ابلاغ نشدن حدیث غدیر در مکّه و عرفات، نشانی از عدم دلالت آن برای ولایت علی(ع)!

چرا رسول خدا ولایت علی(ع) را در مکه یا عرفات طرح نکردند؟! اگر حدیث غدیر بر ولایت علی دلالت داشت حتما آن را در مکانی طرح می کرد که همه مسلمین شاهد باشند نه اینکه فقط برای اهل مدینه در غدیر خم ابلاغ کند!

اولا: ابلاغ خلافت در غدیر خم دستوری الهی و مطابق با وحی بود: رسول خدا(ص) «هیچ حرکتی انجام نداد و هیچ نگفت مگر آنکه دستورش از جانب خداوند فرا رسید». ایشان موظف بود آیه ابلاغ را در همان مکانی که محل نزول این آیه شریف بود، ابلاغ کند و مسلمین را در جریان محتوای این آیه شریفه قرار دهد.

ثانیا: حتی اگر بپذیریم که بیشتر مخاطبان پیامبر اهل مدینه بودند، باز ایرادی بر ابلاغ پیام درغدیر وارد نمی شود؛ چرا که ابلاغ خلافت علی(ع) برای اهل مدینه حسّاسیّت بیشتری داشت؛ زیرا مدینه آبستن فتنه بود و چنانکه سیر وقایع تاریخی نشان داده، مخالفتها و جدالهای قدرت طلبانه از مدینه شروع شد!

ثالثا: طبق شواهد موجود در منابع اهل سنّت، رسول خدا(ص) می خواست، خلفای بعد از خویش را در «مکه» نیز معرفی کند؛ امّا حوادثی رخ داد که مانع این امر مهم در آن مکان شد. کتابهای اهل سنت چنین می گویند که رسول خدا(ص) تصمیم داشت تا در مکه «خلفای دوازده گانه» را معرفی کند، امّا حوادثی رخ داد که نه تنها نگذاشت، حضرت این مسأله را بیان کند؛ بلکه باعث دل نگرانی حضرت نیز شد.

امامت از اصول دین

آیا قرآن امامت را به عنوان یک اصل از اصول دین بیان کرده است؟

از آنجا که امامت در دیدگاه علمای شیعه به معنای جانشینی حضرت رسول(ص) در همه شؤون هدایتگری و تربیتی و رهبری جامعه است و بایستی امام معصوم باشد و این مهم را فقط خداوند می داند و اوست که این جانشینان را معین می کند، لذا امامت نزد شیعیان یکی از اصول دین دانسته می شود.
آیات بسیار زیادی از قرآن نیز به جایگاه این موضوع مهم تصریح یا اشاره دارد اما این آموزه مهم مثل دیگر اصول و فروع دین با همان ادبیات و طبقه بندی ای که در میان علمای علم کلام بیان می شود، در قرآن طبقه بندی نشده است.

معنای عبارت «ذوي القربي» از منظر روايات اهل سنت

روایات اهل سنت درباره معنای عبارت «ذوي القربي» چه می گویند؟

در تفسیر این عبارت روايات فراوانى در منابع اهل سنت مانند: شواهد التنزيل، الدّر المنثور، فضائل الصحابه، حلية الاولياء، مستدرك الصّحيحين، الصّواعق المحرقه و ... آمده است كه منظور از «ذوي القربى»، خویشاوندان پيامبر(ص) است و به اتفاق شیعه و سنی، امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و فرزندانشان جزء آن محسوب می شوند. با اين وجود بعضي براى كم رنگ كردن مقام اهل بيت(ع) مخاطب آيه را كفار قريش گرفته‌اند. درحالی که آنها اصلا رسالت پيامبر(ص) را قبول نداشتند چه رسد به اینکه بخواهند اجر ایشان را ادا کنند.

اهميت «آيه مباهله»؟

«آيه مباهله» از چه جهت دارای اهميت می باشد؟

اول اینکه مسأله مباهله نشانه حقانيت پيامبر(ص) در رسالت است؛ زیرا کسی كه ايمان قطعي به راه خود ندارد مباهله نمي كند. دیگر اینکه اين آيه سندی روشن بر عظمت مقام اهل بيت(ع) نزد خداوند است؛ چرا که پیامبر(ص) در این عرصه فقط آنان را به همراه خود برد و این نشانه افضلیت آنها را بر تمام امت می باشد.

