رجس 14 مطلب

دلالت «آیه صادقين» بر وجود امام زمان(عج)

«آیه صادقين» چگونه دلالت بر وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) دارد؟

«آیه صادقين» از آيات دلالت كننده بر وجود امام زمان(عج) است كه در آن چنين آمده است: «اى مؤمنين تقوا پيشه كرده و همراه با صادقين باشيد». مقصود از صادقين كسانى هستند كه صادق على الاطلاق هستند ولذا بطور مطلق، امر به اطاعت آنها شده است. مصداق صادقين در آيه كه از حاملان وحى هستند و از رجس و پليدى دورند همانا اهل بيت پيامبر(ص) هستند که اول آنها حضرت علي(ع) و آخر آنها حضرت مهدي(عج) مي باشند.

امکان «ولایت تکوینی» از ديدگاه قرآن

آیا از ديدگاه قرآن، امام(عليه السلام) می تواند «ولایت تکوینی» داشته باشد؟

«ولايت تكوينى» امام معصوم(ع) در آيات متعدد قرآن اثبات شده است. به تصریح قرآن کسی که عارف به علم الکتاب باشد می تواند در طبیعت تصرف و دخالت کند و شرط دستیابی به آن قرار گرفتن در زمره ی «مطهرون» است و مصداق آن در آیه تطهیر بيان شده است: «خدا چنين مى خواهد كه هر رجس و پليدى را از شما خاندان نبوت دور سازد و شما را از هر عيبى پاك و منزه گرداند». امام باقر(ع) می فرمایند: «منظور این آیه فقط ما[معصومین(ع)] هستیم».

مصداق «اهل البيت» در آیه تطهیر از دید روایات اسلامی

روایات اسلامی چه کسانی را به عنوان مصداق «اهل البیت» در آیه «تطهیر» معرفی می نمایند؟

مصداق عبارت «اهل البيت» در آیه «تطهیر» پيامبر(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) مي‌‌باشند. دليل آن چهار دسته روايت است که دسته ای مي گويد: آيه تطهير شامل همسران پيامبر(ص) نمي شود. يك دسته تاكيد دارد كه بعد از نزول این آيه، پيامبر(ص) چندین ماه هنگام نماز صبح كنار درب خانه فاطمه(س) می ایستاد و این آیه را قرائت مي‌فرمود و دسته چهارم که صراحتا مى گويد: اين آيه درباره رسول خدا(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) نازل شده است.

حکمت «وضو» رسیدن به طهارت باطنی

علت سفارش خداوند به پاكي از رجس و پليدي چيست و چگونه این امر موجبات طهارت روحی انسان را درپی دارد؟

قرآن، انسان را به وضو گرفتن امر کرده است و حكمت آن را در طهارت از هر پليدي و رجز قرار داده است. وضوگيرنده، با وضوي خويش، خود را از نجاست و كثافت مربوط به روح پاك مي كند. مراد از اين نجاست، نجاست و قذارت باطني است، اگر چه به صورت ظاهري پاك باشد؛ چون ديدن هر چه غير خداست و اعتماد به هر چه غير اوست، شرك باطني و مخالف توحيد خالص است. پس كسي كه وضو مي گيرد، مي خواهد از اين پليدي و رجس درون پاك شود تا موحّد مخلص براي مناجات با خدا گردد.

تاکیدات مکرر قرآن بر حرمت «شراب»

چرا قرآن، حکم «تحریم شراب» را با تاکیدات فراوان اعلام کرده است؟

قرآن حکم تحریم شراب را با تاکیدات بسیاری بیان کرده و می فرماید: «شراب از عمل شيطان است، از آن دورى كنيد تا رستگار شويد». نخست خطاب به مؤمنين شراب را گناهی روشن دانسته و با لفظ رجس و پليد آن را توصيف می کند و آن را از كارهاى شيطان معرفى مى كند، که نشانگر زشتى اين عمل پليد است. سپس دستور صريح بر ترك شرب خمر داده، و رستگارى را در سايه ترك شرب خمر مى داند؛ چراكه شيطان با شرب خمر قصد دارد بين شما دشمني ايجاد كند و شما را از ياد خدا باز دارد.

