لوح 9 مطلب

منظور از راندن شیاطین با شهاب آسمانی در بیان قرآنی؟!

قرآن در آیه 16- 18 سوره حجر سخن از «برجهای محفوظ» در آسمان می کند که خداوند آنها را با «شهاب مبین» در برابر نفوذ «شیاطین» حفظ می کند، آیا این سخن با علم جدید و درک ما از شهاب سنگ سازگار است؟!

این آیه شبيه آياتى است كه با تمثیل و کنایه در صدد تشبيه «معقول» به «محسوس» است. منظور از آسمان در آن عوالم ملكوت است و منظور از نزديک شدن شياطين به آسمان و «استراق سمع» و «طرد شدن آنها» به وسيله «شهاب ها» اين است كه اين شياطين هر گاه بخواهند به عالم فرشتگان نزديک شوند، به وسيله نور ملكوت طرد مى شوند. البته از آنجا که می توان با شواهد قرآنی و حدیثی، آسمان را به معنای آسمان معنوی و ستارگان را می توان به معنای شخصیت های روشنی بخش جامعه انسانی دانست، با توجه به این معانی، معنای آیه این است که همواره شياطين در تلاشند تا به آسمان حقیقت راه يابند و با انواع‏ وسوسه ها در دل مؤمنان راستين و حاميان حق نفوذ كنند. اما مردان الهى و رهبران راه حق از پيامبران و امامان گرفته تا دانشمندان متعهد، با امواج نيرومند علم و تقوای خود آنان را از نزديک شدن به اين آسمان باز می دارند.

ضرورت و اهمیّت طرح مسأله بداء؟!

طرح مساله بداء چه ضرورت و اهمیّتی دارد؟!

بداء یکی از عقاید شیعه و از مسائلی است که اهل سنّت شیعه را بخاطر اعتقاد به آن مورد اتهام قرار می دهد. از طرف دیگر یهودیان عقیده دارند که دست خدا بعد از خلق جهان بسته است و موجب شبهاتی راجع به قدرت مطلق خدا در تغییر مقدرات شده اند.

ضمن اینکه اعتقاد به بداء آثار فراوانی دارد و طرح مسأله بداء زمینه اعتقاد به آن و جلب این آثار را فراهم می کند. از جمله این آثار اثبات قدرت مطلق خدا و مقید نبودن حوزه آن به مشیت ها و تقدیرهای پیشین است. همچنین با اعتقاد به بداء است که آدمی امید به آینده و انگیزه ای برای جبران گناهان خود و انجام کارهای نیک مثل صله رحم و صدقه دادن و... پیدا می کند. نیز باور به بداء، آثار بسیار سازنده و مفیدی برای درک بهتر مسائل مربوط به مهدویت و ظهور دارد.

با توجه به این دیدگاه ها، طرح مسأله بدا و تبیین صحیح آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

لوح محو و اثبات

منظور از «لوح محو و اثبات» چیست؟

در آیه 39 سوره رعد به لوح محو و اثبات و لوح محفوظ اشاره شده است. تحقّق موجودات و حوادث جهان، دو مرحله دارد: یک مرحله قطعیت، که هیچ گونه دگرگونى در آن راه ندارد، و دیگرى مرحله غیر قطعى. در حقیقت گاهى یک حادثه را با علل ناقصه در نظر مى گیریم، که از آن تعبیر به مرحله محو و اثبات مى شود، و گاهی با علت تامّه اش، یعنى وجود مقتضى، و عدم مانع، که در لوح محفوظ ثبت می گردد. لازم به ذکر است که محو و اثبات، هرگونه دگرگونى را بر اثر تغییر شرایط یا وجود موانع شامل مى شود.

چگونگی نزول وحی بر پیامبر(ص)

وحی چگونه بر پیامبر(ص) نازل می شد؟

از مجموع احادیث بر می آید که وحی الهی با سلسله واسطه هایی از فرشتگان به پیامبر(ص) می رسید و گاهی نیز که خداوند مستقیما آن حضرت را مورد خطاب قرار می داد، از شدّت سنگینی وحی، حضرتش بیهوش می گشت. همچنين از روایات استفاده مى شود كه جبرئيل گاه به صورت اصلى بر پيغمبر نازل مى شد و گاه به صورت «دحيه كلبى» نمايان مى گشت.

