آزادى 20 مطلب

غلبه نهائی «ليبراليسم» بر جهان!!

با چه منطقی متفكران غربي سیطره نهائی جهان را با «لیبرالیسم» مي دانند؟

برخى از متفكرين غربى، آينده جهان را در سيطره «ليبراليسم» يعنى آزادى همه جانبه بشر، دانسته و تنها راه نجات را در اين فرضيه خلاصه مى كنند. آنها معتقدند چون لیبرالیسم گسترش بیشتری داشته است سایر فرهنگها را در خود حل خواهد کرد و غالب خواهد شد؛ اما اين فرضيه ایرادهايي دارد از جمله اين كه با «اصل فطرت» انسان سازگار نبوده و بنيادگرايي اسلامي را ناديده گرفته و به مشکلاتی چون پوچ گرایی، بحران خانواده، اعتیاد، خشونت، ناامنی، بی بند و باری جنسی و ... دچار شده است.

«جهاد ابتدايى»؛ عملی خشونت‌طلبانه یا عاقلانه و منطقی؟

آيا بر فرض اين‌كه در اسلام «جهاد ابتدايى» مشروع باشد آيا اين كار نشانه خشونت‌طلبی نيست؟

«جهاد ابتدايى» نه تنها نشانه‌ خشونت‌طلبي نيست؛ بلكه در موارد خاصى با عقل و منطق هماهنگ است و سه نوع آن در قرآن آمده است. «جهاد ابتدايى» گاهي براى خاموش كردن آتش فتنه، گاهي براي جلوگيرى از طغيان طاغيان و باغيان و گاهي براي از بين بردن موانع تبليغات اسلامى صورت مى‌گيرد. برخى از دستورات دينى نيز كه ظاهري خشونت‌آميز دارند منافاتى با رأفت اسلامى ندارند و آنان كه به اسلام، تهمت خشونت مي‌زنند يا از تعاليم اسلامى دورند يا دشمنان كينه‌توزى هستند كه اسلام را مانع منافع نامشروع خود مى‌بينند.

رابطه عدالت خداوند و ضرورت معاد

چه رابطه اى میان «عدالت پروردگار» و «معاد» وجود دارد؟

جهان هستی بر مدار عدالت و قانون بنا شده، از سویی انسان نیز در مسیر تعالی و تکامل معنوی و اخلاقی، دارای «آزادى اراده و اختیار» است. اما از آنجا که ممکن است انسان از این آزادى سوء استفاده کرده و به ظلم و فساد و گناه دست بزند، لازم است دادگاه و محکمه اى تعیین شود که همگان بدون استثنا در آن حضور یابند و به جزاى اعمال خود برسند. والا اگر هر کس هر کاری خواست بکند و هیچ جوابی هم به کسی ندهد، قانون عدالت پروردگار که بر جهان هستى حاکم است نقض خواهد شد.

منافات نداشتن «تقسيم روزي» با تلاش و كوشش انسان

اگر خداوند تقسیم کننده روزی است پس تلاش و کوشش چه فائده ای دارد؟

خداوند زمینه روزی را در درون و بیرون وجود انسان قرار داده؛ در صورتی که انسان تلاش و کوشش کند و از فکر و درایت خود استفاده نماید و در جامعه عدالت اجتماعی باشد همه مردم به آن روزی که در آیات و روایات وعده آن داده شده و خداوند برایشان مقدر کرده می رسند. البته خداوند براى اين كه مردم روزى را تنها نتيجه تلاش و كوشش خود ندانند گاهی بدون تلاش و کوشش به برخی افراد روزی می دهد، که این یک استثنا می باشد.

عوامل پیدایش «تصوف» و گرایش به آن در جوامع اسلامی

چه عواملی موجب پیدایش «تصوف» و گرایش به آن در جوامع اسلامی می گردد؟

برخی عوامل آن عبارتند از: 1- ترویج اسلام بدون روحانيت كه باب طبع بسیاری از سياسیون است؛ 2- آزادى عمل و پیروی از آیین و مذهبى كه بيشتر درون و حال را مى نگرد و کاری به برون و قال ندارد؛ 3- تلاشهاى استعماری؛ چرا که در تعلیمات تصوف مسائلى چون جهاد و مبارزه وجود ندارد و از این روست که جاى پاى استعمار در تاريخ تصوّف به خوبى نمايان است.

