قصد قربت 9 مطلب

مشروعیت نذر برای امام حسین(ع) در ایام محرم؟

بر چه اساسی نذر برای امام حسین(ع) در ایام محرم مشروع است؟

اولا: نذر براى غير خدا دو صورت دارد: 1. نذر كردن براى بندگان خدا به نيّت تقرّب و جلب رضايت آنان «بدون توجه به خشنودى و يا خرسندى خدا»؛ چنين رفتارى، نوعى شرك و به منزله بت پرستى و باطل است. 2. نذر عملى خدا پسندانه «به خاطر تقرب به خدا و جلب رضايت او» و «هديه ثواب آن به يكى از اولياء الهى» است؛ چنین نذری بدون شک كارى پسنديده است.
ثانیا: به نظر علماى اهل سنّت‏ نیز اگر قصد نذركننده خود ميت و تقرّب به او از اين راه باشد جايز نيست، ولى اگر قصد او خداى متعال است و نيتش آن است كه زنده ‏ها از آن به نحوى بهره ببرند و در ضمن ثواب آن براى كسى باشد كه براى او نذر شده، در اين صورت وفاى به نذر واجب است و اين عمل از نوع هداياى زنده‏ ها بر مردگان است كه مشروع است.
ثالثا: نذر برای بزرگ داشت امام حسین(ع) از دو جهت مطلوب خداوند متعال می باشد: 1- سفارش خداوند به بزرگداشت فضائل اولیاء الله. 2- دستور خداوند مبنی بر توسل به اولیاء الله.

جايگاه و اهمیت «قصد قربت» در عبادات؟

آیا انجام عبادات به قصد رفتن به بهشت و نجات از دوزخ، با «قصد قربت» سازگار است؟

«قصد قربت» یکی از لوازم «عبادت» است و انجام «عبادت» براى رسيدن به پاداش و ترس از آتش دوزخ، با «قصد قربت» منافاتی ندارد؛ زیرا در سرتاسر قرآن براى تشويق مؤمنان به اطاعت پروردگار از نعمت هاى بهشتى سخن گفته شده و براى نهى از مخالفت، از عذاب هاى دوزخ انذار شده است. البته شكی نيست که اگر عبادت پروردگار تنها براى اداى شكر و شايستگى حق پروردگار باشد، عبادتى در حد بسيار اعلا انجام شده است، اما بدان معنی نيست كه طمع در جنت و خوف از عذاب و يا رسيدن به مواهب مادى، با خلوص نيت مخالفت داشته باشد.

مفهوم «قصد قربت» در عبادات

«قصد قربت» داشتن در عبادات به چه معناست؟

منظور از «قصد قربت» اين است كه انگيزه انسان در انجام عبادت فرمان خداوند باشد. به عبارتی، عبادت دو ركن دارد: نخست اين كه نفس عبادت ذاتاً مُقرِّب باشد؛ يعنى عملى باشد كه ذاتاً انسان را به خداوند نزديك كند. ديگر اين كه نيّت عبادت كننده نيز نزديك شدن و تقرّب به پروردگار باشد.

«حُسن فعلی» و «حُسن فاعلی» در عبادات

«حُسن فعلی» و «حُسن فاعلی» در عبادات به چه معناست؟

منظور از «حُسن فعلى» اين است كه عبادت ذاتاً مطلوب و محبوب معبود باشد؛ مثل سجده كه حُسن فعلى دارد، و ذاتاً مطلوب است، و مراد از «حُسن فاعلى» اين است كه انجام دهنده عبادت نيّت خوبى داشته باشد و عبادتش براى قرب به پروردگار باشد؛ نه براى هوى و هوس و رياكارى و مانند آن.

معنای عبارت «داعى بر داعى»

«داعى بر داعى» یعنی چه و چطور قصد قربت را در عبادت استیجاری توجیه می کند؟

انسان يك داعى و انگيزه بر عبادت دارد، و آن خداوند است ولی گاهى برای ايجاد اين انگيزه، انگيزه ديگرى دارد، كه آن را «داعى بر داعى» مىگويند. داعىِ اجير انجامِ عمل عبادى براى خداوند عالَم است، و انگيزه او بر اين كار مسأله حلال بودن اجرت است. به عبارت ديگر، او مزدى مىگيرد براى اين كه نماز استيجارى را به قصد قربت انجام دهد. اين راه، برای تجویز اخذ اجرت در عبادات راه خوبى است و بسيارى از فقها همين راه را رفتهاند.

نگاهي به فلسفه «وضو» و «غسل»

فلسفه «وضو» و «غسل» چيست؟

«وضو» از نظر بهداشتى، اثر قابل ملاحظه اى در نظافت بدن و از نظر اخلاقى و معنوى به خاطر قصد قربت اثر تربيتى دارد؛ درباره فلسفه غسل نيز بايد گفت: علاوه بر بحث نظافت، اثر خاصي در تعادل اعصاب سمپاتيك و پاراسمپاتيك دارد. چراکه به هنگام جنابت تمام بدن درگیر می شود و همه آن از این امر تاثیر می پذیرد. غسل علاوه بر این، بُعد عبادی نیز دارد، چراکه علاوه بر شستشوى جسم، به خاطر قصد قربت، باعث طهارت روح نيز مي شود.

فلسفه وضو گرفتن

فلسفه وضو گرفتن چیست؟

وضو داراى دو فایده روشن است: فایده «بهداشتى» و فایده «اخلاقى و معنوى». شستن و مسح کردن اعضاء باعث پاکیزگی آن ها و تماس آب با پوست، اثر خاصى در تعادل اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک دارد. از نظر اخلاقى و معنوى هم، چون با قصد قربت و براى خدا انجام مى شود اثر تربیتى دارد.

روش وضو گرفتن بهائیان

روش وضو گرفتن بهائیان چگونه است؟

میرزا بهاء در نحوه وضو قائل به اختصار شده و شستن دست ها تا آرنج و مسح سر و پا را لازم نمی داند و برای سهولت بیشتر، نیت و قصد قربت را نیز از وضو برداشته و وضو را به شستن معمولی دست و صورت، در صورت توانائی و بودن آب، برای سه نماز مختصر نموده است.

تفاوت ریا و سُمعه

ریا و سُمعه چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

«ريا» آن است كه عمل را طورى انجام دهد كه ديگران ببينند و از اين طريق كسب وجاهت و موقعيت براى عمل كننده حاصل شود، ولى «سمعه» آن است كه عمل نيكى دور از چشم مردم انجام دهد به اين هدف كه بعداً به گوش مردم برسد و موقعيتى در جامعه براى او فراهم شود. در واقع هيچ تفاوتى از نظر فساد و بطلان عمل و فقدان قصد قربت و آلودگى نيّت در ميان اين دو نيست.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109