رابطه تعیین مقدّرات در شب قدر، با تلاش و اختیار انسان؟!

اگر در شب قدر مقدّرات معیّن می گردد، پس تلاش و اختیار انسان در آینده، چه معنا و مفهومی دارد؟!

باید توجّه کرد که این مقدّرات و سرنوشت انسان بر اساس اسباب و عللی که «اراده و اختیار بشر» نیز جزئی از آن است، رقم می خورد؛ بنابراین، با وجود تلاش اختیاری انسان مقدراتش تقدیر می شود. ضمن اینکه بخشی از مقدّرات انسان غیر حتمی بوده و قابل تغییر است.

موضع متضاد قرآن درباره علم غیب پیامبر اسلام(ص)!

موضع قرآن درباره علم غیب پیامبر اسلام(ص) چیست؟ از بعضی از آیات قرآن بر می آید که ایشان علم غیب نداشتند و در عین حال، بعضی دیگر از آیات این علم را برای ایشان اثبات می کنند؟!

آیاتی که علم غیب را از رسول خدا(ص) نفی می کنند، «علم غیب استقلالی» را از ایشان نفی می کنند و آیاتی که علم غیب را برای ایشان اثبات می کنند «علم تبعی» را اثبات می کنند؛ یعنی هیچ موجودی غیر از خداوند مستقلا هیچ گونه آگاهی از غیب ندارد؛ بلکه تنها با عنایت او به علم غیب آگاه می شوند.
اصولا وحى آسمانى كه بر پيامبران نازل مى شود نوعى «علم غيب» است كه در اختيار آنان قرار مى گيرد؛ الفاظ و مضامین وحی را کسی جز خدا نمی دانست؛ آنگاه که خدا اراده کرد کسی را به رسالت برگزیند، او را بر آن الفاظ و مضامین آگاه کرد.
براساس گروهى از آيات قرآن مجيد برخى از پيامبران و اولیاء الهی گذشته داراى علم غيب بوده اند؛ اگر آنها داراى علم غيب بوده اند، به طريق اولى پيامبر اسلام(ص) به عنوان خاتم انبیاء نيز بهره اى از علم غيب داشته اند.

گنجی که خضر(ع) مخفی نمود؟!

گنجى که حضرت خضر(علیه السلام) اصرار بر حفظش داشت چه بود؟

گنجى که حضرت خضر(ع) در جریان همراهی موسی(ع) با خود، اصرار بر حفظش داشت، در بعضی از روایات به لوحی که کلمات حکمت آمیز بر آن نوشته بود و در بعضی دیگر به لوحی از طلا تفسیر شده که با هم منافاتی ندارند.

منظور از «امّ الکتاب»

منظور از «امّ الکتاب» چیست؟

طبق آیه 39 سوره رعد، خداوند هر چه را بخواهد محو و هر چه را بخواهد ثابت نگه مى دارد و ام الکتاب نزد اوست. واژه «اُم» در لغت، به معنى اصل و اساس هر چیزى است؛ بنابراین ام الکتاب (کتاب مادر) به معنى کتابى است که اصل و اساس همه کتب آسمانى است و همان لوحى است که نزد خداوند از هر گونه تغییر و تبدیل و تحریفى محفوظ است و همه حقایق عالم و همه حوادث آینده و گذشته و همه کتب آسمانى در آن درج است و هیچ کس به آن راه ندارد، جز آنچه را که خدا بخواهد افشا کند.

معرفی کتاب بیان عربی

بیان عربی چه کتابی است؟

بیان عربی کتاب علی محمد باب است. بیان عربی یازده واحد است و در ضمن هر واحد نوزده مطلب به ترتیب و شماره بیان می کند، و مثل بیان فارسی هر بابی به نحو مستقل ذکر نمی شود. بیان عربی مانند فهرست مفصّلی است از بیان فارسی، باختلاف آنکه در بیان عربی یازده واحد تمام ذکر شده است، و همه به عربی نوشته شده است. مطلع این کتاب با این عبارات مهمل و بی معنا شروع می شود: «بسم الله ذی العلم ذی العالمین الحمد لله العلم ذی العالمین و انّما البهاء من الله علی الواحد الاوّل ثمّ من یشاء ...».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ أعلى الإحسانِ

ايثار، بالاترين نيکوکارى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22