ترتيل 5 مطلب

شبهه «وحیانی نبودن الفاظ قرآن»

پاسخ كسانی كه احتمال داده اند الفاظ و عبارات قرآن «وحيانى» نيست و معانى آن بر قلب پيامبر(ص) اِلقاء شده و ايشان آن را در قالب الفاظ درآورده اند چيست؟

در پاسخ بايد گفت: اولا: به تصريح قرآن، الفاظ و عبارات و ساختار آن، از آنِ خدا است و با دستِ وحى انجام گرفته است. ثانیا: با اعجاز و تحدّى قرآن منافات دارد؛ زيرا گستره عاجز بودن شامل پيامبر(ص) نيز مى شود. ضمن اینکه چنين برداشتى از دو آيه از سوره «بقره» و «شعراء» كاملا سطحى مى نمايد؛ زيرا مقصود از «قلب» در آنها، شخصيّت درونى پيامبر(ص) است كه شخصيّت حقيقى او را تشكيل مى دهد.

نحوه تلاوت «قرآن» توسط «متّقین»

امام علي(علیه السلام) در خطبه 193 نهج البلاغه، درباره نحوه تلاوت «قرآن» توسط «متّقین» چه فرموده است؟

امام علي(ع) دراین باره می فرماید: «قرآن را با تدبّر تلاوت کرده و به وسيله آن، جان خويش را محزون می سازند». از این رو، آنان قرآن را به صورت ترتيل خوانده و خود را مخاطب قرآن دانسته، به گونه ای که: «هنگامى كه به آيات تشويق و پاداش هاى الهى می رسند، گويى آن بشارت را با چشم مى بينند، و نيز هنگامى كه به آيه بیم و انذار مى رسند، گويى فريادها و زبانه هاى آتش را با گوش می شنوند». در واقع ايمان آنها به مرحله شهود رسيده و حقايق جهان آخرت را با همه وجودشان لمس مى كنند.

معنای ترتیل قرآن

ترتیل قرآن به چه معنى است؟

واژه «ترتیل» از ماده «رَتَل» به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» است؛ بنابراین، آیه «وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیْلاً» اشاره به این واقعیت دارد که: آیات قرآن گرچه تدریجاً نازل شده است، اما روى نظم و حساب و برنامه بوده است. اما درباره تلاوت قرآن که دستور داده شده با ترتیل خوانده شود، منظور اینست که کلمات آن را درست و کامل و با صدای زیبا ادا کرده و در آیات آن تدبّر کنیم و عبرت بگیریم.

ترتیل قرآن از منظر روایات

ترتیل قرآن در روایات اسلامى چگونه تفسیر شده است؟

درباره ترتیل قرآن در روایات آمده که: آیات قرآن را نباید تند خواند و هدف این نباشد که حتما سوره تمام شود، بلکه با مکث و با صدایی خوب خوانده شود و در آیات بهشت و جهنم تفکر شود و ... لذا در روایات تأکید شده که آیات قرآن را به عنوان الفاظی خالی از محتوا تلاوت نکنیم بلکه هدف ما تحقق بخشیدن به محتوای قرآن باشد، اما متأسفانه بسیاری از مسلمانان به این نکته توجه نمی کنند و هدفشان فقط ختم سوره است.

قرائت ترتیل در قرآن

منظور از ترتیل در قرائت قرآن چیست؟

«ترتيل» به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» است. ازپيامبر(ص) در مورد ترتيل قرآن نقل شده: «حروف و کلمات آن را کاملاً روشن ادا کنيد آن را با سرعت پشت سر هم نخوانيد، به هنگام برخورد با عجائب قرآن توقف کنيد و بينديشيد و دل ها را با آن تکان دهيد». و از ائمه نيز نقل شده: «آيات را با تأنّى و صداى زيبا بخوانيد و هنگام آيات دوزخ به خدا پناه بريد و هنگام آيات بهشت از خدا بهشت را بطلبيد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام :

ما مِنْ اَحَدٍ قالَ فى الحُسَينِ شِعْراً فَبَکى وَ اَبکْى بِهِ اِلاّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الْجَنّةً وَ غَفَرَ لَهُ.

هيچ کس نيست که درباره حسين عليه السّلام شعرى بسرايد و بگريد و با آن بگرياند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب مى کند و او را مى آمرزد.

رجال شيخ طوسى ، ص 289