آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در يك آيه قرآن قبض ارواح به خدا نسبت داده شده و در آيه ديگر به فرشتگان و در جاي ديگر به رسولان الهى، اما هيچ گونه تضادى ميان آنها نيست؛ زيرا قبض كننده اصلى ذات پاك خداست و در عالم اسباب، عزرائيل مجرى اين فرمان است و او نيز به وسيله گروهى از فرشتگان و رسولان الهى كه اشاره به همان فرشتگان است، اين مأموريت را انجام مى دهند.

گرچه در آياتی قبض ارواح به خدا نسبت داده شده ولى از آيات ديگر قرآن استفاده مى شود كه اين كار به وسيله فرشتگان صورت مى گيرد. در سوره سجده، آيه 11 آمده است كه خداوند به پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) دستور مى دهد در مقابل انكار معاد از سوى مشركان (بگو: فرشته مرگ كه بر شما مأمور شده، قبض روح شما مى كند، سپس به سوى پروردگارتان باز مى گرديد)؛ «قُلْ يَتَوَفّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذى وَكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ اِلى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ». قابل توجّه اينكه در اينجا سخن از فرشته مرگ در ميان است، فرشته اى كه براى اين كار مأموريت دارد، در حالى كه در آياتی، قبض كننده ارواح، خدا معرّفى شده و در آيه 42 سوره زمر، مجموعه اى از فرشتگان «اَلَّذينَ تَتَوفّاهُمُ الْمَلائِكَةُ». و در آيه 61 سوره انعام رسولان الهى «تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا».
كمى دقت در آيات فوق، نشان مى دهد كه هيچ گونه تضادى در ميان آنها نيست؛ زيرا قبض كننده اصلى ذات پاك خداست و سپس در عالم اسباب فرشته بزرگ مرگ (عزرائيل) مجرى اين فرمان است و او نيز به وسيله «گروهى از فرشتگان» و رسولان الهى كه اشاره به همان فرشتگان است، اين مأموريت را انجام مى دهد. اصولا حوادث مهم اين جهان به وسيله فرشتگان صورت مى گيرد كه همه سر بر فرمان خدايند و مجرى فرمان اويند و مرگ كه يكى از حوادث مهم اين جهان است، از اين قانون مستثنى نيست.(1)