کُمَیل بن زیاد نخعی کوفی از یاران امام على و امام حسن(ع) است. وی از پیش گامان شورش کوفیان علیه عثمان بود و در جنگ صِفّین نیز، شرکت کرد، و از طرف امام على(ع) فرماندار هیت شد اما عملکرد ضعیفی داشت. او سخنان زیبایی از جمله دعای کمیل را از امام علی(ع) نقل کرده. و در سال 82 هجرى به دست حَجّاج به شهادت رسید.
بعد از شهادت امام حسین(ع)، قیام هاى توابین و مختار در انتقام از واقعه عاشورا از سوى شیعیان و محبین اهل بیت برپا شد. از دل قیام مختار، کیسانیه ظهور کرد که می توان آن را سر آغاز تشکیل فرق در مذهب حقه شیعه قلمداد نمود.
بعد از شهادت امام حسین(ع)، قیام هاى توابین و مختار در انتقام از واقعه عاشورا از سوى شیعیان و محبین اهل بیت برپا شد. از دل قیام مختار، کیسانیه ظهور کرد که محمد بن حنفیه را امام بعد از امام حسین(ع) معرفى کردند و مرگ محمد بن حنفیه را انکار کرده و او را مهدى موعود دانستند که در کوه رضوى پنهان گشته و در آینده ظهور خواهد کرد و جهان را پر از عدل و داد خواهد نمود.
قال علي بن موسي الرضا عليه السلام :
کان ابي اذا دخل شهر المحرم لايري ضاحکا و کانت الکابة تغلب عليه حتي يمضي منه عشرة ايام فاذا کان يوم العاشر کان ذلک اليوم يوم مصيبته و حزنه و بکائه و يقول: هو اليوم الذي قتل فيه الحسين عليه السلام
بحارالانوار، ج 44، ص 284