منظور از یاد و ذکر خدا این است که انسان همیشه یقین و توجّه داشته باشد که هیچ موجودی در عالم نمی تواند مستقلّ و جدای از خدای متعال منشأ اثر باشد. قرآن کریم با وجودی كه مؤمنان را به ياد خداوند دستور مي دهد و آن را مایه آرامش دل ها می داند اما آن را در ذكر زباني خلاصه نمي كند، بلکه عمل صالح و تقوا نیز نقش بسزایی دارند. این آرامش محصول عبوديّت محض حقّ تعالى است و مانند ساير ملكات روحى با تمرين و گذشت زمان حاصل مى شود.

مادّی ها درباره هدف خلقت معتقد به پوچى آفرینش و بى هدفى خلقتند! اما پاسخ موحدان به این سؤال دقیق و حساب شده است. آنان خداوند را چشمه اى فیاض و نعمت آفرین می دانند که موجودات را در کنف حمایت خود مى گیرد، آنها را پرورش داده، از نقص به کمال مى برد، این است هدف واقعى عبودیت و بندگى ما، و این است فلسفه عبادات و نیایش هاى ما. آمدن انبیاء و نزول کتب آسمانى و تکالیف و برنامه هاى تربیتى، همه براى تکامل انسانى و قرب به خدا وعبادت و عبودیت خداست.