نشانه ناخشنودی از «قضای الهی» از منظر امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) درباره نشانه کسی که از «قضای الهی» ناراحت و ناخوشنود است چه می فرماید؟

امام علی(ع) درباره نشانه های ناراحتی از «قضای الهی» می فرماید: «كسى كه براى دنيا غمگين باشد از قضاى الهى ناخشنود است». در حقیقت گاه ضررهایی به انسان می رسد که بر اثر ندانم كارى هاى خود اوست که بايد خود را ملامت كند و گاه بر اثر امورى خارج از اختيار انسان است، و از اين به قضاى الهى تعبير مى شود. لذا اندوهگين شدن براى اين امور، اظهار ناراحتى در برابر قضاى الهى است. از سویی تسليم بودن در برابر قضاى الهى، دو اثر مثبت دارد: اول موجب آرامش روح انسان شده و دوم يأس و نوميدى را از انسان دور مى كند.

«مسئول» بودن انسان در برابر اعمال خود

از ديدگاه قرآن و روايات، چگونه انسان «مسئول» اعمال خويش است؟

قرآن، انسان را در برابر اعمال خود مسئول مى داند و اساس موفّقيّت او را آزادى اراده و تلاش براي پيشبرد اهدافش معرّفى می کند مثل «لیس للانسان الا ما سعی»؛ ولی افراد تنبل براى فرار از مسئوليّت ها و جمعى از گناهكاران براى تبرئه خود، به تحريف مفهوم قضا و قدر و تفسير آن به يك معناى جبرى پرداخته، اين چنين وانمود مى كنند كه عامل نيرومندى، آنها را به اين صحنه ها كشانيده است. در احاديث اسلامى نیز اين گونه افراد محكوم شده و بر اين گونه طرز فكرها، خطّ بطلان كشيده شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ

نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

امالى شيخ مفيد، ص 338