فضيلت امام علي(ع) در آيه 17 سوره «هود»

آيه 17 سوره «هود» بيانگر چه فضيلتي براي امام علي(علیه السلام) مي باشد؟

به اعتقاد بسياري از علماي اهل سنت، مراد از «شاهد» در آيه «أفمن كان على بيّنة من ربّه و يتلوه شاهد منه ...» امام على(ع) است. به عنوان نمونه حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» روايات متعددى كه بالغ بر 16 روايت مى شود در ذيل اين آيه آورده است که گواهى مى دهد منظور از «شاهد» در آيه فوق على(ع) است.

آيه «وزارت» و دلالت آن بر جانشيني امام علي(ع)

کدام آیه قرآن به «آيه وزارت» مشهور است و چگونه بر جانشيني امام علي(علیه السلام) دلالت دارد؟

آیات 29 تا 32 سوره «طه» از قول حضرت موسى(ع) می گوید: «خداوندا وزيرى از خاندانم براى من قرار ده، برادرم هارون را، با او پشتم را محكم كن و او را در كارم شريك ساز». در ذيل اين آيات روايات متعددى در منابع معروف اهل سنت ديده مى شود كه حكايت از اين دارد كه پيامبر(ص) براى پيشبرد اهداف رسالتش همين خواسته را از خداوند تقاضا كرد. با اين تفاوت كه به جاى نام هارون نام على(ع) را گذاشت.

تفاسیر عجیب علمای اهل سنت از واژه «اولی الامر»

علمای اهل سنت در تفسیر واژه «اولی الامر» چه مصادیقی برای آن ذکر کرده اند؟

مفسران اهل سنّت «اولی الامر» را به معنى صحابه، فرماندهان لشگر، خلفاى چهارگانه، علما، جماعت اهل حل و عقد و حكّام و شاهان تفسير كرده‌اند. آنچه آنها را در تنگنا قرار داده تا تفسيری ارائه دهند كه به يقين هيچ يك از ياران رسول خدا(ص) زمان نزول آيه چنین تفسیری از آن نداشتند، همان پيش داورى هايى است كه مانع مى شود مفهوم آيه را در امامان معصوم جستجو كنند.

تاكيد قرآن بر وجود «حجت الهي» در هر عصر و زمان

آيا قرآن لزوم «حجت الهي» را در هر عصر و زمان تاييد مي‌كند؟

در پاره اى از آيات قرآنى اشاره شده است كه «حجت الهي» در هر عصري لازم است. آيه شريفه «اِنَّما اَنْتَ مُنْذِرُ وَ لِكُلِّ قَوْم هاد» نشان مى دهد كه هر قومى در هر عصر و زمانى هدايت‌گرى دارند.

اشاره قرآن به علم وسيع امامان معصوم(ع)

در کجای قرآن به علم وسيع امامان معصوم(علیهم السلام) اشاره شده است؟

قرآن در آيات متعددی به علم وسيع امامان(ع) اشاره كرده است. در جایی به مومنین یاد می دهد که در وقایعی که اتفاق می افتد به «اولی الامر» مراجعه کنید چراکه آنها به ریشه مسایل آگاهند و آنرا برایتان روشن می کنند؛ و در جای دیگر می فرماید: «در آنچه نمیدانید به اهل ذکر مراجعه کنید». در احاديث متعددى كه از طرق اهل بيت(ع) به ما رسيده و حتی اهل سنت نیز آنرا نقل کرده اند، «اولی الامر» و «اهل ذکر» به معصومین(ع) تفسیر گردیده است.

منظور از «ذوي القربي» در آیه «مودت»

منظور از «ذوي القربي» در آيه 23 سوره شوري که به آیه «مودت» معروف است، چيست؟

مفسران شيعه و سنی گفته اند: منظور از «ذوى القربى»، نزديكان پيامبر(ص) هستند. در مقابل، سه تفسير ديگر ذکر شده که خلاف استعمال قرآنی و مفهوم لغوی این کلمه است و ظاهرا به منظور كم رنگ كردن مقام اهل بيت(ع) مطرح شده‌ است. با توجه به این آیه پیامبر(ص) اجرى براى خود از مردم نخواسته است بلکه از ضميمه آيات قرآن فهميده مي شود محبت ذوی القرباى او راهى به سوى خدا است؛ چرا كه اين مودّت، دريچه اى است به سوى مسأله امامت و ادامه خط رهبرى رسول خدا(ص) در امّت و هدايت مردم در پرتو آن.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

إنّ لکلٍّ أجلا لا يَعْدُوهُ

براى هر چيز مدّتى است که از آن تجاوز نمى کند

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46