هنگامى که عثمان در محاصره و نزدیکِ کشته شدن بود، عایشه به قصد مکّه بیرون رفت و ابن عبّاس را دید و به او گفت: «اى ابن عبّاس! به تو عقل و زبان داده شده است. پس مبادا مردم را از کشتن این طغیانگر (عثمان)، باز دارى. من مى دانم که او بلاى خاندانش مى شود آن گونه که ابو سفیان در ماجراى بدر، گروهش را دچار بلا ساخت».

ابوالقاسم محمّد بن ابى حُذَیفة، نوه عتبة بن ربیعه که از سران مشرکان و پسردایی معاویه بود، با هجرت پدر و مادرش که مسلمان شده بودند به حبشه، در حبشه متولد شد و پس از شهادت پدرش در دامان عثمان بزرگ شد. او در محاصره خانه عثمان و قتل او شرکت داشت. وی از یاران على(ع) بود که فرماندار مصرشد وهنگامى که معاویه بر مصر مسلّط شد به دستور او به شهادت رسید.

مالک بن حارث نخعى با دویست مرد از کوفه، حکیم بن جبله عبدى با صد نفر از اهالى بصره و ششصد تن از اهالى مصر به فرماندهى عبد الرحمان بن عدیس بلوى به همراه عمرو بن حمِق خزاعى و سعد بن حمران تجیبى و محمّد بن ابى بکر، حرکت کرده و در جایى معروف به ذو خشب فرود آمدند. عثمان به دنبال على(ع) فرستاد و از او خواست که برای او وساطت کند. در نهایت و پس از مذاکرات بسیار آنان خواسته امام(ع) را اجابت کردند و باز گشتند.

عثمان وقتی دید مردم به کشتن وی رأی داده اند نزد على(ع) آمد و در خواست کمک کرد. امام(ع) فرمود: من بارها تو را نصیحت کردم ولی تو سخن خود مى گویى [و کار خود مى کنى]... و به سخن مروان بن حکم و سعید بن عاص گوش مى دهى. عثمان گفت: از این پس سخن تو را گوش مى دهم؛ و على(ع) به سوى مصریان رفت و آنان را باز گرداند.

طلحة مردم را بر ضدّ عثمان برانگیخته و فرماندهى محاصره کنندگان خانه او را در دست داشت. عثمان به امام علی(ع) گفت: آیا راضى مى شوى که من کشته شوم و نعمت و کارت از دست برود؟ امام(ع) فرمود: نمی گذاریم طلحه خلافت را به دست بگیرد. سپس به سوى مردم رفت و نماز ظهر و عصر را با آنان خواند و مردم از گرد طلحه پراکنده شدند. چون طلحه چنین دید، رو به عثمان آورد و از کرده هاى قبلى اش پوزش خواست .

عثمان در محاصره بود که مروان نزد عایشه آمد و گفت: ام المومنین! امیر المؤمنین عثمان به تو سلام و رحمت خداوند را مى رساند و مى گوید: مردم را از من دور کن که هر چه بگویى، انجام مى دهم. عایشه در حالى که دستمالى در دستش بود و آن را اصلاح مى کرد، گفت: به خدا سوگند، دوست داشتم رفیقت عثمان، در این دستمال بود و درِ آن را مى بستم و در دریا مى انداختم.

خداوند در آيه 85 سوره قصص وعده بازگشت به حرم امن الهى را به پيامبرش مى دهد. اين وعده در يكى از سخت ترين روزهاى زندگى پيغمبر اكرم(ص) كه مى خواست حلقه محاصره دشمنان كينه توز را بشكند و از لابه لاى شمشيرهاى آنها بيرون آيد و از مكه به مدينه هجرت كند به او داده شد.

مشرکان بارها به ابوطالب مراجعه و از او خواستند دست از حمايت محمد(ص) بر دارد يا بين آنها و محمد(ص) فاصله نشود يا خود ابوطالب او را اصلاح كند. وقتی از تأثير گذاردن بر ابوطالب و رسول خدا مأيوس شدند، تصميم گرفتند كه تازه مسلمانان مستضعف را تحت فشار قرار دهند. حربه آزار و اذيت، به مؤمنان كارگر نشد؛ به همين دليل تصميم گرفتند كه پيامبر و طرفدارانش را مسخره و استهزاء كنند؛ و با برچسب هايى مانند ساحر، كاهن، شاعر و مجنون، پيامبر را از ميدان خارج كنند. حربه ديگرى كه مشركان بكار گرفتند محاصره اقتصادى بود.

قريش هنگامى كه متوجه شد اسلام به پيش مى رود، به مشورت پرداختند كه عهدنامه اى بين خود امضاء كنند كه از اين پس با بنى هاشم و بنى عبدالمطّلب رابطه ازدواج برقرار نكنند، همچنين نه چيزى به آنها بفروشند و نه از آنها بخرند. براى تحكيم اين پيمان و براى آنكه كسى از آن باز نگردد آن را در داخل خانه كعبه آويختند. پس از سه سال عهدنامه را موريانه از بين برد و افرادى كه از اين عمل زشت و غير انسانى به تنگ آمده بودند، در صدد لغو پيمان بر آمدند و آن را لغو كردند.

عبدالله بن بدیل در جنگ صفين دلیرانه و بى امان می جنگید تا به معاويه نزديك گشت و معاويه چون روزگار را برخود تنگ يافت، دستور داد او را سنگ باران کنند. سپاه شام از هر سو به وى يورش آوردند و او و يارانش را در محاصره قرار دادند تا آن که با سنگ زدن، وی را ناتوان ساختند و او را با گروهى از يارانش به شهادت رساندند.