذاشتن در مسیر خيانت، آن را بر امانت ترجيح مى دهند، غالباً به منافع زودگذر مى انديشند؛ زيرا خيانت بسرعت منافعی را به صورت كم يا زياد، در اختيار خيانت كننده قرار مى دهد بى آنكه به زيان هاى هنگفت ناشى از آن بينديشند. اين افراد كه گرفتار حرص، آز و طمع هستند كمتر به عواقب خيانت مى انديشند زيرا منافع زودرس پرده بر چشم و گوش و عقل آنها مى افكند. آنان بر اثر ضعف ايمان و عدم توجه به قدرت لايزال خداوند قادر منان كه روزى را تضمين كرده، و بی توجه به پاداش امانت داران در دنيا و آخرت، چشم بر هم گذارده و با فراموشى همه اين مواهب در دام خيانت گرفتار مى شوند.

در روایات آمده است كه هوشيارترين مردم كساني هستند كه بيشتر از همه به ياد مرگ باشند و خود را براى آن مهيّا كنند. آنهائي كه هم شرف دنيا را براى خود فراهم كرده اند و هم كرامت آخرت را. دليل آن هم روشن است؛ زيرا ياد مرگ، عامل بازدارنده مهمّى در برابر گناهان و تلاش هاى بيهوده آميخته با حرص و طمع محسوب مى شود.

ایشان مي فرمايد: «اى مردم! به دنيا همچون زاهدان و بى اعتنايان نگاه كنيد؛ زيرا به خدا سوگند! دنيا بزودى ساكنان خود را از ميان بر مى دارد و هوسبازانِ غرق نعمت را كه بر آن تكيه زده اند، ناگهان به مصيبت مى كشاند، آنچه از دنيا از دست رفته، هيچگاه بر نمى گردد و آينده معلوم نيست چه خواهد شد تا در انتظارش باشيم، شادى آن آميخته با اندوه است، و توانايى و استقامت مردان نيرومند در آن به ضعف مى گرايد، به هر نعمتى از آن مى رسيد به فراق نعمت ديگرى مبتلا مى شويد، حال كه چنين است زرق و برق ها و زيبايى هاى فراوانش شما را نفريبد! چرا كه مدّت كمى با شماست!».

امام علي(ع) در ارتباط با بي اعتباری «دنیا» می فرماید: «حالِ دنيا دگرگونى [دائمى] است و گام هاى محكمش لرزان، عزّتش ذلّت، برنامه هاى جدي اش شوخى، و بلنديش عين سقوط است، دنيا سراى غارت و دزدى و ربودن [اموال و مقامات يكديگر] و تباه شدن و هلاكت است و اهل آن پيوسته آماده حركت [به سوى مرگ] و پيوستن [به پيشينيان] و جدايى [از دوستان و عزيزان] هستند، راه هايش حيرت زا، گريزگاه هايش ناتوان كننده و مقاصدش يأس آور و نوميدزا است».

ایشان به فرماندار خود در مصر مي فرمايد: «بال هاى محبّت و حمايتت را با تواضع براى آنها بگستران، و در برابر همه متواضع باش، چهره خويش را براى آنها گشاده دار [و نسبت به همه خوب برخورد كن]، مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعايت كن تا بزرگان و زورمندانِ كشور در نقض عدالت به نفع آنها طمع نورزند و ضعفا از عدالت تو مأيوس نشوند؛ زيرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال كوچك و بزرگ و آشكار و پنهان، بازخواست خواهد كرد، اگر كيفرتان كند شما استحقاق بيشتر از آن را داريد و اگر عفوتان نمايد او كريم تر است».

امام علي(ع) با توصیه فرماندار مصر درباره رعايت عدالت در بين مردم می فرماید: «مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعايت كن تا بزرگان و زورمندانِ كشور در نقض عدالت به نفع آنها طمع نورزند و ضعفا از عدالت تو مأيوس نشوند؛ زيرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال كوچك و بزرگ و آشكار و پنهان، بازخواست خواهد كرد، اگر كيفرتان كند شما استحقاق بيشتر از آن را داريد و اگر عفوتان نمايد او كريم تر است».

امام علي(ع) در ترسیم ویژگی های «متّقین» می فرماید: «بدانيد اى بندگان خدا كه پرهيزكاران هم از دنياى زودگذر بهره گرفتند و هم از سراى آخرت، با اهل دنيا در دنيايشان شركت جستند؛ در حالى كه با اهل دنيا در آخرت [تاريك] آنها شراكت نكردند، آنها در دنيا بهترين مسكن را برگزيدند و بهترين خوراك ها را تناول كردند و همان لذتى را كه متنعّمان از دنيا بردند، نصيبشان شد و آنچه را جبّاران مستكبر از آن بهره گرفتند، بهره بردند، سپس آنها [پرهيزكاران] از اين جهان با زاد و توشه كافى و تجارتى پرسود، به سوى آخرت رفتند. از لذّت زهد در دنيا بهره مند شدند و يقين كردند كه در آخرت همسايگان خدايند در سرايى كه هرچه تقاضا كنند اجابت مى شود و هيچ لذّتى از آنها دريغ نمي شود».