اشاعره حُسن و قُبح عقلى را به كلى منكر بودند و مى گفتند: عقل ما به خودى خود قادر بر درك خوبى و بدى و حُسن و قُبح اشياء نيست و معيار در شناخت آنها شرع است. آنچه را شرع نيكو بداند نيك است و آنچه زشت بشمرد زشت است؛ اما معتزله و شيعه عقل را در درك حُسن و قُبح مستقل مى دانند، مثلا حُسن احسان و قُبح ظلم را از بديهيات حكم عقل مى شمرند. البتّه آنها هرگز نمى گويند عقل قادر به درك تمام خوبى ها و بدى ها است؛ چرا كه به هر حال درك عقل محدود است، بلكه مى گويند: عقل، بخشى از آنها را كه بسيار روشن و آشكار است، درك مى كند و آن را مستقلّات عقليّه مى شمرد.