«هدایت فطری» انسان در قرآن

قرآن در تبیین «هدایت فطری» انسان چه می فرماید؟

قرآن در تبیین «هدایت فطری» انسان مى‌ فرمايد: «خداوند فجور و تقوا را به نفس آدمى الهام كرد»؛ در واقع خداوند درك حسن و قبح عقلى را به صورت فطرى در درون جان انسان قرار داده، تا او را در مسير سعادت و تكامل هدايت كند. همچنین در سوره «روم» مسأله فطرى بودن دين مطرح شده؛ آن هم دين «حنيف» يعنى خالى از هر گونه گرايش به سوى باطل و كجى. از سویی تعبير به «دين»، تمام مبانى اصول دين و حداقل كليّات فروع دين را شامل مى ‌شود. همچنین در سوره «علق» نیز از تعلیم آدمی به وسیله قلم و مسائلی که نمی دانسته سخن می گوید.

علم غیب مخصوص خداوند، نه پیامبران!

علم غیب مخصوص خداوند است اگر پیامبران و امامان نیز از علم غیب بهره مند باشند لازم می آید که پیامبر و امام در این ویژگی با خداوند شریک باشند و این امری باطل است.

لازمه ی بهره مندی پیامبران و امامان از علم غیب، شریک شدن با خدا نمی باشد تا باطلی صورت گیرد؛ چرا که آنها در این امر استقلالی ندارند، بلکه این علم توسط خداوند متعال به آنها داده شده است؛ پس شراکتی مطرح نمی گردد. به عبارت دیگر اعتقاد به علم غيب براى پیامبران و ائمه(عليهم السلام) هرگز مساوى با غلوّ يا اثبات الوهيت برای آنان نمى ‌باشد و آنچه سبب شریک شدن در این صفت است اثبات «علم غيب بالذات و بالاستقلال» است، نه علم غيبى كه به اذن خداوند باشد.

شهادت ائمه ومسأله علم غیب

چرا علم غیب ائمه مانع از شهادت آنان نشد؟

در این که انبیاء و امامان معصوم(ع) از علم غیب به تعلیم الهى آگاهند بحثى نیست، ولى در چگونگى این علم و همچنین در وسعت و گسترش آن سخن بسیار است. بعضی آن را «بالقوه» و نه «بالفعل» می دانند، یعنی هر وقت اراده کنند از اسرار غیب آگاه می شوند، خداوند به آنان الهام می کند، و یا کتبى نزد آنها است که با نگاه به آن، از اسرار غیب باخبر مى شوند؛ یا این که هر زمان خدا اراده کند از این اسرار با خبر مى شوند و به اصطلاح حالت "بسط" به آنان دست دهد و در زمان حالت قبض، این علوم موقّتاً پنهان مى شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

اَلْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ وَفْدُ اللَّهِ، وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُکْرِمَ وَفْدَهُ وَ يَحْبُوَهُ بِالْمَغْفِرَةِ.

حج گزار و عمره گزار، واردشدگان بر خداوند مى باشند و بر خدا است که وارد شده بر خود را گرامى داشته، او را مشمول مغفرت و آمرزش خويش قرار دهد.

وسائل الشيعه: 4/116