ناشزه 3 مطلب

مراد از «وَاضْرِبُوهُنَّ؛ و آنان (زنان) را بزنيد»؟!

آیا دستور قرآن با خطاب «وَاضْرِبُوهُنَّ؛ و آنان (زنان) را بزنيد» نشانه ظالمانه بودن احکام اسلامی در حق زنان نیست؟!

اولا حکم بیان شده فقط مخصوص به زنانی است که در قبال وظایف زناشویی خود کوتاهی و از تمکین به آن سرکشی و طغیان می کنند و شامل تمامی زنان نمی گردد. ثانیا جواز چنین برخوردی با زن بعد از آن است که ابتدا مرد همسرش را موعظه کند و در مرحله دوم از او دوری کند. بنابراین اگر زن در یکی از همان دو مرحله اول از سرکشی خود دست بردارد، همسرش حق تعدی و دست درازی به او را ندارد. ثالثا جواز چنین برخوردی بنابر برخی روایات و سخنان فقها باید بسیار ملایم باشد؛ یعنی اگر موجب کبودی یا آسیب شود، زن حق قصاص دارد. رابعا توسل به خشونت و زور برای اجبار شخص به انجام وظایفش در همه نظام های حقوقی دنیا امری مشروع است. خامسا مردان نیز اگر از ادای وظایف خود در قبال همسران خویش کوتاهی کنند، زنان حق دارند با توسل به زور - که معمولا به خاطر ضعف آنها با مراجعه به حاکم شرع اعمال می شود - آنها را مجبور به ادای مسئولیت‌های شان بکنند و تبعیضی در این بین علیه زنان وجود ندارد.

نمونه هایی از «تعزيرات» در قرآن

آيا می توان نمونه هایی از «تعزيرات» را در قرآن مشاهده نمود؟

قطع رابطه 50 روزه پيامبر(ص) و مسلمانان با سه نفر از اصحاب به خاطر عدم شركت در جنگ، مجازات ثعلبه _كه با اصرار فراوان و با دعاي پيامبر(ص) صاحب ثروت و گله هاى فراوان شد و زكات مالش را نپرداخت_ از طريق نزول آيه عذاب درباره وی و نگرفتن زكاتش از سوی پيامبر و سه خليفه، سرزنش با زبان و زدن با كفش درباره مردان و زنان بدون همسری كه زنا كرده ‌اند، اجازه به شوهران برای مجازات زنان ناشزه ای كه وظايف زناشوئی را ترك كرده اند از طريق پند و اندرز، كناره گيری و تنبيه بدنی از موارد تعزير در قرآن است.

فلسفه حکم «تنبیه زن» در اسلام؟!

آیا این سخن صحیح است که جواز «تنبیه زن» در دین اسلام متناسب با موقعیت زن در عصر جاهلیت بوده و با شأن و شخصیت زن در حال حاضر سازگاری ندارد؟

خداوند می فرماید: «زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند دهید؛ ... و [اگر راهی جز شدت عمل نبود]  آنها را تنبیه کنید». بر این اساس برخی می گویند: این نوع رفتار با شأن زن سازگاری نداشته و مناسب عصر جاهلی است. در پاسخ گفته می شود: 1- هرگز تناسبی در این حکم و موقعیت زن در جاهلیت وجود ندارد. 2- در تفسیر «وَاضْرِبُوهُنَ» آمده، زدن نباید دردآور باشد. 3- زدن زمانی است که زن حقوق مرد را رعایت نمی کند، و مرد را مصمم به طلاق می کند. و از آنجا که طلاق افسد است، لذا با زدن، دفع افسد به فاسد می کند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الصادق عليه السلام

إن الله تبارک و تعالي يقول : الصوم لي و انا أجزي عليه

خداوند تبارک و تعالي مي فرمايد : روزه از من است و پاداش آنرا من مي دهم

ميزان الحکمة 6 / 389