دلالت آیه تطهیر بر عدم عصمت ذاتی اهل بیت!

آیا زدودن و پاک نمودن رجس از اهل بیت طبق آیه تطهیر، به این معنی نیست که قبلا رجسی وجود داشته که از ایشان زدوده شده است؟!

اذهاب رجس و تطهیر در این آیه، به معنی «دفع و پیشگیری» است، نه به معنی «رفع و ازاله» رجس موجود. هر مسلمانی که آیه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» را می خواند، معنی اش این نیست که گمراه است و از خدا طلب هدایت می کند؛ بلکه طلب از دست ندادن هدایت یا استمرار و تثبیت آن یا افزایش آن است. ضمن اینکه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هنگام نزول آیه خردسال بوده‌اند و گناهی نداشتند تا رفع شود! همچنین پیامبر(ص) نیز قبل از نزول آیه معصوم بوده است. پس نمی توان اذهاب را بمعنی «رفع و ازاله» رجس دانست.

عصمت در عین اختیار

دیدگاه فقهاى شیعه در مورد اختیارى بودن عصمت براى معصوم چیست؟

علما و متکلمین شیعه راجع به عصمت معصومین اعتقاد دارند: این خود معصوم است که نفسش را به طرف طاعت تحریک کرده و از هر معصیتى باز مى دارد، نه این که از جانب خداوند یا دیگرى مجبور به انجام دادن این کار باشد.

دلالت آیه تطهیر بر عدم عصمت اهل بیت(ع)

آیا سخن دهلوى مبنى بر اینکه آیه تطهیر دلالت بر عدم عصمت اهل بیت(علیهم السلام) دارد صحیح است؟

دهلوى: اذهاب رجس مستلزم ثبوت آن در رتبه سابق است، و این با عصمت از ابتداى عمر سازگار نیست و تنها بر عصمت از هنگام تعلق اراده خداوند دلالت دارد. پاسخ: اذهاب دو نوع است: از بین بردن بعد از ثبوت (رفع)، و جلوگیرى از ثبوت (دفع). مقصود از اذهاب در آیه، دفع است نه رفع؛ زیرا امام حسن و امام حسین(ع) هنگام نزول آیه طفل بوده و هیچ رجسى در آنها نبوده تا بخواهد رفع شود. و با فرض رفع، آیه شامل پیامبر(ص) که طبق اجماع قبل از نزول آیه هیچ رجسی نداشته، نمی شود، در حالیکه پیامبر(ص) قطعا داخل در آیه است.

عصمت فاطمه زهرا(س)

آیا فاطمه زهرا(سلام علیها) معصوم بودند؟

از آیه تطهیر و روایات متواتری که اهل بیت را معرفی می کند و می گوید: فاطمه زهرا(س) یکی از آن پنج تن می باشد، عصمت ایشان ثابت می شود. چون خداوند فاطمه(س) را از رجس و پلیدی به دور می دارد و لذا کسی که از منظر الهی از رجس و پلیدی، مبرا باشد معصوم است. همچنین از آنجا که فاطمه(س)، نطفه‏ اش از غذاى پاک بهشتى است، و هنگام ولادت هم با فرستادگان غیبى به سخن پرداخته، و مدال فداها ابوها و سیدة نساء العالمین و ام ابیها و دهها مدال دیگر را دریافت کرده، همه دال بر عصمت اوست.

مراد از رجس در آیه تطهیر

مراد از رجس در آیة تطهیر چیست؟

رجس عبارت است از: هر پلیدی ظاهری مثل خون و گوشت خوک، یا پلیدی باطنی و روحی مانند زشتی های اخلاقی، و صفات بد و رفتار زشت، شرک، نفاق و بی ایمانی و... . لذا با توجه به این معنی و به نص آیه تطهیر عصمت اهل بیت ثابت می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ

نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

امالى شيخ مفيد، ص 338