عواقب افراط در استفاده از «مباحات»

طبق بیان امام علی(علیه السلام) در خطبه 86 نهج البلاغه، استفاده بیش از حد از «مباحات» چه عواقبی می تواند داشته باشد؟

امام علي(ع) درباره عواقب استفاده افراطي از مباحات مى فرمايد: «به خود بيش از حدّ آزادى [در استفاده كردن از مباحات] ندهيد! كه استفاده افراطى از مباح و آزادى، شما را در طريق ظالمان قرار خواهد داد». تجربه هاى فراوان نيز نشان داده است آنها كه بيش از حدّ بر آزادى ها و استفاده از مباحات تكيه مى كنند، سرانجام در پرتگاه محرّمات سقوط خواهند كرد.

برده دارى در اسلام

چرا اسلام مسأله بردگى را به طور کلى الغا نکرده و طى حکمى آزادى همه بردگان را اعلام ننموده است؟

بعضى بر اسلام خرده مى گیرند که چرا این آئین الهى با آن همه محتوا و ارزش هاى والاى انسانى مسأله بردگى را به کلى الغاء نکرده است؟

در پاسخ باید گفت: اسلام طرح و برنامه دقیق و زمان بندى شده براى آزادى بردگان ارائه کرد که همه آنها تدریجاً آزاد شوند، بى آنکه این آزادى، عکس العمل نامطلوبى در جامعه به وجود آورد.

مواد این طرح عبارتند از: 1 ـ بستن سرچشمه هاى بردگى. 2- گشودن دریچه آزادى. 3- احیاى شخصیت بردگان. 4- رفتار انسانى با بردگان. 5- معرفی انسان فروشى به عنوان بدترین کار.

آیه «لکم دینکم...» و جواز بت پرستى

آیا آیه 6 سوره «کافرون» آزادى انتخاب دین را مجاز مى شمارد؟!

پندار دلالت آخرین آیه سوره «کافرون» که مى گوید: «آئین شما براى خودتان و آئین من براى خودم»، بر مفهوم «صلح کل» و اجازه به مشرکین برای باقی ماندن بر آئینشان، پنداری بسیار بى اساس است. زیرا لحن آیات به خوبى نشان مى دهد این تعبیر نوعى تحقیر و تهدید است، یعنى آئین شما ارزانى خودتان باد و به زودى عواقب نکبت بار آن را خواهید دید. شاهد گویاى این مطلب، صدها آیه قرآن مجید است که شرک را در تمام اشکالش مى کوبد، از هر کارى منفورتر مى شمرد و گناهى نابخشودنى مى داند.

سرچشمه اعتقاد به جبر و اختیار

اعتقاد به جبر و اختیار از کجا سرچشمه میگیرد؟

علیرغم اینکه اختیار و آزادى اراده یک احساس عمومى بین انسان ها است، امّا دلیل جبرگرایی برخی این است که مى بینند «محیط» و «تربیت» و «وراثت» روى افراد اثر مى گذارد و «تلقینات» و «تبلیغات» و «فرهنگ اجتماعى» نیز بدون شک در فکر و روح انسان مؤثّر است و گاهی هم «وضع اقتصادى» انگیزه حرکت هایى در انسان مى شود. مجموعه این امور سبب مى شود که گمان کنند انسان از خود اختیارى ندارد، بلکه عوامل «درون ذاتى» و «برون ذاتى» دست به دست هم مى دهند و ما را وادار مى کنند که تصمیم هایى بگیریم.

دلیل آزادى اراده و اختیار انسان

چه دلیلى بر آزادى اراده و اختیار انسان وجود دارد؟

همه انسانها در این مسئله توافق دارند که باید «قانون» بر جوامع انسانى حکم فرما باشد و تمام افراد در مقابل قوانین «مسئولیّت» داشته و کسانى که از قانون تخلف کنند باید به نحوى «مجازات» گردند. این مسئله که از آن به «وجدان عمومى مردم جهان» تعبیر مى کنیم، روشن ترین دلیل بر آزادى اراده انسان و دارا بودن اختیار است. چگونه مى توان باور کرد که انسان در اراده و عملش مجبور باشد ولى او را در برابر قوانین مسئول بدانیم و به هنگام تخلّف در قانون به پاى میز محاکمه بکشانیم و بگوییم چرا چنین کردى؟

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الباقر عليه السّلام :

بَلا فى اِثْنَيْنِ مِنْ اَصْحابِهِ قالَ: فَلمّا مَرَّبِها تَرَقْرَقَتْ عَيْناهُ لِلْبُکاءِ ثُمَّ قالَ: هذا مَناخُ رِکابِهِمْ وَ هذا مُلْقى رِحالِهِمْ وَهيهُنا تُهْراقُ دِماؤُهُمْ، طوبى لَکِ مِنْ تُرْبَةٍ عَلَيْکِ تُهْراقُ دِماءُ الاحِبَّةِ.

بحارالانوار، ج 44، ص 258