حج تمتع 4 مطلب

وجودِ «ازدواج موقّت» در عصر پيامبر اكرم(ص)

آيا «ازدواج موقّت» در عصر پيامبر اكرم(صلی الله عليه و آله و سلم) نیز وجود داشته است؟

به اتفاق علماى اسلام و ضرورت دين، «ازدواج موقت» در آغاز اسلام مشروع بوده و دليل محكمي بر نسخ آن نداريم و طبق قانون علم اصول بايد حكم به بقاء اين قانون كرد و جمله مشهور عُمر كه «دو متعه در زمان پيامبر(ص) بود كه من آنها را حرام كردم و بر آنها مجازات مى كنم، متعه زنان و حج تمتع» گواه روشنى بر عدم نسخ اين حكم در زمان پيامبر(ص) است. در روايات متعدد اهل سنت نيز تصريح شده كه اين حكم در زمان عمر نسخ شده نه در زمان پيامبر(ص) و رواياتي كه حاكي از نسخ اين حكم در زمان پيامبر خدا(ص) هستند بسيار پريشان و ضد و نقيض هستند.

اعتقاد اسلام به «اصالت اجتماع»

آيا اسلام معتقد به «اصالت فرد» است يا «اصالت اجتماع» را قبول دارد؟

طرفداران اصالت جامعه، منافع جمع را بر فرد مقدّم مى‌دارند و اسلام طرفدار اصالة الاجتماع است. در روايت آمده كه: «خداوند با جماعت است» و «بر تو باد همراهى جماعت». از اين رو گاه افراد بايد فداى جامعه شوند. وقتى كيان اسلام به خطر مى‌افتد افراد بايد جان خود را فداى جامعه كنند. مانند حركت‌هاى انتحارى كه در اصل شهادت طلبانه است. عبادت‌هاى ما هم جمعى است و هم فردى؛ عمره مراسمي فردي است؛ اما حج تمتّع عبادتي جمعى است، پس اسلام طرفدار جامعه است.

«قوشجى» و توجیه نظر «عمر» در مسأله متعه

سخن قوشجى در توجیه نظر عمر بن خطاب پیرامون ازدواج موقّت چیست و آیا سخن او صحیح است؟

قوشجی در توجیه نظر عمر راجع به تحریم حج تمتع و ازدواج موقت و حی علی خیر العمل، این نظر را اجتهاد مجتهدی در برابر اجتهاد مجتهدی دیگر می داند. و این بسیار مایه تاسف است؛ زیرا نظرات نبی اکرم که طبق قرآن کلامش تماما وحی است کجا و اجتهاد شخصی چون عمر که احکام دین را با حمل فروع بر اصول و حدس و گمان به دست می آورد کجا؟ مخالفت در جایى جایز است که مجتهدى در برابر مجتهدى مثل خودش قرار بگیرد، نه این که اجتهاد در برابر نص ّ صریح قرارگیرد  و مجتهد بر خلاف شرع فتوا دهد.

دیدگاه عثمان درباره حج تمتع

دیدگاه عثمان درباره حج تمتع چه بود؟

بخارى و مسلم از مروان بن حکم نقل مى کند: در بین راه مکّه و مدینه شنیدم که عثمان از متعه حجّ و از جمع بین عمره و حجّ نهى مى کرد، چون على این را دید با صداى بلند براى حجّ و عمره تلبیه گفت و فرمود: «من سنّت رسول خدا(ص) را به خاطر گفته هیچ یک از مردم ترک نمى کنم». ابن قیم مى نویسد: عثمان رأى و نظر خود را در این مسأله از عمر گرفته است. ابن عباس می گوید: عمر مى گفت: بخدا قسم من شما را از متعه حج نهى مى کنم در حالیکه این حکم در کتاب خدا وجود دارد و پیامبر خدا آن را انجام مى داد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال رسول الله(صلى الله عليه وآله):

مَنْ حجَّ أوِ اعْتَمَرَ فَلَمْ يَرْفَثْ وَلَمْ يَفسُقْ يَرْجِع کَهَيئَةِ يَوْم وَلَدَتْهُ اُمُّهُ.

کسى که حج يا عمره انجام دهد و در آن گناه و فسقى مرتکب نگردد، برمى گردد، همانند روزى که از مادر متولد شده است.

سنن دارقطنى: 2 / 284