شناخت «اسباب نزول» آيات و راه حل تعارض بین آنها

چگونه می توان به «اسباب نزول» آیات قرآن دست یافت و راه حل تعارض بین این روایات چیست؟

چون «اسباب نزول» از طریق روايت به دست مى آيد و متأسفانه در گذشته حوادث ضبط نشده است، بنابراين غالب رواياتِ منقول چندان منابع قابل اعتمادي نيستند، جز اندكى كه بيشترِ آنها ضعيف السند و يا متعارض است. البته تشخيص درست از نادرست، مخصوصا در موارد تعارض، به يكى از راه هاى زير امكان دارد: 1. بايد سند روايت، به ويژه آخرين كسى كه روايت به او منتهى مى شود مورد اطمينان باشد. 2. بايد تواتر يا استفاضه روايات ثابت شده باشد، گرچه با الفاظ مختلف ولى مضمونا متحد باشند. 3. بايد رواياتِ سببِ نزول، به طور قطعى اشكال را حلّ و ابهام را رفع كند.

جواز بحث از فلسفه و علل احکام؟

آیا در دین اسلام بحث کردن در مورد فلسفه یا علل احکام شرعی جایز است؟

اسلام به ما اجازه داده درباره مصالح و مفاسد احكام بحث نماييم و از آن آگاه شويم، ولى چنان نيست كه اگر فلسفه حكمى براى ما قابل درك نباشد، بتوانيم آن را ترك كنيم. این مدعا دو دلیل دارد: 1- در قرآن مجيد و روايات اسلامى به طور مرتب در مورد فلسفه احکام بحث شده است و این دليل بر جواز بحث و گفتگو درباره آن است. 2- بسيارى از اصحاب پيامبر اكرم(ص) يا ائمه اطهار(ع) از اين پيشوايان بزرگ در مورد علل احكام سؤال مى كردند و آنها پاسخ هاى روشنى مى دادند و اين خود امضاى عملى از جانب معصومين(ع) نسبت به اين كار است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي بن موسي الرضا عليه السلام :

کان ابي اذا دخل شهر المحرم لايري ضاحکا و کانت الکابة تغلب عليه حتي يمضي منه عشرة ايام فاذا کان يوم العاشر کان ذلک اليوم يوم مصيبته و حزنه و بکائه و يقول: هو اليوم الذي قتل فيه الحسين عليه السلام

بحارالانوار، ج 44، ص 284