جلال الدين سيوطى می گوید: «علايمى كه هم اكنون براى بيان حركات حروف متداول است و مأخوذ از حروف مى باشد، از ابتكارات خليل بن احمد است و...». همچنین گفته شده تقسيم قرآن به قسمت هاى ده گانه و پنج گانه و حزب و جزء و تعيين علامت و نشانه براى آنها، به امر مأمون عباسى انجام گرفته است. از سویی کتاب «جمال القراء»، تقسيم بندى قرآن را به 30 جزء و هر جزئى را به 12 قسمت، كه مجموعا 360 قسمت باشد، را به دانشمند معتزلی «ابوعثمان عمرو بن عبيد» نسبت داده كه او نیز با درخواست منصور، خليفه عباسى اين كار را انجام داده است.

قرآن درباره نوشابه دوزخيان كه «صديد» است، مى فرمايد: «هر گردنكشِ گمراهى كه از حقّ روى گردان است نوميد شد، و به دنبال او دوزخ است و از «صديد» به او نوشانده مى شود، آنرا به زحمت جرعه جرعه سر مى كشد، او حاضر نيست آنرا بنوشد، و مرگ از هر سو به سراغش مى آيد و با اين همه نمى ميرد و به دنبال او عذاب شديدى است». «صديد» به چرك ها و خونابه اى كه ميان پوست و گوشت بدن به هنگام جراحت جمع مى شود اطلاق شده است.

«طه حسین» در توصيف دوران حکومت بنی امیّه می نویسد: «معاويه خلافت را تبديل به سلطنت كرد و آن را در فرزندان خود موروثى نمود؛ آنچه قرآن تحريم كرده، مباح شمرد و بر ضدّ كتاب و سنّت قيام نمود. خلفاي بني اميّه، احترام خاندان پيامبر(ص) را هتک نموده و امام حسين(ع) و فرزندان و برادرانش را به قتل رساندند و دختران پيامبر(ص) را به اسارت گرفتند، احترام مكّه و مدینه را هتك كرده! سه روز جان و مال و نواميس مردم مدينه را غارت کردند و حلال شمردند؛ اموال مسلمين بازيچه دست آنها بود و هر طور مى خواستند آن را صرف مى كردند و ...».

به تجربه تاریخ ثابت شده افرادی که از پذیرش حق، سرباز زدند، سرانجام با خوارى و ذلّت، باطل را پذيرا شدند و نمونه روشن آن، مردم عراق در عصر امام علي(ع) بودند كه رهبري پيشواي عادلي همچون امام علي(ع) را نپذيرفتند و هر روز با بهانه اى از اطاعت او سرباز زدند لذا بعد از مدتی حاکمان بی رحمی مانند حجّاج بر آنها مسلط شدند که به گفته مورخان تعداد کسانی كه به وسیله شكنجه هاى دژخيمان او كشته شدند، 120 هزار نفر بود.

امام علي(ع) در خطبه 101 درباره آينده مردم عراق پس از خود مي فرمايد: «گويا مى بينم شخصى بسيار گمراه و گمراه كننده بر مردم شام مسلط شده، و همچون حيوانات بر آنها بانگ مى زند و پرچم هاى خويش را در اطراف كوفه نصب مى نمايد! و ...». منظور امام(ع) از آن شخص بسيار گمراه يا «معاويه» است كه بعد از صلح با امام حسن(ع) مردم عراق را تحت شديدترين فشارها قرار داد، يا «عبدالملك بن مروان» است كه جنايتكار معروف تاريخ اسلام، يعنى «حجّاج» را بر كوفه و عراق مسلّط كرد تا ظلم و ستم را به شديدترين وجهي بر سر مردم عراق روا دارد! ولى هر چه هست اشاره به حاكمان بيدادگر بنى اميّه بوده است.

«قرآن» درباره پاداش آنان كه در راه خدا هجرت و جهاد مي كنند مى فرمايد: «آنها كه ايمان آوردند و هجرت كردند و در راه خدا با اموال و جان هايشان جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است و آنها رستگارانند * پروردگارشان آنها را به رحمت خود و خشنودى [خويش] و باغ هاى بهشتى كه نعمت هاى جاودانه دارد بشارت مى دهد». در اين آيه سه پاداش در نظر گرفته شده است: «رحمت الهى»، «خشنودى خدا» و «باغ هاى پر نعمت بهشت». ايمان، سبب آمرزش گناهان، هجرت، موجب جلب رضايت حقّ و جهاد با اموال و انفس، سبب بهره مندى از باغ هاى پر نعمت بهشت است.

امام علی(ع) در نهج البلاغه، به همه كسانى كه در جهاد با دشمن غدّار و مكّار، سستى نشان مى دهند و با عذرتراشى ها، شانه از زير بار مسئوليت تهى مى كنند هشدار مى دهد كه آينده اى بسيار تاريك در پيش داريد، آينده اى كه دشمن در آن بر شما مسلّط مى شود و چنان ضربات خود را بى رحمانه بر پيكر شما وارد مى كند كه عقل و هوش را از دست خواهيد داد.

ملاک پنهان ساختن حق و اظهار خلاف آن در تقیه، دفع ضرر دینی یا دنیایی است و از لحاظ عقلی تفاوتی نمی کند که چنین ضرری از سوی کافر یا مسلمان ظالم به انسان وارد شود. آیات دال بر تقیه در قرآن نیز اگرچه در مورد تقیه از کفار وارد شده اند، اما چنین شأن نزولی نمی تواند مخصّص آنها باشد. سیره پیامبر اکرم(ص)، صحابه، تابعین و علمای اهل سنت نیز گواه موارد متعدّدی است که در آنها از مسلمانان تقیّه کرده اند!

هارون در ابتداي حكومت خود نسبت به امام كاظم(ع) سختگیری چنداني نشان نمی داد؛ ولی به مرور زمان، حضرت را تحت فشار قرار داد تا جائي كه امام(ع) را دو بار به زندان انداخت و در مرتبه دوم چهار سال طول كشيد. هارون از اين كه شیعیان به امامت امام كاظم(ع) اعتقاد داشتند هراس داشت و سعايت برخی از نزدیکان امام(ع) نزد او و كينه شخصی «یحیی بن خالد برمکی» نسبت به امام(ع) همه دست به دست هم دادند تا هارون دستور قتل امام كاظم(ع) را در زندان صادر كرد.

«شریح بن هانی حارثی» از افراد سرشناس طایفه بنی حارث بود که دوران جاهلیّت و اسلام را درک کرده و از صحابه پیامبر(ص) و از یاوران نزدیک امام علي(ع) است که در تمام نبردها در رکاب حضرت بود و سرانجام در دوران حجّاج به شهادت رسید.