برخی فقها، مانند «محقّق اردبيلى» با استناد به رواياتي که در آنها لفظ «المسلم» يا «الناس» وجود دارد، غیبت اهل ذمه و مسلمانان غیر شیعه را نیز حرام می دانند؛ زیرا کسانی كه جان و مالشان محترم است، تعرّض به آبروی آنان نیز جايز نیست. البته اين در صورتى است كه آنها متجاهر به فسق نباشند و كارهاى شان شكل توطئه و ضرر به مسلمين به خود نگيرد. ضمن اینکه خطاب «مؤمنان» در آيه 12 سوره حجرات و يا تعبير به «مؤمن» در روايات نیز دليل بر عدم شمول حكم غيبت نسبت به ديگران نمى شود؛ به تعبيری، اثبات شىء نفى ماعدا نمى كند.

از برخى روايات استفاده مى شود كه در «عصر ظهور» فقط مسلمانان روى زمين باقى مى مانند و از روايات ديگر می فهمیم يهود و نصارا تا روز قيامت باقى خواهند ماند. لکن رواياتي كه دلالت بر بقاى يهود و نصارا تا روز قيامت دارد با ظاهر آيات قرآن مطابق است و به اين خاطر بر طايفه اول مقدم است. بنابراین يهود و نصارا گرچه در اقليت اند و فاقد اختيار و اقتدارند؛ اما جان و مال و آبرو و ناموس آنها در پناه دولت اسلامى محفوظ است.

خداوند در آیه 55 سوره آل عمران خطاب به حضرت عیسى(ع) مى فرماید: «ما پیروان تو را تا روز رستاخیز بر کافران برترى مى دهیم». طبق این آیه، یهود و نصارى تا دامنه قیامت در جهان خواهند بود، امّا در روایات مربوط به ظهور حضرت مهدى(ع) مى خوانیم، او همه ادیان را زیر نفوذ خود در مى آورد. در پاسخ به این شبهه باید گفت: هیچ مانعى ندارد که اقلیتى از یهود و نصارى، در پناه حکومت حضرت مهدى(ع) با شرایط «اهل ذمه» وجود داشته باشند. زیرا مى دانیم حضرت مهدى(ع) مردم را از روى اجبار به اسلام نمى کشاند.

در سخنان معصومین(ع) به «پلورالیسم رفتاری» اشاره شده است. امام علی(ع) در نامه خود به مالک اشتر فرمود: «مهربانی بر و دوستی رعیت را برای دل خود پوششی گردان، و... چه رعیت دو دسته اند: دسته ای برادر دینی تواند و دسته دیگر در آفرینش با تو همانند می باشند». همچنین روایت شده امام علی(ع) با مشاهده پیر مرد فقیری از یهود یا نصارا فرمودند: چرا در زمان ناتوانی، حقوق او را نمی پردازید، سپس فرمودند از بیت المال بر او انفاق کنند. این روایات و روایات مشابه، نشانه «پلورالیسم رفتاری» در سیره ائمه(ع) می باشد.

در آیات قرآن پذیرش صلح با اهل کتاب، مشروط به دریافت «جزیه» از آنان است. از این رو قرآن می فرماید: «با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا و نه به روز جزا ایمان دارند، پیکار کنید تا زمانی که با خضوع و تسلیم، جزیه را به دست خود بپردازند». در واقع «جزیه» در فرهنگ اسلامی، نوعی از مالیات است که اهل کتاب به حکومت اسلامی می پردازند. در مقابل، حکومت اسلامی نیز متعهد می شود از مال، جان و ناموس آنان محافظت نماید. از این رو «جزیه» باج دادن و باج گرفتن نیست بلکه پرداخت نوعی خاص از مالیات است.