ممکن است برخی بگویند «دعا» جسارت به درگاه الهی است؛ زیرا حقیقت «دعا» مسخره کردن خداوند است. در پاسخ به این افراد باید گفت: شخصی که با خضوع و انکسار، به درگاه الهی آمده و دست به دعا برداشته، جسور و بی ادب نیست. بلکه حقارت و نیاز خود را اعلان کرده و از حضرتش استمداد می نماید، برای خدا تکلیف معین نمی کند. در واقع وظیفه اشخاص نیازمند، درخواست از شخص بی نیاز، به ویژه از پروردگار جهان است. گذشته از این «دعا»، ابزار ارتباط با خداوند و طلب راهنمایی برای یافتن راه صحیح از نادرست است.

در آیات قرآن، صفت «توکل» از بارزترین صفات انبياء از جمله حضرت نوح(ع) شمرده شده و ايشان همواره در برابر حوادث سخت اعتماد و تکیه گاهشان ذات پاک خدا بوده است. حضرت نوح(ع) در برابر دشمنان قدرتمند و سرسخت ایستادند و بی اعتنایی خویش را به نقشه‏ ها و افكار و بت هاى آنها نشان دادند و به اين وسيله ضربه ‏اى محكم بر آنان وارد ساختند و عامل شجاعت و شهامت ايشان همان ایمان به خدا و توکل بر ذات پاک او بود.

مشرکان بارها به ابوطالب مراجعه و از او خواستند دست از حمايت محمد(ص) بر دارد يا بين آنها و محمد(ص) فاصله نشود يا خود ابوطالب او را اصلاح كند. وقتی از تأثير گذاردن بر ابوطالب و رسول خدا مأيوس شدند، تصميم گرفتند كه تازه مسلمانان مستضعف را تحت فشار قرار دهند. حربه آزار و اذيت، به مؤمنان كارگر نشد؛ به همين دليل تصميم گرفتند كه پيامبر و طرفدارانش را مسخره و استهزاء كنند؛ و با برچسب هايى مانند ساحر، كاهن، شاعر و مجنون، پيامبر را از ميدان خارج كنند. حربه ديگرى كه مشركان بكار گرفتند محاصره اقتصادى بود.

ابن هشام در «سیره»خود نوشته است، حکم همسایه پیامبر بود. او پیوسته پیامبر(ص) را اذیت و با حرکت چشم و... مسخره می کرد. پیامبر(ص) او را نفرین کردند لذا پیوسته چشم و ابرویش تکان می خورد و به رعشه بدن گرفتار شد. همچنین پیامبر(ص) او را به طائف تبعید کرد.

خداوند در سوره جاثیه سخن از كسانى مى گويد كه به خاطر پرستش هوای نفس، قابلیت هدایت را از دست می دهند. در سوره مائده نیز به جمعى از يهوديان لجوج، اشاره مى كند که هواپرستی، کارشان را به تکذیب پیامبران الهی و حتی کشتن برخی از آن ها رساند و با این همه، زشتى اين عمل را درك نمى كردند. در سوره محمد(ص) نیز عده ای از منافقین مورد اشاره قرار گرفته اند که به خاطر پیروی از هوای نفس، پیامبر(ص) را مسخره می کردند. هواپرستی موجب از دست رفتن قدرت تشخيص فرد می گردد. امام علی(ع) نیز هواپرستی را آفت عقل می داند.

بهانه جويى ها، لجاجت ها و اصرار در كفر، حجابى بر گوش جان انسان مى افكند و بينايى دل را از او مى گيرد و حس تشخیص را از انسان سلب می کند و مانع درک و دید انسان می شود. به عبارتی دیگر، خداوند در اين گناهان اين اثر را آفريده كه صفاى قلب را از ميان مى برد و قدرت تشخيص را از انسان سلب مى كند. در قرآن مجید نیز به این معنا اشاره شده، از جمله: در آیه 101 سوره اعراف، 155 سوره نساء و ... .

منافقين و مشرکان زبان به انتقاد و مسخره گشودند که: خداوند برتر و بالاتر از اين است که مثال از عنکبوت، مگس و ... بیاورد و از این طریق در وحیانی بودن قرآن اظهار ترديد و تشکیک کردند، آيه فوق نازل شد و به آنها جواب داد.

اقليت اشرافى قريش مؤمنان ثابت قدم اما فقير مانند عمار، بلال و ... را مسخره و پيامبر(ص) را در عدم پيروي اشراف نکوهش مى کردند. آيه فوق نازل شد و به سخنان بى اساس آنها پاسخ داد.

لشکر اسلام براى مقابله با دشمن نیاز به گرفتن کمک از مردم داشت. هر کس به اندازه وسع خود پرداخت کرد. منافقان، کسانى که زیاد پرداخته بودند را به عنوان ریاکار معرفى مى کردند، و کسانى که مقدار ظاهراً ناچیزى کمک نموده بودند را به باد مسخره و استهزاء مى گرفتند. آيات فوق نازل شد و آنها را از عذاب خداوند بیم داد.

مشرکان بهانه جو، هنگامى که آیه اى نازل مى شد و دستور سختى در آن بود و سپس آیه دیگرى مى آمد و دستور سهل ترى در آن بود، مى گفتند: محمّد اصحاب خود را مسخره مى کند اینها نشان مى دهد که محمّد همه را از پیش خود مى گوید نه از ناحیه خدا. آیه فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت.