محو 4 مطلب

تأثیرپذیری شیعه در عقیده «بداء»، از مختار ثقفی و فرقه کیسانیه!

آیا عقیده «بداء» از عقاید «مختار بن ابی عبید ثقفی» و فرقه «کیسانیه» بوده است و به عقاید شیعه رسوخ کرده است؟!

اولا: مفهوم صحیح بداء در نزد شیعه با عقیده انتسابی مخالفین تفاوت دارد؛ مخالفین شیعه معنی لغوی بداء (ظهور بعد از خفا، رای تازه پیدا کردن و پشیمانی) را به شیعه نسبت می دهند در حالی که بداء در نزد شیعه به معنی «تغییر سرنوشت و مقدّرات انسان توسط ذات الهی و با دخالت اعمال صالح خود انسان» است. در این «تغییر تقدیر»، ظهور برای انسان رخ می دهد، نه برای خدا و آنچه ظاهر می شود، «تقدیر اصلی و پوشیده خدا» برای انسان است.
ثانیا: بداء به معنی حقیقی آن سابقه دیرینه و ریشه در قرآن و سنت دارد.
ثالثا: انحراف «مختار» در مسأله «بداء» نیز ثابت و قطعی نیست.
رابعا: بر فرض انحراف مختار در مساله بداء، حقانیت این عقیده مخدوش نمی شود.

رابطه تعیین مقدّرات در شب قدر، با تلاش و اختیار انسان؟!

اگر در شب قدر مقدّرات معیّن می گردد، پس تلاش و اختیار انسان در آینده، چه معنا و مفهومی دارد؟!

باید توجّه کرد که این مقدّرات و سرنوشت انسان بر اساس اسباب و عللی که «اراده و اختیار بشر» نیز جزئی از آن است، رقم می خورد؛ بنابراین، با وجود تلاش اختیاری انسان مقدراتش تقدیر می شود. ضمن اینکه بخشی از مقدّرات انسان غیر حتمی بوده و قابل تغییر است.

لوح محو و اثبات

منظور از «لوح محو و اثبات» چیست؟

در آیه 39 سوره رعد به لوح محو و اثبات و لوح محفوظ اشاره شده است. تحقّق موجودات و حوادث جهان، دو مرحله دارد: یک مرحله قطعیت، که هیچ گونه دگرگونى در آن راه ندارد، و دیگرى مرحله غیر قطعى. در حقیقت گاهى یک حادثه را با علل ناقصه در نظر مى گیریم، که از آن تعبیر به مرحله محو و اثبات مى شود، و گاهی با علت تامّه اش، یعنى وجود مقتضى، و عدم مانع، که در لوح محفوظ ثبت می گردد. لازم به ذکر است که محو و اثبات، هرگونه دگرگونى را بر اثر تغییر شرایط یا وجود موانع شامل مى شود.

عواقب زياد خنديدن در روايات اسلامي

در روايات اسلامي چه عواقبي براي زياد خنديدن بيان شده است؟

در روایات آمده است که خندیدن زیاد: 1. موجب حقارت انسان در قيامت مى شود. 2. موجب دل مردگی مى شود. 3. ايمان را محو می کند. 4. اعتماد دوست و همنشين انسان را نسبت به انسان كم می کند. 5. هيبت و وقار انسان را از بین می برد. 6. موجب گريه در قيامت می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر عليه السّلام :

ما مِنْ رَجُلٍ ذکَرَنا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فى الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِکَ الدَّمْعَ حِجاباً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النّارِ.

الغدير، ج 2، ص 202