تبرک 10 مطلب

شباهت کار شیعیان به کار امت نوح، در شرک و بت پرستی!

آیا کار شیعیان در زیارت قبور و طلب شفاعت، همانند کار امت نوح نیست که مجسمه سه تن از مومنان را ساختند و آنان را شفیع قرار دادند؟!

قرائن قرآنی نشانگر تفاوت ماهوی گرامی داشت بت ها نزد قوم نوح با آموزه های اصیلی هم چون توسل و زیارت قبور نزد شیعیان است. بت پرستان قوم نوح حقیقتا بت ها را می پرستیدند و آنها را «الهه» و خدای خود مى دانستند. این مسأله از تعبیر «آلهه» در آیه 23 سوره نوح کاملا مشخص است. در واقع اشتباه مهمّی که وهابیون و دیگر مخالفان زیارت قبور مرتکب می شوند این است که شفاعت طلبيدن از اوليا و توسل به آنها را که درخواستی مبتنی بر توحید و از درگاه پروردگار است، با شفاعت طلبيدن مستقیم از بت ها و خواستن حاجات از آن موجودات بى جان و بى عقل و شعور مقايسه مى كنند. هيچ کدام از زیارت کنندگان مراقد پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) را پرستش نمى كنند.

این مسأله در میان شیعیان و دیگر مسلمانان معتقد به آموزه توسل بدیهی است که وجود مقدس شخص یا مرقد او، به هیچ وجه مورد پرستش قرار نمی گیرد و تأثیر مستقیم و اصلی در برآورده شدن حاجات، همواره از آن خداوند دانسته می شود. زیرا عبادت، خضوع در مقابل دیگرى به عنوان آن است که او خدا یا پروردگار است یا کارهاى خدا به او سپرده شده است. این در حالی است که در توسل به پیامبران و صالحان و شهدا هیچ یک از این قیدها وجود ندارد، بلکه تنها از این جهت به آنان توسل مى شود که بندگان مورد احترام خدایند و دعاى آنان نزد خداوند سبحان مستجاب است. ائمه اهل بیت و معصومین(ع) و دیگر اولیاء الله نزد شیعیان همان بندگان صالح و مورد احترام خداوند هستند و ساختن مراقد برای آنها و تبرک جستن به آثارشان به هیچ وجه شائبه «الوهیت» این ذوات مقدس را حتی در اذهان عادی ترین شیعیان پدید نیاورده است.

دلیل تقدس تربت امام حسین(ع) نزد شیعیان؟

چرا تربت امام حسین(ع) برای شیعیان مقدس است؟

طبق قانون تداعی و محاكات(یادآوری و الگوگیری)، سجده بر تربت كربلا خاطره فداكارى سالار شهيدان حسين بن على(ع) را در قلوب افراد نمازگزار زنده‏ مى‏ كند و ارواح پاك و دل ‏هاى بيدار را دعوت به پيروى از آن مكتب عالى نموده، روح جانبازى و فداكارى را در زمينه‏ هاى مساعد تقويت مى‏ نمايد.
تربت حسینی در میان انبیاء و اولیای الهی از جایگاه مهم و شناخته شده ای برخوردار بوده است. طیق روایتی از ام سلمه، رسول گرامي اسلام(ص) هر وقت اين تربت را مي ديدند اشك از چشمان مبارکش جاری می شد و از شهادت مظلومانه ی امام حسین(ع) در كربلا سخن می گفتند. ایشان تربت امام حسین(ع) را استشمام و آن را می بوسید.
در متون حدیثی و فقهی، آثار متعددی برای تربت حسینی ذکر شده است. در احادیث گفته شده که تربت حسینی، شفابخش بیماری‌ هاست، ولی شرط تأثیر آن پیروی از امام حسین(ع) و اعتقاد به آن حضرت دانسته شده است.

شرك بودن تبرک به آثار انبیاء و اولیاء(ع)!

آیا تبرک جستن به آثار انبیا و اولیا(عليهم السلام) شرک محسوب مى شود؟

تبرک جستن به آثار اولیاء و انبیاء مخصوص شیعه نیست بلکه مسلمان هاى جهان عموماً در حرم پیامبر به قصد شفا یا تبرک دست بر ضریح آن حضرت می کشند. اینگونه رفتارها برای اظهار محبت یا استشفا انجام می گیرد.البته هیچ مسلمانى این طور فکر نمى کند که شفا دهنده اش خاک یا آهن است! بلکه مقصودش این است که خداوند که برای هر کاری سببی قرار داده به برکت حضرت رسول شفاى او را به وسیله غبار قبر آن حضرت عطا کند و این ملازمتى با شرک ندارد.

نظر وهابیون نسبت به تکریم اولیاء و انبیاء پس از رحلت

وهابیون نسبت به تکریم اولیاء و انبیاء پس از رحلت ایشان چه نظراتى دارند؟

وهابیان، تنها خود را اهل توحید دانسته و بقیه مسلمانان را مشرک مى دانند. آنها، نماز و دعا در کنار قبور اولیا، زیارت، تبرّک، استغاثه، توسل، شفاعت خواستن از اولیاء و انبیاء بعد از مرگ آنها، نذر و برپایى جشن و عزا برای آنها، قسم خوردن به پیامبر یا ولىّ یا کعبه، قسم دادن خدا به حقّ آنها و...، را شرک دانسته و ادعا کرده اند از شرک عصر جاهلیت خطرناک تر است. و الفاظی مثل: مشرکین،کفار، بت پرستان، مرتدین، دشمنان توحید، دشمنان خدا و مدعیان اسلام را درباره معتقدین به این امور به کار برده اند.

