تاريخ سه گونه است: «تاريخ نقلى» كه گزارش مجموعه حوادث جزئى گذشته است و حکمی کلی درباره گذشته یا امروز ندارد. «تاريخ علمى [یا تحلیلی]» كه بیان گر قواعد و سنّت هاى حاكم بر زندگى انسان هاست؛ و تاریخی قابل تعمیم، علمی و روشن گر راه آینده است. «فلسفه تاريخ» كه با جنبه های عقلی و کلی اش تبیین کننده تحول جامعه ها از گذشته تاریخ تا آینده است. قرآن مجيد تنها به نقل حوادث تاريخى قناعت نكرده بلكه با اشاره به قوانين كلّى حاكم بر جامعه ها از تغيير و تحوّل هاى تاريخى و پيشرفت و سقوط جامعه ها پرده برمی دارد.

امتیازات نهضت عاشورا که در دیگر حوادث تاریخی یا وجود نداشته و یا به این اندازه پر رنگ نبوده و یا همه این امتیازات را یک جا در خود جاى نداده است، از این قرار است:

1. اهداف و انگیزه هاى خالص الهى؛ 2. کشته شدن حجّت خدا توسّط مردمى به ظاهر مسلمان؛ 3. یاران همراه امام(ع) افرادى مؤمن، وفادار، فداکار و پاکباخته بوده اند. 4. ذلّت ناپذیرى عاشوراییان؛ 5. مظلومیّت، در ابعاد مختلف؛ 6. از دیگر امتیازات این حماسه بزرگ، قدرت تأثیرگذارى آن در افکار عمومى مسلمانان، بلکه آزادمردان جهان در طول تاریخ است.