زمان از ویژگی های عالم ماده است؛ چون زمان مقدار حركت است که تنها در موجودات مادي وجود دارد. بنابراين تنها برای موجود مادی گذشته و حال و آينده معني پيدا می كند؛ امّا براي موجودي كه بالاتر از عالم ماده واقع شده، نه حركت معنایی دارد و نه زمان. براى ذاتى كه همه جا حضور دارد، و ازل و ابد را فراگرفته، ماضى و مضارع و حال بى‏ معنى است، همه حوادث در تمام طول زمان نزد او حاضرند (هر كدام در ظرف مخصوص خود) و او به همه حوادث و موجودات عالم، چه در گذشته و چه در حال و آينده يكسان احاطه دارد.
خداوند هميشه به ذات پاك خود كه علّت همه اشياء است احاطه دارد؛ به تعبير ديگر اگر ما آگاهى به علّت اشياء داشته باشيم مى‏ توانيم آگاهى به نتيجه و معلول آنان نيز پيدا كنيم، چرا كه هر علّتى تمام كمالات معلول و بالاتر از آن را دارد. به عبار دیگر خداوند عالم به ذات خویش است و چون ذات او علّت تمام اشیاء می باشد، تمام اشیاء با خصوصیات آنها و همه اتّفاقات عالم هستی از اول تا آخر در نزد او حاضر اند. پس هنگامى كه او به ذات خويش عالم باشد در حقيقت به همه آنها آگاه است.

درباره تاثير اظهار عجز در قبولي دعا، مرحوم «فاضل توني» فرموده اند: «بنده بايد چيزي را به عنوان هديه پيش مولا ببرد، كه مولا نداشته باشد؛ وگرنه اين هديه ارزشمند نيست». انسان نيز كه بنده خداست، بايد چيزي را به عنوان هديه پيش خدا ببرد. اما از آنجا که همه کمالات نزد خداوند است، و در پیشگاه او چیزی جز اظهار بندگی و تعبد مطلوب نیست، سزاوار است انسان بگويد: «من غير از بندگي چيز ديگري نياوردم».

حدیث تشبیه مورد اتفاق شیعه و سنی است گرچه با الفاظ مختلف نقل شده، از جمله: «کسى که مى خواهد به آدم در علمش، و به نوح در فهمش، و به ابراهیم در اخلاقش، و به موسى در مناجاتش (قدرتش)، و به عیسى در سنّتش، ... و به محمّد در تمام بودن و کمالش نگاه کند، پس به على بن ابى طالب نگاه کند». این حدیث با طرق مختلف و معتبر توسط احمد بن حنبل، حافظ احمد بن محمّد عاصمى و... نقل شده است.

بسيارى از امور كه به عنوان اهداف بعثت پيامبران يا فلسفه وجودى آنان گفته مى شود، در مورد «وجود امام» نيز صادق است. تقويت و تایید شناخت عقلى به وسيله بيان پیشوای معصوم، معرفت به اموری که عقل از درک آنها عاجز است، تشخیص و اجرای صحیح ترین قوانین مورد نیاز انسان، پرورش مراتب اخلاق و ... از اهداف پیامبران و امامان است.

ايمان سه مرتبه دارد؛ 1- ايمان تقليدى؛ یعنی به تقلید بزرگترها مؤمن شویم. 2- ايمان استدلالى؛ كه فرد مؤمن با دليل و برهان به ايمان دست مى يابد. 3- ايمان توأم با يقين؛ که فرد مؤمن با یقین به حقيقت راه پيدا مى كند؛ که این خود یا از طریق برهان و یا از طريق مشاهده می باشد. امام علی(ع) می فرماید «نمى چشد فردى طعم ايمان را مگر اين كه یقین کند که ضرر رساننده و نفع رساننده خداست». در روایت پیامبر(ص) آمده است که یقین همه ایمان و کمترین چیزی است که به انسان ها داده شده است.

ایشان در بيان اوصاف متقین مي فرمايد: «روشني چشمش در چيزي است كه زوال در آن راه ندارد». به عقیده شارحین سه احتمال در معنای «امور باقى و زوال ناپذير» وجود دارد: 1- مراد خداوند است؛ زیرا می دانند همه چیز غیر از خدا نابود می شود. 2- منظور نعمت های دائمی بهشت است. 3- منظور فضایل و کمالات نفسانی انسان است.

این کتاب توسط «عبد البهاء» فرزند «بهاء» در پنج قسمت نوشته شده است. قسمت اوّل مقالات در تاثیر انبیاء در ترقّی و تربیت نوع انسانی؛ قسم دوّم مقالات متعلّق به مسائل مذهب مسیحی؛ قسم سوم در علامات و کمالات مظاهر الهیّه؛ قسم چهارم در مبدأ و معاد و حالات مختلفه انسان؛ قسم پنجم مقالات در مواضیع مختلفه. با مطالعه قسمت اول این کتاب می بینید که جناب عبدالبهاء تا چه اندازه در مسیر ریا کاری و حیله ورزی سلوک کرده و حق و عدالت را زیر پای خود محو و پایمال نموده است.

پیامبران از نظر روحى و معنوى، از نیروى ایمان فوق العاده و علم و دانش سرشار بهره مند بودند و بیش از هر چیز، این دو عامل روحى بود که عوامل گناه و انحراف را در وجود آنها محکوم نموده بود. پیدایش این کمالات روحانى معلول چند عامل عمده و اساسى بوده است: 1- وراثت. 2- انتقال فضایل و کمالات روحى از راه تربیت. 3- یک رشته علل ناشناخته. 4- موهبت مخصوص الهى. 

مادى ها مى گویند: محکم ترین دلیل در اثبات خدا، برهان نظم است. لکن برهان نظم وقتى دلیل بر این مدّعا است که از روز اوّل جهان با آن همراه باشد، در صورتى که ممکن است بى نظمی های بسیاری در ابتداى خلقت وجود داشته و به تدریج تکامل یافته، در این صورت مانعى ندارد نظم موجود مولود تصادف باشد. اما در پاسخ باید گفت: اولا: توجیه تکامل تدریجى تنها مى تواند نظمى را به وجود آورد که شرط اولیه بقاى موجودات است ولى نمى تواند ضامن کمالات دیگر باشد. ثانیا: هیچ اثری از آن موجودات ناقصی که از بین رفته یافت نشده است.

ابن تیمیه مى گوید: هیچ کس مساوى با رسول خدا(ص) در فضایل نیست، نه على و نه غیر او. پاسخ: ما تابع نص هستیم و از آیه مباهله و ادله دیگر استفاده مى شود که على(ع) در تمام کمالات مانند پیامبر(ص) است. مثلا: پیامبر(ص) خطاب به على(ع) فرمود: «من از خدا چیزى نخواستم جز آن که مثل آن را براى تو درخواست نمودم و از خدا چیزى درخواست ننمودم مگر آن که به من عطا نمود. جز آن که به من خبر داده شد که بعد از من پیامبرى نخواهد بود. از این رو تا شخصى در همه فضائل با پیامبر(ص) برابر نباشد حضرت نمى فرماید: «من از اویم».