برخی از عقاید و فتاوای وهابیان

وهابیان دارای چه عقاید و فتاوایی هستند؟

وهابی ها بسیاری از عقاید مسلمانان را شرک و حرام می دانند و بر خلاف عقائد آنها فتوا داده اند مانند: حرمت رفتن به زیارت، یا ساختن بنا یا مسجد یا نماز و دعا خواندن کنار قبور، و یا تبرّک یا صدا زدن یا کمک خواستن یا شفاعت خواستن از انبیا و اولیا بعد از مرگ آنها و حرمت قسم خوردن به غیر خدا یا قسم دادن بر خدا به حقّ نبى یا ولى یا نذر براى پیامبر یا ولى یا برپایى جشن و عزا برای  انبیا و اولیا و توسل به آنها یا چراغ روشن کردن بر سر قبور یا تعمیر قبور اولیا و تزیین آن ها و... .

حکم ساخت مسجد بر روى قبور

آیا ساخت مسجد بر روى قبور اشکالى دارد؟

اولا: این مسئله، موضوعى فقهى است و ربطى به عقاید ندارد؛ لذا نمى توان هیچ یک از دو طرف را که قائل به جواز یا عدم جواز باشند، به کفر و فسق نسبت دهیم. ثانیا: قرآن کریم بازگو مى کند که وقتی مردم قبور اصحاب کهف را پیدا کردند، مؤمنین آنها براى تبرک جستن به مقبره آن یکتاپرستان، گفتند این قبور را مسجد قرار دهیم. قرآن کریم این پیشنهاد را نقل مى کند، بى آنکه آن را نقد یا ردّ کند و این مى رساند که چنین کارى نزد خداوند مقبول بوده است.

محتواى کتاب «مفاهیم یجب ان تصحح»

بن علوی در کتاب «مفاهیم یجب ان تصحح» کدامیک از افکار وهّابیّت را به نقد کشیده است؟

این کتاب به نقد افکار وهّابیّون تندرو در سه محور پرداخته و با استناد به آیات و روایات معتبر، ضعف آن را آشکار ساخته است. محور اوّل کتاب مربوط به مسائل مربوط به کفر و ایمان است. محور دوّم، مقام والاى پیامبر(ص) را طبق آیات و روایات اسلامى روشن ساخته و مفهوم تبرّک جستن به آثار رسول و این که تبرک هیچ ارتباطى به مسأله شرک ندارد، پرداخته و در بخش سوم، مباحث مختلفى مطرح شده است که مهم ترین آن استحباب زیارت قبر رسول خدا(ص) و دعا کردن در کنار آن و نیز تبرّک به آثار آن حضرت مى باشد.

تبرک جستن به قبوراولیاء

آیا تبرک جستن به قبور بزرگان شرک است؟

زمان پیامبر اسلام(ص) در جریان صلح حدیبیّه یا فتح مکّه هنگامى که آن حضرت مشغول وضو گرفتن بود، اصحاب و یاران بر یکدیگر سبقت مى گرفتند که آب وضوى او را بربایند و قطره اى از آن بر زمین نیفتد. بعد از رحلت رسول خدا(ص) ابوایّوب انصارى صورت بر روى قبر آن حضرت گذارده و تبرّک مى جست و بلال در کنار قبر آن حضرت نشسته و گریه می کرد و صورت بر آن قبر مى مالید. تبرّک جستن، عبادت نیست؛ بلکه نوعى احترام توأم با ادب است، به این امید که خداوند به خاطر این احترام، برکاتش را بر زیارت کننده نازل گرداند.

خوردن تربت امام حسین(ع) به عنوان تبرک

آیا خوردن تربت امام حسین(علیه السلام) جایز است؟

بر اساس روایات معصومین(ع)، استفاده از تربت امام حسین(ع) برکات بسیاری دارد، که از نخستین روز ولادت، و با بازکردن کام نوزاد آغاز شده و تا واپسین لحظات حیات و قراردادن تربت در قبر، به پایان مى رسد. در روایات آمده امام سجاد(ع)، تربت امام حسین(ع) را در پارچه اى نگه مى داشت و در هنگام نماز بر روی سجاده اش ریخته و بر آن سجده مى کرد. از این رو ساختن مهر و تسبیح با تربت کربلا و همراه داشتن آن و خوردن مقدار بسیار کمى از آن به قصد شفا و باز کردن افطار در روز عید فطر مورد توصیه ائمّه اطهار(ع) بوده است.

طواف در اطراف قبر پیامبر(ص)

آیا طواف در اطراف قبر پیامبر(صلى الله علیه وآله) حرام است؟

در  نظر اهل سنّت طواف در اطراف قبر رسول خدا حرام است و ما نیز اگر این طواف به نیت عبادت همچون طواف کعبه یا به قصد مستحب و مطلوب بودن انجام گیرد، به عنوان بدعت حرامش می دانیم اما اگر صرفا از روی علاقه به صاحب قبر باشد و هیچ شائبه عبادت و یا مطلوبیت شرعی نداشته باشد صرفا نوعی تبرک جستن است که حرام نیست چون اظهار علاقه ای است که حکم به حرمتش نیاز به دلیل دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

طوبي لمن ظمأ أو جاء لله

خوشا کسي که در راه خدا گرسنگي يا تشنگي کشد

ميزان الحکمة 6 / 399